حتی پیش از آن‌که نوزادان بتوانند لبخند بزنند، نشانه‌هایی از درک مهربانی را از خود نشان می‌دهند.
مطالعه‌ای جدید فاش کرده است که نوزادان تنها پنج روز پس از تولد می‌توانند رفتارهای اجتماعی کمک‌کننده را از رفتارهای مضر تشخیص دهند و علاقه بیشتری به تعاملات کمک‌کننده دارند.
دکتر کیلی هملین از دانشگاه بریتیش کلمبیا می‌گوید:
«این نوزادان تقریباً هیچ تجربه‌ای از دنیای اجتماعی ندارند، اما با این حال، می‌توانند تعاملات دوستانه را از تعاملات خصمانه، و کمک را از مانع‌تراشی تشخیص دهند. این موضوع می‌تواند نکته‌ای بسیار مهم درباره طبیعت انسان را برای ما روشن کند.»
مروری بر مطالعه انجام‌شده
محققان و نحوه مطالعه
این تحقیق به‌طور مشترک توسط دکتر الساندرا جراچی از دانشگاه کاتانیا هدایت شده است، با همکاری لوکا سوریان و لوسیا گابریلا تینا. هدف آن بررسی واکنش نوزادان نسبت به رفتارهای اجتماعی پایه‌ای مانند نزدیک شدن یا کمک کردن بوده است.
نشان دادن مهربانی با توپ‌های متحرک
فیلم‌های انیمیشنی برای نوزادان
در این آزمایش‌ها، نوزادان به ویدئوهای انیمیشنی ساده‌ای نگاه کردند:
- در یکی از ویدیوها، توپ A سعی می‌کند از تپه بالا برود.
- در یک نسخه، توپ B به توپ A کمک می‌کند تا بالا برود.
- در نسخه دیگر، توپ B آن را به پایین هل می‌دهد.
- نوزادان مدت‌زمان بیشتری به صحنه کمک کردن نگاه کردند.
در مجموعه‌ای دیگر از ویدیوها، یکی از توپ‌ها به سمت توپ دیگر حرکت می‌کرد (نزدیکی)، در حالی‌که در نسخه دیگر از آن دور می‌شد (اجتناب). نوزادان دوباره زمان بیشتری را صرف مشاهده تعامل دوستانه کردند.
ویژگی‌های طراحی بصری
- توپ‌ها خاکستری و بدون چهره بودند
- حرکات صاف، تکراری و با کنتراست بالا طراحی شدند تا با بینایی نوزادان همخوانی داشته باشند
- در ویدیوهای کنترل که فقط حرکات فیزیکی مشابه داشتند ولی معنا یا نیت اجتماعی نداشتند، نوزادان هیچ ترجیحی نشان ندادند
نوزادان، مهربانی را انتخاب می‌کنند
قدرت یافته‌ها در سن پایین شرکت‌کنندگان
نکته قابل‌توجه در مورد این مطالعه، سن نوزادان است: فقط پنج روزه.
برای جلوگیری از تأثیر یادگیری یا تجربه، سناریوها با عوامل جدید و حرکات کنترل‌شده طراحی شده‌اند. نوزادان تنها زمانی رفتار کمک‌کننده را ترجیح دادند که نشانه‌ای از نیت اجتماعی وجود داشت.
جزئیات آزمایش‌ها
آزمایش اول: نزدیکی در برابر اجتناب
- نوزادان به سناریوی نزدیک شدن در مقایسه با اجتناب، بیشتر علاقه نشان دادند
- اما این فقط زمانی صادق بود که هر دو عامل در تصویر به نظر اجتماعی می‌آمدند
- در نسخه‌ای که یکی از توپ‌ها منفعل بود، ترجیحی نشان داده نشد
آزمایش دوم: کمک در برابر مانع‌تراشی در تپه
- نوزادان باز هم بیشتر به صحنه کمک نگاه کردند
- اما فقط زمانی که شرایط اجتماعی در صحنه برقرار بود
آزمایش سوم: تکرار و تأیید نتایج
- این نتایج تکرار شدند
- در این آزمایش، ۷۸٪ از نوزادان مدت‌زمان بیشتری را صرف مشاهده تعاملات کمک‌کننده کردند
- پژوهشگران نتیجه گرفتند که نوزادان ترجیحی خودجوش نسبت به اشکال ساده‌ای از رفتار اجتماعی مثبت نشان می‌دهند
درک نیت اجتماعی
نوزادان قبلاً نشان داده‌اند که چهره‌ها، تماس چشمی و صدای گریه را ترجیح می‌دهند، اما این مطالعه قدمی فراتر می‌گذارد.
نتایج نشان می‌دهند که نوزادان می‌توانند انواعی از تعاملات اجتماعی را پردازش کنند، آن هم با درک زمانی که یک عامل به شکل حمایتی برای عامل دیگر عمل می‌کند.
مطالعه همچنین نشان داد که این ترجیحات صرفاً ناشی از حرکت نیستند؛ نوزادان به تعامل پاسخ دادند، نه فقط حرکت ساده.
تشخیص نشانه‌های اجتماعی پایه
محققان هشدار می‌دهند که این ترجیحات لزوماً به معنی داشتن حس اخلاقی نیست.
ممکن است ترجیحات نوزاد صرفاً ناشی از هم‌راستایی اجتماعی باشد، نه قضاوت اخلاقی.
به‌عنوان‌مثال، یک نوزاد ممکن است شخصیتی را که به سمت دیگران حرکت می‌کند دوست داشته باشد، نه چون آن شخصیت «خوب» است، بلکه چون تعامل اجتماعی دارد.
با این حال، این توجه خودانگیخته به تعاملات دوستانه از این نظریه حمایت می‌کند که عناصر کلیدی حس اخلاقی ما از همان ابتدا وجود دارد؛ نه یادگرفته شده، نه آموزش داده شده، بلکه ذاتی.
مغز نوزادان چگونه مهربانی را درک می‌کند؟
سؤال اصلی اینجاست که نوزادان چگونه با این تجربه کم، این نشانه‌های اجتماعی را پردازش می‌کنند؟
پاسخ ممکن است در سیستم بینایی مغز نهفته باشد.
مطالعات جدید علوم اعصاب نشان داده‌اند که بخش‌هایی از سیستم بینایی برای تعاملات اجتماعی تنظیم شده‌اند.
مناطقی مانند Extrastriate Body Area (EBA) و posterior superior temporal sulcus (pSTS) نسبت به اعمالی مانند کمک یا تعقیب واکنش نشان می‌دهند.
این سیستم‌های مغزی ممکن است به نوزادان امکان دهند تا معناهای اجتماعی را تنها از روی حرکت درک کنند؛ بدون نیاز به زبان، حتی بدون نیاز به دیدن چهره‌ها.
انسان‌ها با مهربانی به دنیا می‌آیند؟
نویسندگان مقاله می‌نویسند:
«این یافته‌ها نسبت به مطالعات گذشته گام بزرگی به جلو هستند، چراکه از فرضیه وجود مکانیسم‌های ذاتی برای شناسایی و ارزیابی عناصر کلیدی دنیای اجتماعی-اخلاقی حمایت می‌کنند.»
گرچه هنوز مشخص نیست که آیا این ترجیحات اجتماعی اولیه واقعاً اخلاقی هستند یا نه، نتایج یک نقطه شروع قوی را فراهم می‌کند.
حتی در روزهای نخست زندگی، نوزادان موجوداتی منفعل نیستند؛
آن‌ها مشاهده می‌کنند
و طرف «آدم خوب‌ها» را می‌گیرند.
این مطالعه در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.
