بازار خودروهای برقی چین طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری را تجربه کرده است. اما این رشد سریع، صنعتی پرهیاهو را به میدان رقابتی بی‌رحم کشانده است. در حالی‌که برندهایی همچون BYD به‌عنوان رهبران جهانی خود را تثبیت کرده‌اند، صدها برند دیگر از صحنه حذف شده‌اند. نتیجه این وضعیت، معضل جدی ظرفیت مازاد در صنعت خودروسازی برقی چین است.
حمایت دولت و چالش‌های اقتصادی
دولت چین سال‌ها با ارائه یارانه و مشوق‌های مختلف، این کشور را به بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی جهان تبدیل کرد. اما اکنون اقتصاد چین با فشارهای تورم منفی و جنگ قیمتی دست‌وپنجه نرم می‌کند. شدت رقابت باعث کاهش حاشیه سود شده و بسیاری از تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان را تحت فشار قرار داده است. گزارش CNN نشان می‌دهد حتی برندهای بزرگ، تأمین‌کنندگان قطعات را مجبور به فروش زیر قیمت می‌کنند و پرداخت‌ها را ماه‌ها به تعویق می‌اندازند.
دخالت دولت در کنترل قیمت‌ها
مقامات چینی این شرایط را «رقابت ناعادلانه» توصیف می‌کنند. مشابه همین الگو در صنایعی مانند پنل خورشیدی، خرده‌فروشی آنلاین و تحویل غذا نیز دیده شده است. پکن برای محدود کردن جنگ قیمتی، تولیدکنندگان را هشدار داده، قوانین جدیدی برای کوتاه کردن چرخه پرداخت وضع کرده و از دولت‌های محلی خواسته یارانه‌ها را کاهش دهند. همچنین، صادرات خودرو مشروط به دریافت مجوز شده است.
دیدگاه کارشناسان درباره آینده
با این حال، تحلیلگران معتقدند این اقدامات به‌تنهایی کافی نیست. Chetan Ahya، اقتصاددان ارشد آسیای مورگان استنلی تأکید می‌کند: «تنها کاهش ظرفیت نمی‌تواند مشکلات را حل کند و ممکن است به بی‌ثباتی اجتماعی منجر شود. اصلاحات ساختاری ضروری است.»
نمونه‌ای از شکست برندهای نوظهور
یکی از نمونه‌های شاخص، شرکت Ji Yue است که توسط بایدو و جیلی در سال ۲۰۲۱ تأسیس شد. با وجود امیدهای فراوان و شرکای قدرتمند، این شرکت در مدت کوتاهی از بازار خارج شد. یک فعال تبلیغاتی به نام «لی هونگشینگ» که هنوز نتوانسته مطالبات خود را دریافت کند، گفت: «ورشکستگی ناگهانی شرکتی با چنین پشتوانه‌ای باورکردنی نبود.»
تأثیرات بر اشتغال و سودآوری
صنعت خودروسازی چین بیش از ۴.۸ میلیون نفر را مشغول به کار نگه داشته است. اما حاشیه سود از ۸ درصد در سال ۲۰۱۷ به تنها ۴.۳ درصد در ۲۰۲۳ کاهش یافته است. همچنین نرخ استفاده از ظرفیت تولید حدود ۵۰ درصد باقی مانده است. کارشناسان معتقدند ادامه جنگ قیمتی، صنعت را وارد چرخه‌ای معیوب کرده است. به جای تمرکز بر نوآوری، تولیدکنندگان مجبور به کاهش هزینه‌ها شده‌اند که این موضوع به افت کیفیت محصولات و بحران‌های مالی در زنجیره تأمین منجر می‌شود.
تحلیل‌های بین‌المللی
Claire Yuan، تحلیلگر S&P Global هشدار می‌دهد که محدود کردن مستقیم کاهش قیمت‌ها ممکن است برندها را به سمت رقابت پنهان سوق دهد. همچنین، Vincent Sun از مؤسسه Morningstar پیش‌بینی می‌کند که جنگ قیمتی دست‌کم در کوتاه‌مدت ادامه خواهد داشت.
چشم‌انداز آینده بازار
مدیرعامل و بنیان‌گذار Xpeng، He Xiaopeng در اظهاراتی گفته است: «رقابت و淘汰 در صنعت خودرو چین حداقل پنج سال دیگر ادامه خواهد داشت و احتمالاً تنها پنج تولیدکننده در بازار باقی خواهند ماند.»
جمع‌بندی
بازار خودروهای برقی چین که روزی با رشد خیره‌کننده‌اش چشم جهانیان را به خود دوخته بود، امروز با بحران ظرفیت مازاد، کاهش سودآوری و جنگ قیمتی دست‌به‌گریبان است. این وضعیت علاوه بر تهدید اشتغال و اقتصاد داخلی چین، بر بازار جهانی خودروهای برقی نیز تأثیرات قابل توجهی دارد.
صنعت خودروهای برقی چین در نقطه عطفی تاریخی قرار گرفته است؛ نقطه‌ای که می‌تواند آینده این بازار جهانی را بازنویسی کند.
نتیجه‌گیری
ادامه جنگ قیمتی در بازار خودروهای برقی چین نه تنها موجب بی‌ثباتی داخلی شده بلکه بر بازار جهانی نیز سایه افکنده است. تنها با اصلاحات ساختاری و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا می‌توان آینده‌ای پایدار برای این صنعت رقم زد.
نظر شما درباره آینده خودروهای برقی چین چیست؟ دیدگاهتان را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید یا این مقاله را برای دوستان علاقه‌مند ارسال کنید.
