برای نزدیک به یک قرن، روغن گیاهی برم‌دار که بیشتر با نام اختصاری BVO شناخته می‌شود، به حفظ طعم تند و تازه نوشابه‌های مرکباتی از اولین جرعه تا آخرین قطره کمک می‌کرد.
اکثر خریداران هرگز متوجه این نام در فهرست مواد اولیه نمی‌شدند و تعداد کمی به این فکر می‌کردند که چرا یک روغن آشپزی با برم، عنصری شیمیایی که بیشتر در ضدعفونی‌کننده‌های استخر استفاده می‌شود تا در نوشیدنی‌ها، ترکیب شده است.
آغاز نگرانی‌ها درباره BVO
کشف اتفاقی در دهه ۱۹۷۰
در دهه ۱۹۷۰، زمانی که پژوهشگران نمونه‌های بافت انسانی را در بریتانیا بررسی کردند و متوجه تجمع برم در بدن انسان شدند، نگرانی‌های عمومی در مورد روغن گیاهی برم‌دار آغاز شد. مطالعات حیوانی نیز خیلی زود مصرف زیاد این ماده را با مشکلات قلبی و رفتاری مرتبط دانستند.
با این حال، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به‌جای ممنوعیت کامل، مقدار مجاز آن را محدود کرد و استفاده از این افزودنی را موقتی اعلام نمود تا داده‌های بیشتری جمع‌آوری شود. این وضعیت تقریباً نیم قرن ادامه داشت.
مطالعات تازه و ممنوعیت رسمی
نتایج مطالعات جدید سمی‌شناسی
شواهد تازه سرانجام تعادل را برهم زد. در یک مطالعه ۹۰ روزه که توسط FDA و مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) تأمین مالی شده بود، موش‌هایی تحت رژیم غذایی حاوی مقادیر مختلف BVO قرار گرفتند.
نتایج تکان‌دهنده بود:
- برم نه‌تنها وارد جریان خون حیوانات شد، بلکه در قلب، کبد و بافت چربی آن‌ها نیز تجمع یافت.
- سلول‌های تیروئید بزرگ شدند.
- هورمون محرک تیروئید (TSH) افزایش و هورمون T4 کاهش یافت که نشانه‌ای از بروز اختلالات متابولیکی در آینده بود.
دلیل اهمیت تغییرات در عملکرد تیروئید
غده تیروئید به‌دلیل تنظیم سطح انرژی، رشد و خلق‌وخو در بدن اهمیت ویژه‌ای دارد. هنگامی‌که برم جای ید، که هم‌خانواده شیمیایی آن است، را می‌گیرد، تولید هورمون دچار اختلال می‌شود. پژوهشگران نگرانند که حتی مداخلات طولانی‌مدت و جزئی بتواند افراد را به سمت افزایش وزن، کندی و مه‌آلودگی ذهنی سوق دهد.
از آنجا که برم در بدن تجمع می‌یابد و مانند بسیاری از مواد دیگر دفع نمی‌شود، هرچه فرد نوشابه‌های حاوی BVO را بیشتر بنوشد، خطرات آن افزایش می‌یابد.
واکنش برندهای نوشیدنی
حذف تدریجی BVO از ترکیب نوشابه‌ها
بیشتر برندهای بزرگ سال‌ها پیش BVO را حذف کردند.
- پپسی‌کو در سال ۲۰۱۳ این ماده را از گاتورید حذف کرد و کمی بعد در مونتین‌دی هم همین کار را انجام داد.
- کوکاکولا نیز به‌آرامی فرمول نوشیدنی‌های فانتا و پاوراید را تغییر داد.
اما برخی نوشابه‌های برندهای منطقه‌ای و فروشگاهی همچنان به فرمول قدیمی پایبند بودند. حتی در اواسط سال ۲۰۲۴، شرکت Keurig Dr Pepper هنوز BVO را در نوشابه Sun Drop استفاده می‌کرد، گرچه وعده داد فرمول جدید را تا پایان سال عرضه کند.
تصمیم نهایی FDA و تاثیر آن
جیمز جونز، معاون بخش غذاهای انسانی در FDA، این‌گونه توضیح داد:
«این اقدام نمونه‌ای از رویکرد FDA در پایش مستمر شواهد علمی و اقدام سریع در صورت مشخص شدن خطرات جدید افزودنی‌های غذایی است.»
مقررات نهایی در ۳ جولای ۲۰۲۴ تصویب و یک ماه بعد اجرایی شد. تولیدکنندگان نوشیدنی تا ۲ آگوست ۲۰۲۵ فرصت دارند محصولات خود را از BVO پاک‌سازی کنند.
توصیه به مصرف‌کنندگان
تا آن تاریخ، مصرف‌کنندگان ممکن است هنوز با قوطی‌های تولیدشده پیش از مهلت مواجه شوند. بهترین راهکار، بررسی برچسب محصول است. به‌دنبال عبارت‌هایی مانند brominated vegetable oil یا brominated soybean oil باشید. پس از مهلت مذکور، هر محصول حاوی این افزودنی از بازار جمع‌آوری خواهد شد.
جایگزین‌های BVO در صنعت نوشیدنی
برای تولیدکنندگان نوشیدنی، حذف BVO به معنای یافتن روش‌های جدید برای معلق نگه داشتن روغن مرکبات در نوشیدنی بود. بسیاری از آن‌ها از افزودنی‌هایی استفاده کردند که در بازارهای اروپایی و ژاپنی (که سال‌هاست BVO را ممنوع کرده‌اند) رایج بوده است.
دو جایگزین ایمن و مؤثر
- Sucrose Acetate Isobutyrate
- Glycerol Ester of Wood Rosin (GEWR)
این مواد فازی متراکم ایجاد می‌کنند که با روغن‌های میوه‌ای سازگار است، بدون اینکه به برم نیاز داشته باشد.
از آنجا که این مواد سابقه طولانی و ایمن در خارج از آمریکا دارند، تغییر فرمولاسیون خیلی روان‌تر از حذف رنگ‌های مصنوعی در گذشته صورت گرفت.
واکنش خرده‌فروشان و برندهای مستقل
- فروشگاه‌های زنجیره‌ای، محصولات دارای فرمول قدیمی را شناسایی و به تولیدکنندگان اعلام کردند.
- برندهای نوشابه دست‌ساز و مستقل نیز عبارت بدون BVO را به‌صورت برجسته روی بطری‌های خود درج کردند و آن را به یک مزیت تبلیغاتی تبدیل نمودند.
دیدگاه علمی درباره BVO
مطالعات مختلف طی سال‌ها نتایج مشابهی ارائه دادند. برم طی تنها سه ماه در اندام‌ها رسوب می‌کند، درحالی‌که عادات مصرف نوشابه در انسان می‌تواند دهه‌ها ادامه یابد.
هرچند در این تحقیقات تومور یا مسمومیت حاد مشاهده نشد، اما همان اختلالات هورمونی کافی بود تا مقامات بهداشتی، مصرف معمول و مداوم آن را غیرقابل قبول بدانند.
تغییر موضع FDA در طول دهه‌ها
- دهه ۱۹۵۰: FDA BVO را «به‌طور کلی ایمن» اعلام کرد.
- دهه ۱۹۷۰: موضع خود را تغییر داد، استفاده را محدود به نوشابه‌های مرکباتی کرد و سقف ۱۵ بخش در میلیون (ppm) را تعیین نمود.
- ۲۰۲۲: مطالعه‌ای در مجله Food and Chemical Toxicology زنگ خطرهای تازه‌ای به صدا درآورد.
در مجموع، شواهد حاکی از یک خطر تدریجی و مزمن است، نه یک تهدید فوری. با این حال، این دقیقاً همان نوع خطری است که نهادهای سلامت عمومی درصدد پیشگیری از آن هستند.
آینده قوانین افزودنی‌های غذایی در آمریکا
داستان BVO نشانه‌ای از تغییرات آتی در قوانین غذایی آمریکا است. FDA هم‌اکنون در حال بازنگری در فهرست افزودنی‌هاست، با هدف اعمال ممنوعیت‌های خودکار بر رنگ‌هایی که در حیوانات سرطان‌زا شناخته شده‌اند.
شتاب در این فرآیند می‌تواند مصرف‌کنندگان را از بلاتکلیفی و ریسک طولانی‌مدت، مانند آنچه در مورد BVO رخ داد، نجات دهد.
برای تولیدکنندگان نوشیدنی، این ماجرا یک درس مهم داشت:
از ترکیباتی با تایید جهانی استفاده کنید و به اندازه گزارش‌های ترند طعم، مقالات سمی‌شناسی را هم دنبال کنید.
نوشابه‌های مرکباتی آمریکا در ۲۰۲۵
هرچند از آگوست ۲۰۲۵، طعم نوشابه‌های مرکباتی آمریکا برای اکثر مصرف‌کنندگان تغییری نخواهد داشت، اما ترکیبات شیمیایی پشت این طعم قطعاً دگرگون خواهد شد. نوشیدنی‌هایی که دیگر حاوی موادی مشابه ضدعفونی‌کننده‌های استخر نخواهند بود.
این گام، صنعت نوشیدنی را به سمت برچسب‌های شفاف‌تر و ساده‌تر سوق می‌دهد — چیزی که خریداران به همان اندازه که تشنه نوشابه گازدار هستند، خواهان آن نیز بوده‌اند.
مطالعه کامل در مجله Food and Chemical Toxicology منتشر شده است.
