آریتمی قلب به حالتی اطلاق می‌شود که ضربان قلب غیر عادی باشد. در این حالت ضربان می‌تواند خیلی تند، خیلی کند و یا نامنظم باشد.
آریتمی زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنال‌های الکتریکی که ضربان قلب را هماهنگ می‌کنند، به درستی به قلب نرسند و درست کار نکنند.
خیلی از آریتمی‌های قلب خطری ایجاد نمی‌کند اما بعضی از انواع آن هم می‌توانند خطرناک باشند.
چند حقیقت راجع به آریتمی
- بعضی آریتمی‌ها علامت خاصی ندارند
- نشانه‌های آریتمی شامل سرگیجه، نفس کم آوردن و تپش و لرزش هم هست
- علل بروز آریتمی بسیار متفاوت هستند و شامل مصرف دخانیات، دیابت و استرس هم می‌شوند
- ضربان قلب آرام همیشه نشانه بیماری نیست
چه عواملی باعث بروز آریتمی می‌شوند؟
هر عاملی که باعث ایجاد اختلال در تکان‌های الکتریکی که باعث منقبض شدن قلب می‌شوند، آریتمی قلب را ایجاد می‌کند. قلب یک انسان سالم باید در هنگام استراحت در دقیقه ۶۰ تا ۱۰۰ بار بزند. هر چه یک فرد ورزشکارتر باشد و بدن سالم‌تری داشته باشد، تعداد ضربان قلبش در یک دقیقه در حالت استراحت کمتر است. برای مثال قهرمانان المپیک ضربان قلبی کمتر از ۶۰ بار در دقیقه دارند و این به آن خاطر است که قلب آنها بازده بهتری دارد.
عواملی که باعث می‌شوند قلب به طور منظم کار نکند شامل موارد زیر هستند:
- مصرف بیش از اندازه نوشیدنی‌های الکلی
- دیابت
- مصرف بیش از اندازه دارو
- نوشیدن قهوه بیش از حد
- بیماری‌های قلب
- فشار خون بالا
- پر کاری غده تیروئید
- استرس
- زخم شدن قلب، معمولا در نتیجه حمله قلبی
- مصرف دخانیات
- بعضی مکمل‌های غذایی
- بعضی درمان‌های گیاهی
- برخی داروها
- تغییر در ساختار قلب
احتمال خیلی کمی وجود دارد که یک انسان سالم برای مدت طولانی از آریتمی قلب رنج ببرد. مگر آنکه در مصرف دارویی زیاده روی کرده باشد و یا شوک الکتریکی دریافت کرده باشد.
علائم آریتمی
بعضی بیماران هیچ علامتی ندارند اما دکتر ممکن است در آزمایشات روتین و یا نوار قلب به وجود بیماری پی ببرد. حتی اگر بیمار نشانه‌ها را داشته باشد و خود تشخیص دهد، به این معنی نیست که مسئله حاد و جدی است. برای مثال ممکن است بیمارانی که بیماری‌شان خیلی وخیم است علائمی نداشته باشند در حالی که افرادی که تمام علائم را نشان می‌دهند مشکل زیادی نداشته باشند.
در هر صورت علائم انواع آریتمی در پایین برای شما شرح داده شده:
علائم تاکی‌کاردی (تند تپشی)
تاکی‌کاردی حالتی است که ضربان قلب تندتر از حالت نرمال است. علائم آن شامل:
- نفس کم آوردن
- سرگیجه
- سنکوپ ( غش کردن یا نزدیک غش رفتن)
- احساس لرزش در قفسه سینه
- درد در قفسه سینه
- منگی و گیجی
- ضعف ناگهانی
علائم برادیکاردی (کند تپشی)
برادیکاردی به حالتی اطلاق می‌شود که ضربان قلب کمتر از حالت نرمال است. علائم آن شامل:
- درد در قفسه سینه
- مشکل در تمرکز
- گیجی
- مشکل در هنگام ورزش
- سرگیجه
- خستگی
- منگی
- لرزش و تپش
- بریده بودن نفس‌ها
- سنکوپ (غش یا نزدیک به غش)
- عرق کردن
علائم فیبریلاسیون دهلیزی
فیبریلاسیون دهلیزی زمانی اتفاق می‌افتد که حفره‌های بالایی قلب ضربانی نامنظم و غیر همگام با حفره‌های پایینی آن دارند. این نوع آریتمی معمولا علائمی در فرد ایجاد نمی‌کند.
- درد در قفسه سینه
- کمبود نفس
- سرگیجه
- احساس لرزش
- سنکوپ (غش یا نزدیک به غش)
- ضعف
درمان آریتمی
تنها زمانی به درمان نیاز است که وضعیت بیمار وخیم و بحرانی شود و یا علائم بسیار شدید شوند.
درمان برادیکاردی (کند تپشی)
اگر دلیلی دیگر باعث بروز برادیکاردی شده، لازم است ابتدا آن مسئله درمان شود. اگر نه ممکن است پزشک تشخیص دهد لازم به کار گذاشتن پیس میکر یا ضربان ساز باشد.
درمان تاکی‌کاردی (تند تپشی)
- بعضی حرکات ورزشی که بیمار انجام می‌دهد می‌تواند بعضی انواع آریتمی را متوقف کند
- ممکن است دکتر تشخیص دهد بیمار به دریافت شوک یا دارو نیاز دارد. البته گاهی این داروها بیمار را به طور کامل درمان نمی‌کنند
- در برخی مواقع لازم است کاتتر درون رگ‌های درون قلب کار گذاشته شود
- گاهی جراحی‌های خاصی بر روی قلب صورت می‌گیرد
