مشکلات زیادی برای کاکتوسها و ساکولنتها به وجود میآید که ما نمیدانیم دلیل آن چیست و چگونه آنها را درمان کنیم. قهوهای شدن کاکتوس یکی از این مشکلات است. این مسئله ممکن است در اثر عوامل زیادی به وجود آید که در مطلب زیر آنها را بررسی میکنیم و راه درمان آن را به شما یاد میدهیم.
بهترین راه برای جلوگیری از قهوهای شدن کاکتوستان آن است که به محیط و شرایط نگهداری آن توجه کنید. باید مطمئن شوید محیط، میزان نوری که به گیاه میرسد و مقدار آبیاریتان مناسب است. اگر گیاهان زیادی دارید و یا کلکسیون دار هستید، قبل از آنکه گیاه جدیدی که خریده اید را به کلکسیونتان اضافه کنید، ابتدا چند روز آن را در قرنطینه نگهدارید و آن را از لحاظ وجود آفات و بیماریها بررسی کنید تا گیاهان دیگرتان دچار آفت و بیماری جدید نشوند. برای کاکتوستان خاکی سست، تمیز و با زهکشی مناسب فراهم کنید. و این را هم به یاد داشته باشید که کم آب دادن به کاکتوس و ساکولنت بهتر از زیاد آب دادن به آنها است.
پوسیدگی ریشه
اگر پایه گیاه (قسمت طوقه، یعنی درست همان جایی که بالای سطح خاک است) شروع به قهوهای شدن کرده و ساقه نرم و زرد رنگ شده، گیاه مبتلا به پوسیدگی یا همان گندیدگی ریشه است. نجات دادن کاکتوسی که مبتلا به پوسیدگی ریشه شده سخت است چرا که پوسیدگی از داخل کاکتوس شروع شده و دارد راه خود را به تمام قسمتهای گیاه باز میکند و نشانههای بیماری تا زمانی که پوسیدگی پیشرفت زیادی کند معمولا قابل مشاهده نیستند. اگر گیاهتان پوسیدگی کمی را نشان میدهد ابتدا آبیاری را متوقف کنید و گیاه را از گلدان و خاک قبلیاش خارج کنید و در گلدانی تازه با خاکی با زهکشی عالی بکارید. سپس به گیاه کمتر از گذشته آب دهید و به مرور نور بیشتری برایش فراهم آورید. پوسیدگی ریشه در کاکتوسها اغلب به خاطر آبیاری زیاد به وقوع میپیوندد.
اگر بیماری در کاکتوستان پیشرفت زیادی کرده و گیاه علائم پوسیدگی و قهوهای شدن را به طور وسیع نشان میدهد، شانس زنده ماندن آن زیاد نیست. اما این به آن معنی نیست که شما نباید برای نجات دادن کاکتوس عزیزتان تلاش کنید!
اگر بیماری در کاکتوس پیشرفت کرده تنها راه درمان گیاه آن است که قسمتهای آلوده قهوهای و زرد گیاه را از آن تا جایی جدا کنید که به بافت سالم و سبز برسید. برای این کار ابتدا گیاه را از گلدانش خارج کنید و خاک اطراف ریشهها را بتکانید. حتما مشاهده میکنید که ریشهها هم گندیده و نرم شده اند و به راحتی از گیاه جدا میشوند. با استفاده از چاقو یا تیغی تیز و تمیز که قبلا آن را استریل کرده اید (برای استریل کردن چاقو میتوانید آن را با الکل پاک کنید و یا بهتر است آن را با آب گرم و صابون بشویید و سپس با پارچه یا دستمالی تمیز خشک کنید)، بدنه خراب شده کاکتوس را از قسمتهای سبز و سالم آن جدا کنید. قسمتهای قهوهای و زرد را با چاقو ببرید. برش را تا جایی ادامه دهید که در مقطع عرضی بریده شده هیچ نشانی از خرابی باقی نماند و به قسمتهای سالم و سبز ساقه برسید. گاهی در سطح پوست کاکتوستان علائمی دیده نمیشود اما با گاهی به مقطع عرضی برسده شده علائمی از زردی و خرابی را مشاهده میکنید. در بین برشها چاقو را با الکل تمیز کنید و سپس برش بعدی را بزنید.
قسمت سالم کاکتوس را با محلول قارچ کش بشویید یا روی آن پودر سولفور بریزید تا ضدعفونی شود. سپس آن را برای چند روز روی یک تکه دستمال کاغذی تمیز و به درو از نور خورشید نگه دارید تا در محل برش و زخم کالوس تشکیل شود و به اصطلاح زخم پینه ببندد. بعد از چند روز گیاه را در گلدانی جدید و تمیز که با خاکی استریل و با زهکشی خوب پر شده، بکارید. برای چند روز کاکتوس را آبیاری نکنید و بعد مقدار کمی آن را آبیاری کنید. فاصله بین آبیاریهاتان را نسبت به قبل بیشتر کنید. در روزهای اول گیاه را در مکانی با نور کمتر قرار دهید و سپس به تدریج نور محل را بیشتر کنید.
سپرداران
سپرداران حشرات کوچک و معمولا قهوهای رنگی هستند که به صورت نقاط تیره کوچک قهوهای روی کاکتوس نمایان میشوند. این به خاطر سپر سخت و قهوهای رنگشان است که این ظاهر را به آنها میهد. این آفات سپردار از شیره گیاهی تغذیه میکنند و باعث تضعیف گیاه میشوند و باعث میشوند ظاهر گیاه زرد شود. یکی از روشهای ساده برای مبارزه با این حشرات آن است که آنها را به وسیله جریان آب از روی کاکتوستان بردارید و یا گیاه تان را با محلول ضعیفی از آب و مواد شوینده بشویید. یکی دیگر از روشها آن است که پنبهای را به الکل آغشته کنید و بر روی حشرات بزنید. همچنینی میتوانید پنبهای را به روغن باغبانی آغشته کنید و روی این آفات بزنید. با این کار راه تنفس آفت را میبندید و آن را میکشید.
اما اگر آلودگی شیوع پیدا کرده و کاکتوستان به شدت مورد حمله قرار گرفته، بد نیست از سموم آفت کش استفاده کنید. یکی از سموم مناسب برای دفع سپرداران مالاتیون است. البته استفاده از سم خیلی توصیه نمی شود. بهتر است سعی کنید آفات را به روشهای دیگر از بین ببرید.
کنهها
کته عنکبوتی آفتی قرمز رنگ و ریز است. این آفات به قدری کوچک هستند که بهتر است به جای آنکه دنبال خودشان بگردید، دنبال تارهایی که میتنند باشید و از این طریق از وجود آفت در گیاه مطمئن شوید. از علائم وجود این آفت در گیاه میتوان به نقاط سفیدی اشاره کرد که بعدا به رنگ قهوهای زنگ زده در میآیند و معمولا در یالای گیاه نمایان میشوند. اگر فکری به حال این آفت نکنید، کنه تار عنکبوتی تمام بافت سطحی کاکتوستان را میخورد و آن را میکشد. یکی از راههای مبارزه با این آفت آن است که کاکتوستان را از بالا به وسیله جریان آب آبیاری کنید و بشویید تا کنهها از روی آن شسته شوند. اگر حمله این آفت به کاکتوستان شدید است از سموم که کش استفاده کنید.
سفید و قهوهای شدن (corking)
در این بیماری کاکتوستان حالتی نرم، قهوهای و پوسته پوسته، درست در بالای جایی که گیاه از خاک بیرون آمده، میگیرد. این حالت بخشی از پروسه طبیعی افزایش سن در کاکتوس است. کرکینگ معمولا از محل طوقه گیاه آغاز میشود و به تدریج به سمت بالای گیاه حرکت میکند. اگر این حالت از بالای گیاه شروع شود و به تدریج به سمت پایین رود، نشانه آفتاب سوختگی یا دیگر مشکلات در گیاه است.
آفتاب سوختگی
در آفتاب سوختگی ملایم رنگ گیاه تغییر میکند و به رنگی مایل به سفید در میآید. این حالت معمولا در قسمت بالایی کاکتوس و سمتی از آن که رو به آفتاب است اتفاق میافتد. اگر آفتاب سوختگی شدید باشد زخمهایی سخت و قهوهای روی بافت آفتاب سوخته پدیدار میشود. آسیبی که این کاکتوسها دیده اند دائمی است و خوب نمیشود. اگر گیاهتان در مراحل ابتدایی آفتاب سوختگی قرار داشته باشد و تنها تغییر رنگ در آن اتفاق افتاده باشد با انتقال گیاه به محلی با نور کمتر میتوان آن را درمان کرد. گیاهانی که دچار آفتاب سوختگی شدید شده اند را هم به مکانی با نور کمتر منتقل کنید اما قسمتی از آنها که آسیب دیده درمان نخواهد شد. کاکتوسهایی که به آفتاب زیاد عادت ندارند را باید به تدریج به نور زیاد عادت داد. باید آنها را ابتدا روزی چند ساعت در آفتاب قرار داد و به تدریج زمان را بیشتر کرد و بعد از چند هفته آنها را کاملا در آفتاب قرار داد. بعضی از کاکتوسها اصلا نباید در تمام طول روز آفتاب مستقیم دریافت کنند.