پژوهشگران موفق شدند دو پروتئین حیاتی برای حرکت اسپرم را شناسایی کنند که می‌تواند درک ما از علل ناباروری مردان را دگرگون کند. این کشف که در مجله معتبر Nature Communications منتشر شده، به بررسی نقش پروتئین‌های CFAP91 و EFCAB5 در ساختار و عملکرد فلاژلای اسپرم می‌پردازد و نشان می‌دهد که این دو پروتئین در حرکت و باروری اسپرم نقش کلیدی دارند.
علل ناباروری مردان و اهمیت کشف جدید
ناباروری در مردان دلایل متعددی دارد اما این مطالعه نشان می‌دهد که برخی پروتئین‌های کلیدی می‌توانند تأثیر مستقیمی بر رشد اسپرم و در نتیجه باروری داشته باشند. اسپرم‌ها برای حرکت به ساختاری به نام فلاژلا (دم اسپرم) وابسته هستند. اگر این ساختار درست عمل نکند، حرکت اسپرم‌ها کند و ناکارآمد می‌شود که شانس بارداری موفق را کاهش می‌دهد.
دیدگاه محققان درباره ساختار اسپرم
Haoting Wang، نویسنده اصلی این تحقیق، توضیح می‌دهد:
«ساختار فلاژلای اسپرم بسیار پیچیده است و شامل میله‌های شعاعی است که برای کنترل حرکت حیاتی هستند. CFAP91 یکی از پروتئین‌های این میله‌هاست و ارتباط آن با ناباروری مردان قبلاً مطرح شده بود اما نحوه اثرگذاری آن تاکنون روشن نبود.»
آزمایش‌های حیوانی و بررسی نقش CFAP91
برای بررسی دقیق‌تر نقش CFAP91، پژوهشگران موش‌هایی را پرورش دادند که فاقد این پروتئین بودند. نتایج نشان داد:
- این موش‌ها دچار اختلال در تشکیل فلاژلای اسپرم شدند.
- اسپرم‌های آنها شکل و حرکت غیرطبیعی داشتند.
- این تغییرات باعث ناباروری کامل در این موش‌ها شد.
در ادامه، دانشمندان با بازگرداندن بیان CFAP91 در همان موش‌ها توانستند تعاملات این پروتئین با سایر پروتئین‌های دخیل در حرکت اسپرم را شناسایی کنند.
کشف ارتباط CFAP91 و EFCAB5
تحلیل‌های پیشرفته با روش «برچسب‌گذاری مجاورت» (Proximity Labeling) نشان داد که پروتئین دیگری به نام EFCAB5 در نزدیکی CFAP91 قرار دارد و در تنظیم حرکت اسپرم نقش مهمی ایفا می‌کند.
Haruhiko Miyata، نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید:
«موش‌هایی که ژن Cfap91 در آنها حذف شد، نه‌تنها دچار نقص در ساختار فلاژلا بودند، بلکه به طور کامل نابارور شدند. این یافته‌ها نقش حیاتی این پروتئین را در باروری اثبات می‌کند.»
اهمیت نتایج برای تشخیص و درمان ناباروری
این مطالعه نشان می‌دهد CFAP91 مانند یک داربست برای کنار هم قرار گرفتن میله‌های شعاعی عمل می‌کند و وجود EFCAB5 برای کنترل حرکات اختصاصی اسپرم ضروری است.
این کشف علمی می‌تواند:
- به درک بهتر سازوکارهای مولکولی ناباروری کمک کند.
- هدف‌های جدیدی برای تشخیص ناباروری مردان فراهم کند.
- در آینده منجر به توسعه درمان‌های نوین شود.
نتیجه‌گیری
این پژوهش اهمیت پیچیدگی ساختار اسپرم و نقش آن در باروری مردان را برجسته می‌کند. درک عمیق‌تر این فرآیندها نه‌تنها به تشخیص سریع‌تر ناباروری کمک می‌کند بلکه می‌تواند به طراحی درمان‌های اختصاصی برای مردان نابارور منجر شود.
