دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه برخی داروهای رایج ممکن است حرکت سلولهای سرطانی را مهار کنند. سالها تحقیق و بررسی نشان داده است که استفاده روزانه از دوز پایین آسپرین میتواند گسترش برخی سرطانها، از جمله تومورهای پستان و پروستات را کاهش دهد، موضوعی که توجه پزشکان را به خود جلب کرده است.
پرسش کلیدی این است: چگونه آسپرین این فرآیند پنهان را که سلولهای سرطانی را در بدن پراکنده میکند، کند یا متوقف میسازد؟ کارشناسان دانشگاه کمبریج معتقدند که به یک سرنخ مهم در این زمینه دست یافتهاند.
گسترش سرطان و دفاع ایمنی
هنگامی که یک تومور در یک نقطه باقی میماند، پزشکان معمولاً فرصت دارند که آن را از بین ببرند یا درمان کنند. اما مشکل زمانی ایجاد میشود که سلولهای سرطانی وارد جریان خون شده و در بخشهای دیگر بدن مستقر شوند، که این امر باعث ایجاد تودههای سرطانی متاستاتیک میشود و کنترل آنها دشوارتر خواهد بود.
سلولهای سرطانی کوچک و جدا که در بدن حرکت میکنند، ممکن است در برابر حملات سیستم ایمنی آسیبپذیرتر از تومورهای بزرگ باشند. تیم تحقیقاتی کمبریج این فرضیه را با بررسی عواملی که دفاع ایمنی را تقویت یا تضعیف میکنند، مورد آزمایش قرار داد.
مطالعات آنها نشان داد که مادهای به نام ترومبوکسان A2 (TXA2) که توسط پلاکتها تولید میشود، در این فرآیند نقش کلیدی دارد. این ماده مسیری را در سلولهای T فعال میکند که شامل یک پروتئین به نام ARHGEF1 است و توانایی این سلولهای T را در حمله به سرطان محدود میکند.
آسپرین آنزیمی را که باعث تولید TXA2 میشود، مسدود میکند. هنگامی که سطح TXA2 کاهش مییابد، سلولهای T انرژی بیشتری برای شناسایی و از بین بردن تهدیدات سرطانی میکروسکوپی پیدا میکنند.
آسپرین، تقویتکننده سیستم ایمنی در برابر سرطان
دکتر جی یانگ، محقق دپارتمان آسیبشناسی، در این زمینه گفت:
“زمانی که دریافتیم TXA2 سیگنال مولکولی فعالکننده این اثر سرکوبکننده بر سلولهای T است، لحظهای شگفتانگیز بود.”
محققان دریافتند که پروتئین ARHGEF1 باعث تضعیف سلولهای T میشود و این امر موجب کاهش توانایی آنها در مبارزه با سرطان میشود. اما هنگامی که عملکرد ARHGEF1 متوقف شد، سلولهای T قوی باقی ماندند و بهطور موثرتری به سرطان حمله کردند. در نتیجه، در آزمایشهای انجامشده روی موشها، سلولهای سرطانی کمتری گسترش یافتند.
به بیان ساده، مسیر عملکرد آسپرین با مهار تولید TXA2، به سلولهای T اجازه میدهد بدون تأثیرات سرکوبکننده این فاکتور انعقادی، وظایف خود را انجام دهند.
محققان بر این باورند که این تقویت اضافی ممکن است در بسیاری از افراد، تفاوتی حیاتی میان بهبودی و بازگشت مجدد سرطان ایجاد کند.
هدف جدید برای درمان سرطان
پروفسور راهول رویچودری، متخصص ایمونولوژی سرطان در دانشگاه کمبریج، اظهار داشت:
“با وجود پیشرفتهای درمانی، بسیاری از بیماران مبتلا به سرطانهای اولیه تحت درمانهایی مانند جراحی برای برداشتن تومور قرار میگیرند که میتواند درمانکننده باشد.”
وی افزود: “امیدواریم که درمانهایی که این دوره آسیبپذیری را هدف قرار میدهند، بتوانند در جلوگیری از بازگشت سرطان نقش گستردهای ایفا کنند.”
پتانسیل آسپرین در پیشگیری از سرطان
با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که مصرف آسپرین بدون خطر نیست. درصد کمی از افراد ممکن است دچار خونریزی خطرناک یا زخم معده شوند، بنابراین ضروری است قبل از هرگونه تغییر در رژیم دارویی، با پزشک مشورت شود.
از سوی دیگر، هزینه دوز پایین آسپرین نسبت به بسیاری از داروهای مبتنی بر آنتیبادی که برای درمان سرطان استفاده میشوند، بسیار کمتر است. این موضوع میتواند به دسترسی جهانی گستردهتر منجر شود، بهویژه اگر آزمایشهای بالینی نتایج این مطالعات را تأیید کنند.
تحقیقات بالینی و آینده درمان سرطان
آزمایش بالینی Add-Aspirin در حال بررسی این موضوع است که آیا آسپرین میتواند از بازگشت برخی از تومورهای اولیه جلوگیری کند یا خیر. دانشمندان امیدوارند که این یافتههای جدید بتوانند راهنمایی برای شخصیسازی مصرف آسپرین باشند و از تجویز آن به افرادی که از آن سودی نخواهند برد، اجتناب شود.
همچنین، درمانهای ضد متاستاز جدیدی میتوانند بهطور هدفمند مسیر TXA2 و ARHGEF1 را مسدود کنند. این رویکرد ممکن است در نهایت راهبردی مؤثر برای کاهش عوارض جانبی و حفظ عملکرد طولانیمدت سلولهای T باشد.
ترجمه تحقیقات به مراقبتهای درمانی
محققان تأکید دارند که این فرآیند هنوز در مراحل اولیه است، بهویژه در زمینه تعیین ایمنترین دوز مصرف یا شناسایی افرادی که بیشترین سود را خواهند برد. اما در صورت موفقیت، این مطالعات میتوانند تأثیر چشمگیری در کاهش نرخ ابتلا به سرطانهای پیشرفته داشته باشند.
همه شواهد نشان میدهند که سیستم ایمنی نقشی حیاتی در متوقف کردن سرطانها قبل از گسترش دارد. آسپرین ممکن است این دفاع طبیعی را تقویت کند و به یک نقطه تمرکز مهم در تحقیقات سرطان تبدیل شود.
نتایج این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.