سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در تازه‌ترین بررسی خود، نمونه‌هایی از آب‌های بطری‌شده موجود در فروشگاه‌های سراسر کشور را برای یافتن مواد شیمیایی همیشگی PFAS آزمایش کرد. این نمونه‌ها در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ از میان آب‌های تصفیه‌شده، چشمه‌ای، آرتزین و معدنی به‌طور تصادفی جمع‌آوری شدند.
آزمایش آب بطری‌شده برای PFAS
در این بررسی، FDA حضور ۱۸ نوع از ترکیبات PFAS را تحلیل کرد. در میان نمونه‌های داخلی، هشت مورد شامل یک تا چهار ترکیب بودند، در حالی که دو نمونه وارداتی حاوی یک یا دو ترکیب بودند.
چهار ترکیب شناسایی‌شده زیر حد مجاز تعیین‌شده توسط آژانس حفاظت محیط زیست (EPA) برای آب آشامیدنی قرار داشتند. دو ترکیب دیگر هنوز فاقد حد فدرال مشخص هستند. این بررسی شامل نام برندها یا شماره سری ساخت بطری‌ها نمی‌شد.
این نخستین بار نیست که FDA آب‌های بطری‌شده را بررسی می‌کند. در مطالعات محدودتر پیشین، هیچ موردی از PFAS شناسایی نشده بود، اما این بررسی گسترده‌تر امکان رصد تغییرات جزئی را فراهم می‌کند.
استانداردهای EPA برای آب آشامیدنی
در سال ۲۰۲۴، EPA برای نخستین بار محدودیت‌های ملی برای چند نوع PFAS تعیین کرد. بر اساس این مقررات، مقدار مجاز برای PFOA و PFOS برابر با ۴ بخش در تریلیون (ppt) و برای سه ترکیب دیگر ۱۰ ppt تعیین شد.
واحد ppt، معادل یک تریلیونم حجم است و به دلیل همین مقیاس بسیار کوچک، آزمایشگاه‌ها از دستگاه‌های بسیار حساس برای تشخیص دقیق سیگنال‌ها استفاده می‌کنند.
در ماه مه ۲۰۲۵، EPA اعلام کرد که حدود مجاز PFOA و PFOS بدون تغییر باقی می‌مانند اما سایر ترکیبات در حال بازبینی‌اند. همچنین، اجرای کامل الزامات برای سیستم‌های آب تا سال ۲۰۳۱ تمدید می‌شود.
رویکرد شاخص خطر (Hazard Index)
پیش‌تر، EPA از رویکردی موسوم به شاخص خطر برای ارزیابی ترکیبی از مواد شیمیایی استفاده می‌کرد. این شاخص، میزان خطر نسبی مواد را با هم جمع می‌کند. اکنون، این آژانس قصد دارد این روش را برای ترکیبات PFHxS، PFNA، HFPO-DA و PFBS بازنگری کند.
چرا PFAS در آب ظاهر می‌شود؟
این ترکیبات در پوشش‌ها، فوم‌ها و فرآیندهای صنعتی متعددی استفاده می‌شوند. ویژگی اصلی آن‌ها مقاومت در برابر گرما، چربی و آب است، که همین خاصیت باعث پایداری طولانی‌مدتشان در محیط زیست می‌شود.
به گفته دکتر ایان تی. کازینز در مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰: «انتشار مداوم PFASهای بسیار پایدار، به افزایش تدریجی غلظت آن‌ها در محیط منجر خواهد شد.»
اکثر ترکیبات PFAS پس از ورود به خاک یا آب به‌سختی تجزیه می‌شوند. به همین دلیل، حتی مقادیر اندک امروزی می‌توانند در آینده به سطح پس‌زمینه‌ای خطرناک تبدیل شوند، مگر آن‌که کنترل دقیقی اعمال شود.
نحوه حرکت PFAS در محیط
ترکیبات PFAS به‌راحتی در محیط پخش می‌شوند و می‌توانند از طریق هوا، خاک و آب‌های زیرزمینی به مناطق بسیار دور از منبع اولیه برسند. به‌دلیل مقاومت بالای آن‌ها در برابر تجزیه طبیعی، این مواد می‌توانند دهه‌ها در رودخانه‌ها و سفره‌های آب باقی بمانند.
دانشمندان هنوز در حال بررسی مسیرهای حرکت این ترکیبات در اکوسیستم‌ها هستند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، زباله‌دان‌ها و پساب صنعتی از مهم‌ترین منابع انتشار آن‌ها هستند.
زمانی که PFAS وارد چرخه آب می‌شود، از طریق تبخیر و بارندگی می‌تواند دوباره به منابع آب آشامیدنی بازگردد. به همین دلیل، پایش طولانی‌مدت برای درک روندهای مواجهه انسانی حیاتی است.
یافته‌های FDA برای مصرف‌کنندگان چه معنایی دارد؟
بر اساس نتایج اخیر FDA، هیچ‌یک از نمونه‌های آب بطری‌شده بررسی‌شده از حدود مجاز فدرال برای PFAS تجاوز نکرده‌اند. این موضوع به معنی نبود کامل PFAS نیست، بلکه بیانگر آن است که مقادیر یافت‌شده زیر حد ایمنی هستند. همچنین، این نتایج تضمین نمی‌کند که همه محموله‌های آینده نیز مشابه باشند.
تفاوت برندها در تصفیه و بسته‌بندی
منابع آب، فرآیند تصفیه و روش‌های بسته‌بندی در برندهای مختلف تفاوت دارد. استفاده از فیلتر کربن فعال یا اسمز معکوس می‌تواند سطوح PFAS را کاهش دهد، البته در صورتی که به‌درستی اجرا شود.
در حالی که شرکت‌های آب شهری موظف به رعایت حدود مجاز آلاینده‌ها و انتشار گزارش‌های سالانه هستند، آب بطری‌شده تحت نظارت FDA به‌عنوان ماده غذایی تنظیم می‌شود.
برچسب‌های تبلیغاتی برندها اغلب مبهم‌اند و اطلاعات فنی دقیقی ارائه نمی‌دهند. بنابراین، آزمایش‌های مستقل و گزارش‌های شفاف ارزشمندتر از ادعاهای بازاریابی‌اند.
شکاف‌ها و مسیر آینده
FDA در گزارش عمومی خود، نام برندها یا سطح دقیق PFAS در هر بطری را اعلام نکرد. در آینده، ممکن است گزارش‌های جزئی‌تر شامل داده‌های برند، روش‌های آزمایش و شماره سری ساخت نیز منتشر شود تا شفافیت افزایش یابد.
هم‌زمان، بازبینی EPA در مورد ترکیبات غیر از PFOA و PFOS ممکن است منجر به تغییر در تفسیر نتایج بعدی شود. FDA نیز اختیار دارد در صورت شناسایی خطر ایمنی، حتی بدون وجود استاندارد خاص، علیه برندهای متخلف اقدام کند.
در سال‌های آینده، انتظار می‌رود روش‌های دقیق‌تر آزمایش، برچسب‌های شفاف‌تر و قوانین هماهنگ‌تر بین ایالت‌ها تدوین شود. در حال حاضر، مؤثرترین اقدام، ادامه آزمایش‌های منظم با ابزارهای حساس و انتشار شفاف داده‌هاست تا مصرف‌کنندگان بتوانند روندهای کوتاه‌مدت را در کنار حدود قانونی دنبال کنند.
جمع‌بندی
در حال حاضر، آب‌های بطری‌شده موجود در بازار آمریکا مطابق با محدودیت‌های فدرال برای PFAS هستند، اما آلودگی صفر تضمین‌شده نیست. بهترین راه، انتخاب برندهای شفاف، مطالعه گزارش‌های رسمی و حمایت از آزمایش‌های مستقل است.
