کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر ویروس آنفلوآنزای H5 قابلیت انتقال انسان‌به‌انسان پیدا کند، ممکن است با پاندمی‌ای روبه‌رو شویم که از COVID-19 نیز شدیدتر باشد. این هشدار پس از ثبت نخستین مورد مرگ ناشی از H5N5 در ایالات متحده و افزایش نگرانی‌ها در اروپا مطرح شده است.
ویروس H5 در پرندگان، پستانداران و اکنون انسان‌ها
طی سال‌های اخیر، ویروس‌های پاتوژن و فوق‌العاده خطرناک H5، موجب نابودی صدها میلیون پرنده در سراسر جهان شده‌اند. این موضوع، زنجیره تأمین مواد غذایی را مختل کرده و قیمت‌ها را افزایش داده است. با وجود این، موارد انسانی همچنان نادر هستند. اما نگرانی اصلی از نقطه‌ای آغاز می‌شود که ویروس ممکن است به‌تدریج با بدن پستانداران، از جمله انسان، سازگار شود.
پیش‌بینی یک سناریوی نگران‌کننده
به گفته ماری-آن رامکس-ولتی، مدیر مرکز عفونت‌های تنفسی انستیتو پاستور فرانسه، خطر واقعی زمانی آغاز می‌شود که ویروس توانایی انتقال مداوم میان انسان‌ها را کسب کند.
“اگر ویروس میان انسان‌ها قابل انتقال شود، با یک پاندمی روبه‌رو خواهیم شد؛ پاندمی‌ای که احتمالاً بسیار جدی خواهد بود.”
سابقه انستیتو پاستور در کنترل بحران‌های جهانی
این مؤسسه در روزهای نخست شیوع COVID-19، نخستین آزمایش‌های تشخیصی را طراحی کرد و پروتکل‌ها را به WHO و آزمایشگاه‌های سراسر جهان ارائه داد. اکنون نیز نسبت به خطر تازه‌ای هشدار می‌دهد.
چرا مردم در برابر H5 بی‌دفاع هستند؟
کارشناسان تأکید می‌کنند که بدن انسان در برابر نوع H5 هیچ ایمنی طبیعی ندارد. افراد معمولاً نسبت به ویروس‌های فصلی H1 و H3 آنتی‌بادی دارند. اما H5 برای سیستم ایمنی «ناشناخته کامل» است؛ مشابه آنچه در ابتدای کووید رخ داد.
چرا نگرانی درباره H5 بیشتر است؟
- ویروس‌های آنفلوآنزا برخلاف COVID-19 فقط افراد سالمند را تهدید نمی‌کنند.
- کودکان و بزرگسالان سالم نیز ممکن است قربانی شوند.
- برخی زیرسویه‌های H5 مرگ‌ومیر بسیار بالایی دارند.
“پاندمی ناشی از H5 ممکن است بسیار سنگین باشد؛ حتی سنگین‌تر از پاندمی COVID-19”
ثبت نخستین مرگ ناشی از H5N5 در آمریکا
تا پیش از این، موارد انسانی معمولاً به دلیل تماس نزدیک با حیوانات آلوده ثبت می‌شد. زیرسویه H5N1 که میان مرغداری‌ها و گاوهای شیری در آمریکا گردش داشت، نمونه‌ای از این الگو است.
اما این ماه، برای نخستین بار یک مورد H5N5 در ایالت واشینگتن ثبت شد. بیمار که مشکلات زمینه‌ای داشت، هفته گذشته جان خود را از دست داد. این نخستین مرگ انسانی ناشی از H5N5 در ایالات متحده است.
آمار جهانی موارد انسانی آنفلوآنزای پرندگان
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، از سال 2003 تا 2025 حدود ۱۰۰۰ مورد انسانی آنفلوآنزای پرندگان ثبت شده است. بیشتر این موارد در مصر، اندونزی و ویتنام گزارش شده‌اند. سطح مرگ‌ومیر نیز حدود 48 درصد بوده است؛ نرخی که به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از بسیاری از بیماری‌های ویروسی است.
کارشناسان: خطر پاندمی «کم» اما جدی است
با وجود نگرانی‌ها، متخصصان تأکید می‌کنند که خطر فعلی شیوع گسترده در انسان‌ها پایین است. گرگوریو تورس، رئیس دپارتمان علمی سازمان جهانی بهداشت حیوانات، این موضوع را چنین توضیح می‌دهد:
“باید آماده باشیم؛ اما در حال حاضر می‌توانید بدون نگرانی در جنگل قدم بزنید یا مرغ و تخم‌مرغ مصرف کنید. احتمال پاندمی وجود دارد اما فعلاً بسیار پایین است.”
پس باید نگران باشیم یا نه؟
- خطر اکنون کم است اما غیرقابل‌چشم‌پوشی نیست.
- ویروس‌های آنفلوآنزای پرندگان جهش‌پذیر و تطبیق‌پذیر هستند.
- نظارت بر گسترش ویروس در پستانداران باید جدی‌تر شود.
جمع‌بندی: چرا H5 در مرکز توجه جهانی قرار گرفته است؟
رسانه‌ها و نهادهای بهداشت عمومی نگران احتمال جهش‌های جدید هستند. نبود ایمنی در برابر H5، قدرت بالای ویروس در برخی زیرسویه‌ها و ثبت نخستین مرگ ناشی از H5N5، این موضوع را بیش از گذشته به یک هشدار جدی تبدیل کرده است.
اگر این موضوع برای شما اهمیت دارد، نظر خود را در بخش کامنت‌ها ثبت کنید یا این مقاله را برای آگاهی دیگران به اشتراک بگذارید.
