1
این مصنوع شاهدی از نوآوری شگفتانگیز مردم ساحل چیمو در «دره ریو مچ» واقع در شمال پرو است.
به نظر میرسد اولین «تلفن» یک دستگاه انتقال صحبتِ بسیار ابتدایی است که صدها سال معروف بوده است، اما در قرن نوزدهم بود که مود توجه عموم قرار گرفت. این تلفن معمولاً از قوطیهای حلبی تشکیل میشد که از طریق ریسمان به هم مرتبط میشدند و عمدتاً بهعنوان وسیلهای نوظهور تلقی میشد.
طول هر یک از قطعات انتهایی کدوییشکل حدود ۸.۹ سانتی متر بوده که با ماده رزین روکش میشود و بهعنوان فرستنده و گیرنده صدا عمل میکند. در اطراف بخش انتهایی یا قاعده هر یک از بخشهای کدومانند، غشاهای الاستیکی پنهانی وجود دارند. طنابی به طول ۲۲.۸ متر از جنس نخ پنبه دو انتهای کدومانند را به هم متصل میکند.
قدمت این نوع از مصنوع دست بشر، قبلتر از اولین تحقیقات درباره تلفن از سال ۱۸۳۳ (که دستگاههای بدون رشته الکتریکی آغاز به کار کردند) نزدیک به بیش از یک هزار سال است.
ازآنجاکه چیمو جامعهای طبقاتی شامل دو طبقه بالا و پایین بود، بنابراین ماتوس اینطور فرض میکند که تنها افراد برگزیده و معروف یا کشیشها این دستگاه باارزش را در اختیار داشتند.
این دستگاه همانند بسیاری دیگر از ابزارهای شگفتانگیز عهد باستان، احتمال دارد برای تحت تاثیر قراردادن روانی افراد بهکار میرفته است.
وقتی صداهای روحانی که از یک شی دستی پخش میشد، اهمیت و جایگاه افراد طبقه بالا یا کشیشها به مردم تاکید شده و آنها تحت تاثیر قرار میگرفتند.
او مجموعه وسایل خود را در میان موزههای مختلف توزیع کرد و این مصنوع نیز درنهایت در انبار ابزارهای موزه ملی سرخپوستان آمریکا در مریلند، ایالات متحده، در فضایی که درجه حرارت آن بهدقت کنترل میشود، بهعنوان یکی از بزرگترین گنجینههای موزه نگهداری میشود.
مردم چیمو از پادشاهی چیمور بودند و پایتخت زیبای آنها شهر چان چان (ترجمه آن سان سان است) بود که ترکیبی از خشت و گل، بزرگترین سازه خشتی در جهان و بزرگترین شهر قبل از کلمبیای آمریکای جنوبی بود. مساحت چان چان تقریباً ۲۰ کیلومتر مربع بوده و در حدود سال ۱۲۰۰ بعد از میلاد، ۱۰۰۰۰۰ سکنه در آن زندگی میکردند.
تمام شهر از گِل شکلدادهشده و خشکشده در آفتاب ساخته شده بود و تقریباً روی تمامی سطوح، با مجسمهها، نقشهای برجسته و کندهکاریشده بهطور ماهرانهای تزیین شده بودند.
تصور میشود اختراع این تلفن پرویی مربوط به ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ سال پیش باشد، اختراع شگفتانگیزی از عهد باستان که تقریباً همه کسانی را که درباره آن میشنوند، در حیرت فرو برده است. این ابزار ارتباطی ظریف ساخت دست بشر که در خرابههای شهر چان چان، واقع در پرو یافت شد، بهعنوان اولین نمونه از تکنولوژی تلفن در نیمکره غربی محسوب میشود.
این مصنوع شاهدی از نوآوری شگفتانگیز مردم ساحل چیمو در «دره ریو مچ» واقع در شمال پرو است.
«رامیرو ماتوس»، متصدی موزه ملی سرخپوستان آمریکایی گفت: «این دستگاه واقعاً بینظیر است. تنها یک نمونه از آن تاکنون کشف شده است و بیانگر آگاهی جامعهای بومی است که زبان نوشتاری ندارد.»
یک مرد چیمو با پوشش یک فرد برگزیده یا کشیش درمیان خرابههای شهر چان چان در پرو. (Johnathan Hood/Flickr/CC BY-ND)
به نظر میرسد اولین «تلفن» یک دستگاه انتقال صحبتِ بسیار ابتدایی است که صدها سال معروف بوده است، اما در قرن نوزدهم بود که مود توجه عموم قرار گرفت. این تلفن معمولاً از قوطیهای حلبی تشکیل میشد که از طریق ریسمان به هم مرتبط میشدند و عمدتاً بهعنوان وسیلهای نوظهور تلقی میشد.
این دستگاه ساختهشده در چیموی باستان، دارای دو انتها به شکل کدو است که از طریق طول معینی از طناب به هم وصل شدند.
طول هر یک از قطعات انتهایی کدوییشکل حدود ۸.۹ سانتی متر بوده که با ماده رزین روکش میشود و بهعنوان فرستنده و گیرنده صدا عمل میکند. در اطراف بخش انتهایی یا قاعده هر یک از بخشهای کدومانند، غشاهای الاستیکی پنهانی وجود دارند. طنابی به طول ۲۲.۸ متر از جنس نخ پنبه دو انتهای کدومانند را به هم متصل میکند.
قدمت این نوع از مصنوع دست بشر، قبلتر از اولین تحقیقات درباره تلفن از سال ۱۸۳۳ (که دستگاههای بدون رشته الکتریکی آغاز به کار کردند) نزدیک به بیش از یک هزار سال است.
این دستگاهِ متشکل از قطعات کدومانند و رشته، از نظر آزمایش فیزیکی بیش از حد شکننده است، اما محققان میتوانند طوری آنها را به هم وصل کنند تا به چگونگی عملکرد آن پی ببرند. بااینحال، در ادامه آنچه باید حدس بزنند این است که مردم چیمو چگونه از این تلفن باستانی استفاده میکردند: هدف از آن چه بود؟
ازآنجاکه چیمو جامعهای طبقاتی شامل دو طبقه بالا و پایین بود، بنابراین ماتوس اینطور فرض میکند که تنها افراد برگزیده و معروف یا کشیشها این دستگاه باارزش را در اختیار داشتند.
ماتوس گفت: «تلفنهای قیمتی، با توانایی به ظاهر جادویی که به وسیله آن صدای موجود در فضا بهطور مستقیم به گوش گیرنده میرسد، «ابزاری طراحیشده برای عملیکردن ارتباط بود.»
این دستگاه ممکن است برای ارتباط بین افراد تازهوارد یا دستیاران و افراد برگزیده آنها در رده بالاتر، از طریق فضاها یا اتاقهای انتظار مورد استفاده قرار میگرفته است. بهمنظور حفظ وضعیت و تامین امنیت، هیچ نیازی به تماس چهره به چهره نبوده است.
این دستگاه همانند بسیاری دیگر از ابزارهای شگفتانگیز عهد باستان، احتمال دارد برای تحت تاثیر قراردادن روانی افراد بهکار میرفته است.
وقتی صداهای روحانی که از یک شی دستی پخش میشد، اهمیت و جایگاه افراد طبقه بالا یا کشیشها به مردم تاکید شده و آنها تحت تاثیر قرار میگرفتند.
یا افرادی هستند که این ابزار متشکل از دو قطعه به شکل کدو و یک ریسمان را بهعنوان یک اسباببازی صرفاً کودکانه در نظر میگیرند.
این مصنوع در اختیار یک اشرافزاده اهل پروس بود که طی سالهای ۱۹۳۰، در بسیاری از حفاریهای انجامشده در پرو شرکت کرد و احتمال دارد خودش این مصنوع را در خرابههای چان چان حفر کرده باشد.
او مجموعه وسایل خود را در میان موزههای مختلف توزیع کرد و این مصنوع نیز درنهایت در انبار ابزارهای موزه ملی سرخپوستان آمریکا در مریلند، ایالات متحده، در فضایی که درجه حرارت آن بهدقت کنترل میشود، بهعنوان یکی از بزرگترین گنجینههای موزه نگهداری میشود.
چیمو: جامعهای مکانیزه
ماتوس، انسانشناس و باستانشناس، متخصص در بررسی و مطالعه رشته کوههای آند مرکزی توضیح داد: «مردم چیمو بسیار ماهر و مبتکر بودند.» چیمو درواقع از نظر ساختار جامعهای مکانیزه بود. این موضوع در سیستم کانالهای آبیاری هیدرولیک، فلزکاریها و مصنوعات ماهرانه و بسیار دقیق آنها قابل مشاهده است.
ماتوس، انسانشناس و باستانشناس، متخصص در بررسی و مطالعه رشته کوههای آند مرکزی توضیح داد: «مردم چیمو بسیار ماهر و مبتکر بودند.» چیمو درواقع از نظر ساختار جامعهای مکانیزه بود. این موضوع در سیستم کانالهای آبیاری هیدرولیک، فلزکاریها و مصنوعات ماهرانه و بسیار دقیق آنها قابل مشاهده است.
سازههای شگفتانگیز پایتخت چیمو، شهر چان چان. (Carlos Adampol Galindo/Flickr/CC BY-SA)
مردم چیمو از پادشاهی چیمور بودند و پایتخت زیبای آنها شهر چان چان (ترجمه آن سان سان است) بود که ترکیبی از خشت و گل، بزرگترین سازه خشتی در جهان و بزرگترین شهر قبل از کلمبیای آمریکای جنوبی بود. مساحت چان چان تقریباً ۲۰ کیلومتر مربع بوده و در حدود سال ۱۲۰۰ بعد از میلاد، ۱۰۰۰۰۰ سکنه در آن زندگی میکردند.
تمام شهر از گِل شکلدادهشده و خشکشده در آفتاب ساخته شده بود و تقریباً روی تمامی سطوح، با مجسمهها، نقشهای برجسته و کندهکاریشده بهطور ماهرانهای تزیین شده بودند.
فرهمگ چیمو درحدود سال ۹۰۰ بعد از میلاد رشد پیدا کرد، اما در سال ۱۴۷۰ بعد از میلاد تحت سلطه سرخپوستان اینکا قرار گرفت.
تلفن چیمو، و بسیاری از دیگر فناوریهای شگفتانگیز عهد باستان، به ما یادآوری میکنند که در زمانهای بسیار طولانی قبل از اینکه جوامع نوین «پیچیده» ما رؤیای آنها را در سر بپرورانند، فرهنگهای باستانی دارای اختراعات، ایدهها و خلاقیتهای شگفتانگیزی بوده اند.