امشب، ۷ تا ۸ سپتامبر ۲۰۲۵، ماه وارد سایه زمین میشود و صحنهای شگفتانگیز به نام «ماه خونین» را در آسمان رقم میزند. این دومین خسوف کامل سال است که نهتنها طولانی محسوب میشود، بلکه بهدلیل نزدیک بودن ماه به زمین، جلوهای متفاوت و بزرگتر از حالت معمول خواهد داشت.
طبیعت
وقتی درباره آلودگی پلاستیکی صحبت میکنیم، معمولا ذهنمان به سمت اقیانوسها و رودخانهها میرود. ساحلهایی که با بطریهای پلاستیکی پر شدهاند، به نماد این بحران تبدیل شدهاند. مزارع و خیابانهای شهری هم نشانههای واضحی از آلودگی را نشان میدهند. اما جنگلها؟ کمتر کسی تصور میکند که پلاستیک به آنجا هم رسیده باشد.
هر بار که یک بطری شیر، ظرف سس سالاد یا کیسه پلاستیکی را دور میاندازیم، به مشکلی در بازیافت دامن میزنیم که بسیاری از ما حتی از وجود آن آگاه نیستیم.
وقتی گیاهان با خشکسالی روبهرو میشوند، روند رشد خود را متوقف میکنند. این موضوع چندان عجیب نیست؛ نبود آب یعنی توقف فعالیتهای حیاتی. اما سؤال اصلی اینجاست: وقتی باران بازمیگردد چه اتفاقی میافتد؟
رعد و برق تنها یک نمایش نورانی و خیرهکننده در آسمان نیست؛ بلکه منبعی پنهان و تأثیرگذار بر آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی است. پژوهشهای جدید نشان میدهد که هر صاعقه، گازهای آلایندهای تولید میکند که میتوانند کیفیت هوا، تشکیل لایه اوزون و حتی دمای زمین را تغییر دهند.
هوایی که امروز نفس میکشیم، داستانی میلیونها ساله را در خود دارد. دیاکسید کربن – گازی حیاتی برای زندگی و اقلیم – همواره با ریتم زمین در عصرهای یخبندان و دورههای گرم بینیخبندان بالا و پایین رفته است.
مطالعهای جدید نشان میدهد که جنگلزدایی در مناطق گرمسیری، نهتنها یک مسئله زیستمحیطی بلکه یک بحران جدی برای سلامت انسانهاست. این تحقیق نشان میدهد که هر ساله بیش از ۲۸,۳۳۰ نفر در آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی، آفریقا و جنوبشرقی آسیا بر اثر گرمای ناشی از نابودی جنگلها جان خود را از دست میدهند.
تکامل همیشه پاسخی به رقبا، شکارچیان یا جفتهایی که با هم برخورد میکنند نیست. این فرآیند میتواند حتی بدون تماس مستقیم هم اتفاق بیفتد؛ زمانی که تغییرات محیطی از یک نقطه به نقطهای دیگر منتقل میشود و بر گونههایی که هیچوقت همدیگر را نمیبینند اثر میگذارد. این موضوع در مطالعهای جدید بهطور علمی اثبات شده است.
منطقه «آسیای کوهستانی مرتفع» که اغلب به «قطب سوم» شهرت دارد، بزرگترین ذخیره یخ در خارج از قطب شمال و جنوب را در خود جای داده است. این یخچالهای طبیعی طی هزاران سال چشماندازها را شکل دادهاند، رودخانهها را تغذیه کردهاند و جوامع انسانی را زنده نگه داشتهاند. اما امروز این غولهای یخزده با سرعت نگرانکنندهای در حال کوچک شدن هستند.
دانشمندان موفق شدهاند با دستکاری ژنتیکی گندم، میکروبهای خاک را وادار کنند تا نیتروژن هوا را به شکلی تبدیل کنند که برای گیاهان قابل استفاده باشد. این نوآوری میتواند نیاز به کودهای شیمیایی را کاهش دهد، هزینههای کشاورزان را پایین بیاورد و آلودگی محیط زیست را محدود کند، بدون آنکه عملکرد محصول قربانی شود.