تغییرات بینایی مرتبط با سن ممکن است با گذشت زمان و افزایش سن رخ دهند، اما مشکلات چشمی چیزی نیست که باید به سادگی به عنوان امری طبیعی در نظر گرفته شود.
برخی مشکلات ناشی از اختلالات بینایی جدید یا وخیم‌تر هستند. با افزایش سن، این مشکلات ممکن است به تدریج رخ دهند. برخی دیگر به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و به سرعت باعث نابینایی می‌شوند. به همین دلیل معاینات منظم با یک متخصص چشم بسیار اهمیت دارد.
می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر مشکلات بینایی مرتبط با سن انجام دهید. یا اگر تغییراتی رخ داد، می‌توانید روند پیشرفت آن‌ها را کند کنید.
دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD)
در AMD، ماکولا، یعنی بخش مرکزی بافتی که پشت چشم (شبکیه) را پوشش می‌دهد، آسیب می‌بیند. این مشکل کارهایی که نیاز به بینایی مرکزی دارند – مانند خواندن متن‌های ریز – را دشوارتر می‌کند، اما هنوز هم بینایی جانبی خواهید داشت.
نوع خشک AMD در ۹ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به دژنراسیون ماکولا رخ می‌دهد. این نوع از دست دادن بینایی به تدریج و به صورت نامحسوس به دلیل تجزیه سلول‌ها در شبکیه ایجاد می‌شود. برای مثال، ممکن است بخش‌هایی از حروف را نبینید یا خطوط مستقیم به نظر موج‌دار بیایند. نوع خشک AMD می‌تواند به نوع مرطوب تبدیل شود.
سایر علائم شامل:
- دید تار
- نیاز به نور اضافی یا مشکل در انتقال از نور زیاد به نور کم
- مشکل در خواندن یا تشخیص چهره‌ها
- رنگ‌ها کمتر زنده به نظر می‌رسند
نوع مرطوب AMD باعث از دست دادن ناگهانی و شدید بینایی مرکزی به دلیل نشت رگ‌های خونی که در یا زیر شبکیه رشد می‌کنند، می‌شود. ممکن است یک نقطه سیاه بزرگ در مرکز بینایی خود ببینید. اگر این نقاط کور را مشاهده کردید، فوراً به پزشک چشم مراجعه کنید.
سایر علائم شامل:
- دید تحریف شده
- اشیاء در هر چشم اندازه‌های متفاوتی دارند
- رنگ‌ها در هر چشم کمتر زنده یا متفاوت دیده می‌شوند
احتمال ابتلا به AMD بیشتر است اگر سیگار می‌کشید، سابقه خانوادگی AMD دارید یا چاق هستید.
عوامل خطر دیگر شامل ژنتیک، قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش (UV) و کمبود مواد مغذی به شبکیه است.
برای AMD درمانی وجود ندارد، اما گزینه‌هایی برای کند کردن پیشرفت نوع مرطوب آن وجود دارد.
- درمان Anti-VEGF رشد رگ‌های خونی جدید در چشم را که ممکن است بینایی را تهدید کنند، محدود می‌کند.
- مهارکننده‌های VEGF/Ang-2 به تثبیت این رگ‌های خونی جدید شکننده کمک می‌کنند تا نشت نکنند و همچنین حساسیت رگ‌ها به VEGF را کاهش می‌دهند.
- درمان لیزر حرارتی با استفاده از حرارت برای اختلال در پیشرفت بیماری به کار می‌رود.
- فتودینامیک تراپی رگ‌های خونی نشت‌دهنده در چشم که به بینایی آسیب می‌زنند را از بین می‌برد.
- مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند کمک کنند. یک مطالعه جدید نشان داده که ترکیب ویتامین و مواد معدنی به نام AREDS2 موثرترین گزینه است. این ترکیب می‌تواند پیشرفت AMD را حدود ۲۵٪ کاهش دهد.
گلوکوم
گلوکوم گروهی از بیماری‌های چشم است که باعث از دست دادن بینایی می‌شود. فشار بالا در داخل چشم یا گردش خون ضعیف باعث آسیب به عصب بینایی می‌شود. این عصب تصاویر را از چشم به مغز منتقل می‌کند.
گلوکوم معمولاً به تدریج ایجاد می‌شود و در مراحل اولیه علائمی ندارد. شما ممکن است از ابتلای خود به آن آگاه نباشید. اما گلوکوم می‌تواند باعث نابینایی شود. سن، سابقه خانوادگی، و برخی شرایط دیگر احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهد.
آب مروارید
آب مروارید حالتی است که در آن عدسی چشم ابری می‌شود و بینایی شما تار می‌شود. این مشکل معمولاً با افزایش سن مرتبط است. علائم آب مروارید شامل:
- دید تار، ابری، یا تیره – مانند نگاه کردن از پشت یک شیشه کثیف
- دید دوگانه با یک چشم
- مشکل در دیدن در شب یا در نور کم
- هاله‌ها اطراف نورها
- حساسیت به نور و تابش نور
- رنگ‌ها کم‌فروغ یا زرد به نظر می‌رسند یا مشکل در تشخیص تفاوت بین رنگ‌های آبی و سبز
- مشکل در دیدن شیئی که پشت‌زمینه‌ای به همان رنگ دارد
این عوامل می‌توانند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهند:
- قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید
- سیگار کشیدن
- کلسترول بالا یا فشار خون بالا
- دیابت
- سابقه آسیب یا جراحی چشمی
- سابقه خانوادگی آب مروارید
در مراحل اولیه، تغییر نسخه عینک یا لنز تماسی ممکن است تنها چیزی باشد که نیاز دارید. استفاده از نورهای روشن‌تر برای مطالعه یا یک ذره‌بین نیز ممکن است کمک‌کننده باشد.
اگر هاله‌ها یا تابش نور مشکل‌ساز هستند، محدود کردن رانندگی در شب توصیه می‌شود. تابش نور نیز ممکن است در روز مشکل‌ساز باشد، بنابراین مطمئن شوید نسخه بینایی‌تان به‌روز است. همچنین می‌توانید از پزشک درباره رنگ‌بندی ویژه‌ای که می‌تواند تابش نور را کاهش دهد، سوال کنید.
اگر آب مروارید به زندگی روزمره‌تان تداخل ایجاد کند، یک چشم‌پزشک متخصص در جراحی آب مروارید می‌تواند عدسی ابری شده را برداشته و آن را با یک لنز شفاف جایگزین کند.
سایر بیماری‌های شبکیه
رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض دیابت کنترل‌نشده است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی در شبکیه رشد می‌کنند و مایع یا خون نشت می‌کنند. ممکن است دید شما تار شود و در خواندن مشکل داشته باشید.
درمان با لیزر می‌تواند در مراحل اولیه نشت را کاهش دهد و در برخی موارد از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. اما بهترین راه برای محافظت از بینایی، کنترل و حفظ سطح طبیعی قند خون است.
انسداد رگ‌های شبکیه یکی از عوارض شایع دیابت یا گلوکوم است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که یک ورید در شبکیه مسدود شود. همچنین اگر فشار خون بالا یا تنگی عروق دارید، احتمال بیشتری دارد که به این مشکل دچار شوید.
بسته به نوع انسداد، ممکن است کاهش بینایی خفیف، بی‌درد و موقت داشته باشید که گاهی اوقات می‌آید و می‌رود. یا ممکن است به‌طور ناگهانی دچار از دست دادن شدید بینایی و درد شوید که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
مدیریت این شرایط شامل مشاهده دقیق و درمان هرگونه عوارض است.
