بیش از نیمی از کالری روزانه‌ی یک فرد آمریکایی از غذاهای فرافرآوری‌شده (Ultra-Processed Foods یا UPF) تأمین می‌شود. حالا پژوهشگران توانسته‌اند با توسعه یک ابزار تحلیلی، سطح مصرف این نوع غذاها را با دقت بالایی از طریق آزمایش خون و ادرار تعیین کنند، حتی اگر فرد از میزان مصرفش آگاه نباشد.
کشف مولکول‌های پنهان در خون و ادرار
رهبری مطالعه توسط موسسه ملی سرطان آمریکا
این پژوهش که به سرپرستی دکتر «اریکا لافتفیلد» از موسسه ملی سرطان ایالات متحده انجام شده، موفق به شناسایی مولکول‌های کوچکی در خون و ادرار شده است که با میزان مصرف غذاهای فوق فرآوری‌شده در ارتباط مستقیم هستند.
الگوی پلی‌متابولیت و دقت داده‌ها
پژوهشگران الگوهایی از متابولیت‌ها را شناسایی کردند که به آن‌ها «امتیاز پلی‌متابولیت» گفته می‌شود. این امتیازها کمک می‌کنند تا صحت اطلاعات ثبت‌شده توسط افراد در مورد رژیم غذایی‌شان بررسی شود.
امتیاز غذایی؛ ابزاری برای شناسایی مصرف پنهان
خطری که در غذاهای به ظاهر سالم پنهان است
بسیاری از مردم نمی‌دانند چه میزان غذای فرافرآوری‌شده مصرف می‌کنند. حتی کسانی که به تغذیه سالم توجه دارند نیز ممکن است متوجه افزودنی‌ها، روغن‌های فرآوری‌شده یا نگهدارنده‌های پنهان در وعده‌های روزانه خود نشوند.
یک راهکار نوین برای آشکارسازی واقعیت غذایی
این روش جدید آزمایشگاهی، تصویر واضحی از رژیم غذایی افراد ارائه می‌دهد، بدون اینکه نیاز باشد هر وعده‌ی غذایی ثبت شود.
ردیابی عادت‌های پیچیده غذایی
مواردی که از چشم می‌افتند
غذاهایی مثل نودل‌های فوری، اسنک‌های شیرین بسته‌بندی‌شده و شیرینی‌های فروشگاهی معمولاً به عنوان UPF شناسایی نمی‌شوند، در حالی که در همین دسته قرار دارند.
تحلیل نمونه‌های خونی و ادراری با دقت بالا
در این مطالعه از گروهی از افراد مسن استفاده شد که برای یک سال گزارش غذایی دقیقی ارائه داده بودند. سپس با تحلیل نمونه‌های خون و ادرار آن‌ها، اثر انگشت شیمیایی غذاهای فرافرآوری‌شده شناسایی شد.
اثرات سلامتی غذاهای فوق فرآوری‌شده
خطرات پنهان در میان طعم و ماندگاری بالا
برخی از این غذاها دارای نمک، قند و طعم‌دهنده‌های مصنوعی بالایی هستند. این ویژگی‌ها هرچند جذاب و قابل نگهداری در قفسه‌اند، اما می‌توانند سلامت بلندمدت را به خطر بیندازند.
امتیاز پلی‌متابولیت؛ راهی برای برملا کردن واقعیت غذایی
چگونگی عملکرد امتیاز در مطالعات آزمایشگاهی
این امتیاز با استفاده از محیطی بسیار کنترل‌شده و داوطلبان خاص آزمون شد. نتیجه: این ابزار واقعاً نشان‌دهنده میزان مصرف غذای فوق فرآوری‌شده بود.
دکتر لافتفیلد می‌گوید:
«امتیازهای پلی‌متابولیت می‌توانند معیارهای عینی و قابل اعتماد برای سنجش مصرف UPF در مطالعات گسترده باشند و وابستگی به گزارش‌های شخصی را کاهش دهند.»
آیا پزشک شما می‌تواند با یک آزمایش ساده رژیم غذایی‌تان را بشناسد؟
پزشکی شخصی‌شده بر پایه واقعیت بیوشیمیایی
در آینده‌ای نه‌چندان دور، ممکن است پزشک بتواند با یک آزمایش ادرار ساده، درباره الگوی غذایی‌تان بیشتر از دفترچه‌ی غذایی اطلاعات کسب کند. این امکان می‌تواند تشخیص سریع‌تر و توصیه‌های تغذیه‌ای دقیق‌تری را فراهم کند.
تأثیر واقعی غذاهای فرافرآوری‌شده بر وزن و بیماری‌ها
پیوند با افزایش وزن و بیماری‌های متابولیک
شواهدی وجود دارد که مصرف زیاد این غذاها با افزایش وزن و بیماری‌های متابولیک مرتبط است. برخی ترکیبات شیمیایی مثل «ترکیبات پیشرفته گلیکاسیون» در فرآوری برخی غذاها ممکن است در ایجاد این بیماری‌ها نقش داشته باشند.
حقیقتی که برندها دوست ندارند فاش شود
تناقض میان بازاریابی و واقعیت علمی
در حالی که برندها معمولاً محصولات خود را «سالم»، «مغذی» یا «راحت» معرفی می‌کنند، اما شواهد بیوشیمیایی نشان می‌دهد که این غذاها تغییرات قابل اندازه‌گیری در بدن ایجاد می‌کنند.
اگر تولیدات خاص یا شیوه‌های خاص فرآوری با مارکرهای مضر همراه باشند، احتمال دارد دولت‌ها شفافیت بیشتری از برندها بخواهند یا حتی محدودیت‌هایی اعمال کنند.
بهبود ردیابی عادات غذایی با فناوری نوین
از حافظه فردی تا شواهد آزمایشگاهی
امروزه اکثر پزشکان به حرف‌های بیمار درباره آنچه خورده‌اند تکیه می‌کنند. اما این امتیاز جدید می‌تواند معیار کمکی و عینی باشد که صحت گفته‌ها را بررسی کند.
کاربردهای سیاست‌گذاری و بهداشت عمومی
آینده‌ی نظارت تغذیه‌ای در سطح ملی
در آینده، سازمان‌های بهداشتی می‌توانند از این امتیازها برای رصد الگوهای تغذیه‌ای در سطح جمعیت بهره ببرند. حتی شرکت‌های بیمه یا کارفرمایان ممکن است به استفاده از این نشانگرها برای ارزیابی ریسک‌های تغذیه‌ای علاقه‌مند شوند. البته این مسأله پرسش‌های اخلاقی خاص خود را دارد.
نتیجه‌گیری
در جهانی که غذاهای فرآوری‌شده به راحتی در دسترس‌اند، این ابزار جدید پزشکی می‌تواند نقش مهمی در شناسایی، پیشگیری و حتی سیاست‌گذاری تغذیه ایفا کند. تحلیل خون و ادرار نه‌تنها رژیم غذایی واقعی افراد را آشکار می‌کند، بلکه گامی بزرگ به سوی تغذیه‌ی شخصی‌شده و مبتنی بر واقعیت است.
این مطالعه در نشریه PLOS Medicine منتشر شده است.
