طبق نتایج یک مطالعه جدید، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی موسوم به PFAS (یا مواد شیمیایی «ابدی»)، که در آب آشامیدنی لوله‌کشی یافت می‌شوند، می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را تا ۳۳ درصد افزایش دهد. این یافته نگرانی‌های جدی درباره سلامت عمومی و کیفیت آب آشامیدنی در بخش‌های مختلف ایالات متحده ایجاد کرده است.
PFAS چیست و چرا خطرناک است؟
PFAS یا پلی‌فلوئوروآلکیل‌ها گروهی از مواد شیمیایی مصنوعی هستند که برای مقاومت در برابر آب، چربی و حرارت طراحی شده‌اند. این مواد در محصولاتی مانند:
- روکش‌های نچسب ظروف پخت‌وپز
- پارچه‌های ضد لکه
- کف‌های آتش‌نشانی قدیمی
برای چندین دهه استفاده شده‌اند.
اما مشکل اصلی اینجاست که PFASها به‌سختی تجزیه می‌شوند و به همین دلیل در خاک، آب، حیات‌وحش و حتی بدن انسان انباشته می‌شوند.
ارتباط مواد شیمیایی PFAS با سرطان
در سال‌های اخیر، درباره خطرات این مواد بحث‌های زیادی وجود داشته است. در یک مطالعه جدید توسط مدرسه پزشکی کِک دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC)، پژوهشگران الگوهای موجود در سراسر ایالات متحده را بررسی کردند تا دریابند:
«آیا در مناطقی که سیستم‌های آب آشامیدنی عمومی PFAS را شناسایی کرده‌اند، نرخ بروز برخی سرطان‌ها بالاتر است؟»
نتایج نشان داد مناطقی که در آب لوله‌کشی آن‌ها PFAS شناسایی شده، به‌طور میانگین نرخ بالاتری از بروز چند نوع سرطان را تجربه می‌کنند.
چگونه این مطالعه انجام شد؟
این تحقیق یک مطالعه اکولوژیک بود؛ یعنی واحد تحلیل منطقه جغرافیایی (مانند شهرستان) بود، نه افراد.
مراحل اصلی پژوهش:
- جمع‌آوری داده‌های نرخ بروز سرطان در سطح شهرستان‌ها (با درنظر گرفتن سن).
- تطبیق این داده‌ها با آزمایش‌های فدرال کیفیت آب که حضور PFAS را بررسی کرده بودند.
- استفاده از مدل‌های آماری پیشرفته برای کنترل عوامل مؤثر دیگر مانند سیگار کشیدن، چاقی، درآمد، تفاوت‌های شهری و روستایی و آلودگی هوا.
نتایج این تحلیل نشان داد بین وجود PFAS در آب آشامیدنی و افزایش نرخ بروز سرطان یک ارتباط معنادار وجود دارد.
کدام سرطان‌ها بیشتر دیده شدند؟
در مردان:
- سرطان کلیه و مثانه
- برخی سرطان‌های سیستم عصبی
- لوسمی (سرطان خون)
- سرطان‌های بافت نرم
در زنان:
- سرطان تیروئید
- سرطان‌های دهان و بافت نرم
همچنین ارتباط‌های ضعیف‌تری با سرطان‌های دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی و برخی سرطان‌های سر و گردن مشاهده شد.
چرا PFAS می‌تواند منجر به سرطان شود؟
دانشمندان چندین مکانیسم احتمالی را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند نقش PFAS در ایجاد سرطان را توضیح دهد:
- اختلال در سیگنال‌دهی هورمونی، به‌ویژه در غده تیروئید
- آسیب به کبد و تأثیر بر تنظیم متابولیسم چربی‌ها
- افزایش التهاب مزمن در بدن
- تغییر در بیان ژن‌ها و خاموش/روشن شدن غیرطبیعی آن‌ها
این شواهد علت قطعی را ثابت نمی‌کنند، اما ارتباط قوی و علمی بین PFAS و افزایش خطر سرطان را تأیید می‌کنند.
پیامدهای ملی و بهداشتی
این مطالعه نشان می‌دهد که در سطح جمعیت ایالات متحده، قرار گرفتن در معرض PFAS می‌تواند منجر به افزایش قابل‌توجه موارد ابتلا به سرطان شود.
البته این آمار دقیق نیست، بلکه یک برآورد تقریبی است که به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند:
- اولویت‌دهی به تصفیه آب در کدام مناطق
- سرعت ارتقای سیستم‌های فیلتراسیون
- آگاهی‌رسانی به جوامع در معرض خطر
راهکارهای حذف PFAS از آب آشامیدنی
۱. اقدامات دولتی و شهری
- انتشار گزارش‌های کیفیت آب توسط شرکت‌های تأمین‌کننده
- ارتقای سیستم‌های تصفیه در مناطقی که PFAS شناسایی شده
- اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌تر در سطح ملی
۲. اقدامات خانگی و فردی
- استفاده از فیلترهای تأییدشده برای کاهش PFAS، به‌ویژه کربن فعال و اسمز معکوس
- تعویض منظم فیلترها برای حفظ کارایی
- آزمایش آب چاه‌های شخصی در آزمایشگاه‌های معتبر
۳. فناوری‌های پیشرفته تصفیه آب
- کربن فعال دانه‌ای (GAC)
- رزین‌های تبادل یونی
- غشاهای پرفشار برای اسمز معکوس
هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما ترکیب مناسب این فناوری‌ها می‌تواند حضور PFAS را تا حد زیادی کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
این مطالعه یکی از مهم‌ترین شواهد علمی درباره تأثیر PFAS در آب آشامیدنی بر افزایش نرخ ابتلا به سرطان در ایالات متحده است.
برای کاهش این خطر، ضروری است که:
- نظارت بر کیفیت آب به‌صورت گسترده ادامه یابد
- استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر برای محدود کردن PFAS اعمال شود
- تحقیقات بیشتری برای شناسایی سطح ایمن مواجهه انجام شود
در نهایت، مردم باید آگاه باشند که در آب آشامیدنی‌شان چه موادی وجود دارد و چه اقداماتی برای کاهش خطر در حال انجام است.
