غلات صبحانه‌ای با شکر بالا همچنان یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کودکان هستند. بسته‌بندی‌های رنگارنگ این محصولات خانواده‌ها را به این تصور می‌اندازد که این خوراکی‌ها راهی سرگرم‌کننده و خوشمزه برای شروع روزند. اما کارشناسان نسبت به تغییرات تغذیه‌ای این محصولات زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند.
طبق یافته‌های دکتر شولی ژائو از دانشگاه کنتاکی و دکتر چینگ‌شیائو لی از دانشگاه ایالتی لوئیزیانا، به نظر می‌رسد که تمایل به طعم، در حال پیشی گرفتن از ارزش‌های تغذیه‌ای این محصولات است.
تغییرات جدید در ترکیب غلات صبحانه کودکان
از افزایش چربی تا کاهش پروتئین و فیبر
بررسی محصولات عرضه‌شده از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که غلات مخصوص کودکان حاوی مقادیر بیشتری از چربی‌ها و سدیم شده‌اند، در حالی که میزان پروتئین و فیبر در آن‌ها کاهش یافته است. برخی از این محصولات حاوی مقادیر زیادی شکر افزوده هستند، که نگرانی‌هایی جدی درباره تأثیر مستقیم آن بر افزایش وزن در دوران کودکی ایجاد کرده است.
یک کاسه غلات، نیمی از سقف مجاز روزانه شکر
بسیاری از والدین نمی‌دانند که تنها یک کاسه از این غلات می‌تواند حدود نیمی از سقف مجاز مصرف شکر روزانه برای کودکان (طبق توصیه انجمن قلب آمریکا) را پوشش دهد.
آسیب‌های غلات صبحانه شیرین برای سلامت کودکان
چاقی دوران کودکی و خطرات قلبی در آینده
چاقی در دوران کودکی با افزایش خطر بروز مشکلات قلبی در بزرگسالی مرتبط است. کالری اضافی حاصل از غلات شیرین می‌تواند این خطر را تشدید کرده، فشار مضاعفی بر بدن‌های در حال رشد وارد کند.
نقش حیاتی فیبر و پروتئین در تغذیه کودکان
پروتئین و فیبر به کودکان کمک می‌کنند تا برای مدت طولانی‌تری احساس سیری داشته باشند و انرژی لازم برای فعالیت‌های روزمره را حفظ کنند. زمانی که میزان این مواد مغذی کاهش می‌یابد، کودکان ممکن است دچار افت انرژی در اواسط صبح شوند یا نیاز مداوم به مصرف خوراکی‌های ناسالم داشته باشند.
آیا تولیدکنندگان طعم را بر سلامت ترجیح می‌دهند؟
محققان در این پژوهش روی محصولات جدیدی تمرکز کردند که برای کودکان بین ۵ تا ۱۲ سال طراحی شده‌اند. بسیاری از این غلات نسخه‌های بازطراحی‌شده از برندهای قدیمی بودند، در حالی‌که طعم‌های جدید نیز به بازار راه یافته‌اند.
به نظر می‌رسد رقابت شدید در قفسه‌های فروش غلات صبحانه، شرکت‌ها را به سمت تمرکز بیشتر بر طعم و جذابیت حسی سوق داده است؛ آن‌هم به بهای کاهش محتوای سالم. استفاده زیاد از شکر و نمک به عنوان طعم‌دهنده‌های سریع، رایج‌ترین راه‌حل تولیدکنندگان برای جلب توجه مشتری است، اما این کار می‌تواند سلامت تغذیه‌ای محصول را قربانی کند.
جعبه‌های فریبنده؛ بسته‌بندی غلات کودکان چگونه ما را گمراه می‌کند؟
رنگ و کارتون‌هایی که حقیقت را پنهان می‌کنند
جعبه‌های غلاتی که برای کودکان طراحی شده‌اند اغلب با شخصیت‌های کارتونی، فونت‌های درشت و شعارهایی طراحی می‌شوند که به والدین این حس را می‌دهند که این محصولات هم سرگرم‌کننده‌اند، هم مغذی. در صورتی‌که با نگاه به اطلاعات تغذیه‌ای متوجه خواهیم شد که واقعیت چیز دیگری است.
ادعاهای فریبنده همچون «دانه کامل» یا «ویتامین‌دار»
بسیاری از این محصولات از عباراتی مانند «تهیه‌شده از غلات کامل» یا «غنی‌شده با ویتامین» استفاده می‌کنند که تصویری سالم از محصول در ذهن ایجاد می‌کنند. اما این واژه‌ها گاهی پوششی برای پنهان‌کردن میزان بالای شکر یا سدیم هستند؛ مواردی که معمولاً در بخش جلویی بسته‌بندی به آن‌ها اشاره نمی‌شود.
چرا این تغییرات برای والدین قابل تشخیص نبود؟
تغییرات تدریجی و ناپیدا
تغییرات تغذیه‌ای این محصولات به صورت تدریجی و طی بیش از یک دهه رخ داده‌اند، بنابراین برای بسیاری از والدین قابل مشاهده نبوده‌اند. بدون مقایسه مستقیم، تشخیص میزان افزایش شکر یا چربی برای مشتریان معمولی دشوار است.
بیشتر توجه به ظاهر تا محتوا
به‌روزرسانی‌های طراحی بسته‌بندی بیشتر از لیست ترکیبات مورد توجه قرار می‌گیرد. تا زمانی که ظاهر محصول آشنا باشد و طعم آن خوشایند، اکثر خانواده‌ها توجهی به جزئیات تغذیه‌ای نمی‌کنند.
چه باید کرد؟ پیشنهاداتی برای تولیدکنندگان صنایع غذایی
بازگشت به تغذیه سالم
شرکت‌های مواد غذایی می‌توانند با فرمولاسیون مجدد محصولات، پروتئین و فیبر را افزایش دهند. این مواد برای رشد کودکان ضروری هستند. حتی تغییرات کوچکی مثل استفاده از غلات کامل یا افزودن آجیل و دانه‌ها، می‌تواند تعادل غذایی را حفظ کند بدون آنکه طعم دلخواه از بین برود.
شفافیت بیشتر در اطلاعات تغذیه‌ای
قرار دادن هشدارهای روشن درباره شکر و سدیم افزوده در جلوی بسته‌بندی، تصمیم‌گیری را برای والدین آسان‌تر می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند گزینه‌های سالم‌تری را انتخاب کنند.
تصویر بزرگ‌تر؛ بازنگری در سیاست‌های غذایی
تغییرات تغذیه‌ای غلات صبحانه تنها محدود به یک وعده غذایی نیستند. این مسئله بازتابی از یک مشکل بزرگ‌تر در صنعت غذاست: نحوه تولید و بازاریابی محصولات فرآوری‌شده برای کودکان.
وقتی الگوهای ناسالم غذایی در سنین پایین شکل می‌گیرند، احتمال تبدیل آن‌ها به عادات مادام‌العمر بیشتر می‌شود؛ عاداتی که خطر بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و مشکلات مزمن دیگر را افزایش می‌دهند.
لزوم تدوین قوانین جدید غذایی
این یافته‌ها ضرورت بازنگری در سیاست‌های غذایی را یادآور می‌شوند. اعمال محدودیت‌های سخت‌تر برای میزان شکر افزوده، همراه با برچسب‌گذاری شفاف، می‌تواند به کاهش نرخ چاقی در کودکان و کاهش هزینه‌های درمانی در آینده کمک کند.
والدین چگونه می‌توانند کمک کنند؟
- بررسی برچسب مواد غذایی و مقایسه ارزش تغذیه‌ای گزینه‌های مختلف
- انتخاب غلات با شکر کمتر یا ترکیب آن‌ها با غلات دارای فیبر بیشتر
- افزودن میوه، شیر یا ماست به صبحانه برای تکمیل مواد مغذی و ویتامین‌ها
- هوشیاری هنگام خرید و تمرکز بر ترکیب مواد، نه فقط ظاهر بسته‌بندی
منبع مطالعه
این تحقیق در مجله JAMA Network Open منتشر شده است.
