پژوهشی جدید نگاه سنتی به علت‌های حمله قلبی را زیر سؤال برده و فرضیه‌ای تازه را مطرح کرده است: شاید حمله قلبی تنها یک مشکل متابولیک یا ژنتیکی نباشد، بلکه عاملی عفونی نیز در آن نقش داشته باشد. این یافته می‌تواند مسیرهای تازه‌ای برای تشخیص، درمان و حتی پیشگیری از طریق واکسن ایجاد کند.
یافته‌های غیرمنتظره پژوهشگران
مطالعه‌ای که به سرپرستی دانشمندان فنلاند و انگلستان انجام شد نشان می‌دهد یک نوع عفونت می‌تواند محرک حمله قلبی باشد.
در این پژوهش، بافت‌های بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر بررسی شد و مشخص گردید که پلاک‌های آترواسکلروتیک حاوی کلسترول، سال‌ها و حتی دهه‌ها، میزبان بیوفیلم‌های ژلاتینی از باکتری‌ها هستند.
نقش پنهان بیوفیلم‌های باکتریایی
این بیوفیلم‌ها محیطی ایجاد می‌کنند که باکتری‌ها در آن به‌صورت غیرفعال باقی مانده و خود را از دید سیستم ایمنی و حتی آنتی‌بیوتیک‌ها پنهان می‌کنند. با این حال:
- یک عفونت ویروسی
- یا عوامل خارجی خاص
می‌توانند این بیوفیلم‌ها را فعال کرده و باعث تکثیر باکتری‌ها و بروز التهاب شوند. التهاب حاصل، احتمال پارگی پلاک‌ها و ایجاد لخته خون را افزایش می‌دهد که در نهایت به حمله قلبی منجر می‌شود.
دیدگاه متخصصان
پروفسور «پکا کارهونن» از دانشگاه تامپره توضیح می‌دهد:
«سال‌ها گمان می‌رفت آغاز بیماری عروق کرونر تنها به دلیل درک بدن از LDL کلسترول اکسیدشده به‌عنوان یک عامل خارجی باشد. اما اکنون شواهد جدید نشان می‌دهد که نقش باکتری‌ها نیز در این روند جدی است. یافته‌های ما DNA باکتری‌های منشأ گرفته از دهان را در پلاک‌های آترواسکلروتیک شناسایی کرده است.»
گامی تازه به سوی پیشگیری با واکسن
این تحقیق که در پایگاه Science Daily بازتاب یافت، نشان داد با استفاده از آنتی‌بادی‌های ویژه می‌توان ساختارهای بیوفیلمی در بافت‌های شریانی را ردیابی کرد. همچنین در بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد، واکنش ایمنی بدن نسبت به باکتری‌های آزادشده از این بیوفیلم‌ها مشاهده شد، که به پارگی پلاک‌ها منجر می‌شود.
این نتایج، چشم‌اندازی تازه در برابر دانشمندان قرار می‌دهد:
- طراحی روش‌های نوین تشخیصی
- توسعه درمان‌های هدفمند
- و حتی احتمال ساخت واکسن برای پیشگیری از حملات قلبی
پشتوانه و همکاری بین‌المللی
پژوهش مذکور حاصل همکاری دانشگاه‌های تامپره و اولو در فنلاند، مؤسسه ملی سلامت و رفاه فنلاند و دانشگاه آکسفورد بود. نمونه‌های بافتی نیز از دو گروه به‌دست آمد:
- افرادی که بر اثر مرگ ناگهانی قلبی جان باخته بودند
- و بیمارانی که حین عمل جراحی، عروق آن‌ها پاکسازی شده بود
این پروژه بخشی از یک تحقیق گسترده‌تر اروپایی در حوزه بیماری‌های قلبی-عروقی بود که با حمایت مالی اتحادیه اروپا و همکاری 11 کشور اجرا شد. همچنین بنیاد تحقیقات قلب و عروق فنلاند و بنیاد جین و آتوس ارککو پشتیبانی مالی مهمی از آن به‌عمل آوردند.
