در بسیاری از مناطق جهان، گِل به عنوان یک مصالح ساختمانی اصلی در نظر گرفته می‌شود و از آن برای ساخت خانه‌های محکمی استفاده می‌شود. نکته قابل توجه درباره این سازه‌های خشتی نیز دوام آن‌ها است به طوریکه برخی از ساختمان‌های گلی هزاران سال عمر می‌کنند. در ادامه همراه با ما باشید تا به معرفی شگفت‌انگیزترین سازه‌های آجر گلی جهان بپردازیم.
۱۰. تائوس پوئبلو
Taos Pueblo
تائوس پوئبلو (Taos Pueblo) یک دهکده باستانی در نیومکزیکو است که برای ۱۰۰۰ سال مردم بومی پوئبلو در آن سکونت داشتند. این خانه‌های آجری از خشت‌های گلی آفتاب خورده ساخته و با گچ سفید شده‌اند. این خشت‌های جنوب غربی نیز از خاک رسی به نام کالیش ساخته می‌شوند که برای استحکام بیشتر با کاه مخلوط می‌شوند. دیوارها ضخیم هستند و هر ساله به عنوان بخشی از مراسم روستایی نیز از نو گچ می‌شوند و این در حالی است که سقف‌ها نیز از درخت سرو ساخته شده‌اند.
۹. ارگ بم
Arg-e Bam
بم در دوره ساسانیان یک مرکز تجاری پر رونق در جاده معروف ابریشم بود. در اینجا پوشاک ابریشمی و نخی تولید می‌شد و به فروش می‌رسید. این شهر که در جنوب شرقی ایران قرار دارد، تماما از خشت‌های گلی از خاک رس و تنه درخت خرما ساخته شده است. دیوارهای ضخیم با ۳۸ برج دیده‌بانی از این ارگ محافظت می‌کنند، ارگی که ۶ کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد و شامل مجموعه‌ای از کانال‌های آب است و در حدود ۱۲۰۰۰ نفر را پشتیبانی می‌کند. متأسفانه زلزله سال ۲۰۰۳ بیش از نیمی از خانه‌های شهر و ارگ تاریخی را ویران کرد.
۸. مسجد جینجربر
Djinguereber Mosque
شهر تیمبوکتو که دسترسی به آن بسیار دشوار است، در مالی در غرب آفریقا واقع شده است و مسجد جینجربر (Djinguereber Mosque) در آن نیز در سال ۱۳۲۵ ساخته شد و مناره‌های غیر عادی با ظاهری غیر عادی‌تر با چوب‌های بیرون زده دارد که یادآور ساختارهای ویگا در جنوب غربی آمریکا است. از آنجایی که در مالی باران کم می‌بارد، این مسجد از گل و کاه ساخته شده و کاملا مستحکم است و همانند بسیاری از ساختمان‌های گلی جهان، این ساختمان نیز زمانی در مسیر شلوغ تجارت طلا و نمک قرار داشته است.
۷. دیوار خیوه
Khiva Wall
دیوار خیوه (Khiva Wall) پیرامون مکانی به همین نام کشیده شده است، مکانی که پناهگاهی در میان بیابان محسوب می‌شود و مجموعه‌ای از مساجد و مدارس است که برای اولین بار در حدود ۲۵۰۰ سال پیش توسط شم پسر بزرگ نوح ساخته شده و Ichon-Qala نام داشته که به معنای درون دیوار است. این دیوار حدود ۱۰ متر ارتفاع دارد و از خاک رس با کیفیت ساخته شده، خاکی که از ساحل دریاچه‌ای در گوووک کول استخراج شده است.
۶. چان چان
Chan Chan
چان چان (Chan Chan) در دره موچه در پرو واقع شده و مجموعه‌ای خارق‌العاده از ساختمان‌های گلی خشتی است که برای پادشاهان چیمو ساخته شدند. یازده ارگ و یک هرم در داخل دیواری به ارتفاع ۸ متر قرار گرفته‌اند و این در حالی است که بسیاری از سازه‌ها به خوبی حفظ شده‌اند. چیموها متالورژیست‌ها، سفالگران و نجارانی ماهر بودند و مردم طبقه ضعیف نیز بیرون از دیوارهای شهر زندگی می‌کردند و خانه‌های داخل در اختیار خانواده‌های سلطنتی و خادمان آن‌ها قرار داشت.
۵. مسجد جامع بوبو دیولاسو
Bobo Dioulasso Grand Mosque
مسجد جامع بوبو دیولاسو (Bobo Dioulasso Grand Mosque) در بورکینافاسو واقع شده و یک قرن قدمت دارد. اینجا در غرب آفریقا و با چوب‌های بیرون زده خودش شبیه به مسجد جینجربر به نظر می‌رسد. این چوب‌ها در حقیقت حکم الوارهایی را دارند که به کارگران کمک می‌کنند تا بتوانند لایه‌های جدید گل را به ساختمان اضافه کنند. این مسجد در لبه شهر قدیمی قرار دارد ولی بوهای تند و زننده‌ای از جو آلوده شهر به مشام می‌رسد.
۴. واحه سیوه
Siwa Oasis
واحه سیوه (Siwa Oasis) مجموعه ساختمان‌های بسیار محکمی دارد که از یک نوع گل محلی به نام کرشف ساخته شده‌اند. کرشف نیز از شن و ماسه منحصربه‌فرد ساحل دریاچه تشکیل شده که محتوای نمک بالایی دارد. سیوه در یک مسیر قدیمی تجارت خرما در بیابان غربی مصر قرار گرفته و واحه‌ای حیاتی برای این مسیر تجاری محسوب می‌شود چراکه چشمه‌های طبیعی و سایه درختان خرما به مسافران اجازه می‌دهد تا از گرمای صحرا بگریزند.
۳. مسجد جامع جنه
Great Mosque of Djenne
مسجد جامع جنه (Great Mosque of Djenne) بزرگترین سازه گلی در جهان به شمار می‌رود که به سبک سودانی ساخته شده و در مالی واقع شده است. این مسجد دارای الوارهایی است که برای پشتیبانی و همچنین آسان‌تر کردن گچ‌کاری سالیانه بیرون زده‌اند. اولین مسجد در این مکان در حدود قرن سیزدهم ساخته شد اما بنای فعلی آن حدود یک قرن قدمت دارد. این شهر رنگارنگ و متنوع در فضای باز مسجد قرار داشته و از جمله جاهایی است که حتما باید از آن دیدن کنید.
۲. آیت بن حدو
Ait Benhaddou
شهر آیت بن حدو (Ait Benhaddou) یکی از برترین جاذبه‌های گردشگری مراکش به شمار می‌رود که مکانی خارق‌العاده است و ظاهر گلی آن نیز سبب شده تا بسیار تماشایی و خیره‌کننده به نظر برسد. در حقیقت ممکن است بسیاری از شما کوارزازاته را در فیلم‌های زیادی که در اینجا ساخته شده‌اند از جمله فیلم لورنس عربستان (Lawrence of Arabia)، جنگ ستارگان (Star Wars) و گلادیاتور (Gladiator) دیده باشید. اینجا در لبه بیابان صحرا قرار گرفته و یک مقصد گردشگری بسیار مشهور در بین گردشگران به شمار می‌رود و هتل‌ها و فروشگاه‌های متعددی در آن به چشم می‌خورند.
۱. شیبام
Shibam
شهر شیبام (Shibam) که به عنوان منهتن بیابان نیز شهرت دارد، شهری در یمن به شمار می‌رود که ساختمان‌های آپارتمانی منحصربه‌فرد و بلندی از قرن شانزدهم میلادی را درون خودش جای داده است. این خانه‌های مرتفع که برخی از آن‌ها تا ۱۶ طبقه و نزدیک به ۴۰ متر ارتفاع دارند، از آجرهای گلی و به منظور حفاظت از مردم در برابر حملات بادیه‌نشینان ساخته شدند.
