کودکان نوپا و نوزادان ممکن است تا ۱۸ ساعت از شبانه‌روز را در خواب سپری کنند. در این مدت طولانی، آن‌ها در تماس نزدیک با تشکی هستند که مخصوص آن‌ها تولید شده است، اما این تشک می‌تواند به‌طور نامحسوس آن‌ها را در معرض مواد شیمیایی مضر قرار دهد.
کشف جدید دانشگاه تورنتو درباره تشک‌های کودکان
آزادسازی ترکیبات آلی نیمه‌فرّار (SVOCs) از تشک‌ها
تحقیقات جدیدی که توسط دانشگاه تورنتو انجام شده، نشان می‌دهد که بسیاری از تشک‌های کودکان ترکیبات آلی نیمه‌فرّار (SVOCs) مانند فتالات‌ها، بازدارنده‌های شعله و فیلترهای UV را آزاد می‌کنند.
این ترکیبات می‌توانند باعث اختلال در عملکرد هورمون‌ها، آسیب به مغز در حال رشد کودکان و افزایش خطر ابتلا به آسم و سرطان شوند. بدتر از همه، برخی از این تشک‌های مورد بررسی حتی حاوی موادی بودند که استفاده از آن‌ها در کانادا ممنوع شده است.
تشک‌ها و تهدید سلامت مغز کودکان
ضرورت خواب سالم برای رشد مغز
به گفته‌ی پروفسور «مریام دایموند»، نویسنده اصلی مقاله و استاد دانشگاه تورنتو:
«خواب برای رشد مغز، به‌ویژه در نوزادان و نوپایان، حیاتی است. اما تحقیقات ما نشان می‌دهد بسیاری از تشک‌ها حاوی موادی هستند که می‌توانند به مغز کودکان آسیب بزنند.»
او همچنین تأکید کرد که این یافته‌ها باید زنگ هشداری برای تولیدکنندگان و سیاست‌گذاران باشد تا از ایمنی تختخواب کودکان و رشد سالم مغز آن‌ها اطمینان حاصل کنند.
بررسی دقیق تشک‌های موجود در بازار
محققان ۱۶ نمونه جدید از تشک‌های کودکان را از فروشگاه‌های آمریکای شمالی بررسی کردند. این تشک‌ها همه از فوم ساخته شده بودند (و نه فنر)، و در محدوده قیمت ۵۰ تا ۱۰۵ دلار کانادا قرار داشتند.
در این نمونه‌ها، ۲۱ ترکیب SVOC شناسایی شد که شامل گروه‌هایی مانند فتالات‌ها، استرهای ارگانوفسفات، بنزوفنون‌ها و سالیسیلات‌ها بود.
گرما و وزن بدن، عامل تشدید خطر
تأثیر شرایط واقعی خواب بر آزادسازی مواد شیمیایی
آزمایش‌ها در شرایط دمای بدن (۳۷.۵ درجه سانتی‌گراد) و فشاری معادل وزن یک نوزاد ۷.۵ کیلوگرمی انجام شد.
نتیجه آن بود که میزان آزادسازی مواد شیمیایی در این شرایط به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافت.
به‌عنوان مثال، ترکیباتی مانند TBOEP (بازدارنده شعله) و DEHP (نرم‌کننده پلاستیک) تحت گرما و فشار آزاد شدند، درحالی‌که در دمای اتاق فقط در تعداد کمی از تشک‌ها مشاهده شدند.
نقش بدن کودک در افزایش انتشار مواد شیمیایی
گرمای بدن و وزن کودک باعث فشرده شدن فوم و حرکت هوا به بیرون می‌شود، که این امر باعث افزایش آزادسازی ترکیبات شیمیایی از پوشش و فوم تشک می‌گردد.
برخی تشک‌ها از حد مجاز عبور کرده‌اند
وجود مواد ممنوعه در برخی تشک‌ها
در یک مورد، میزان TCEP در یک تشک به ۹۰۰۰ میلی‌گرم در هر کیلوگرم رسید؛ درحالی‌که این ماده از سال ۲۰۱۴ در کانادا ممنوع شده است.
همچنین، برخی تشک‌ها دارای مقادیر بالایی از فتالات‌هایی مانند DiNP و DiBP بودند که در برخی موارد از حد قانونی ۰.۱٪ برای اسباب‌بازی‌ها نیز فراتر رفته‌اند.
نگرانی از بازدارنده‌های شعله بی‌اثر
طبق گفته «آرلین بلوم»، مدیر مؤسسه Green Science Policy:
«بازدارنده‌های شعله سابقه‌ای طولانی در آسیب به عملکرد شناختی کودکان و توانایی یادگیری آن‌ها دارند. واقعاً نگران‌کننده است که این مواد هنوز در تشک‌های کودکان یافت می‌شوند، درحالی‌که هیچ‌گونه مزیت اثبات‌شده‌ای در جلوگیری از آتش‌سوزی ندارند و نیازی برای مطابقت با استانداردهای اشتعال‌پذیری ندارند.»
اهمیت محیط خواب کودک
تعریف «ریزمحیط خواب» کودک
محققان، محیط خواب کودک را یک “ریزمحیط” تعریف می‌کنند که شامل تشک، ملحفه‌ها، اسباب‌بازی‌های نزدیک و هوای بالای تخت است.
در این محیط، کودکان سریع‌تر نفس می‌کشند، پوست نفوذپذیرتری دارند و رفتارهایی مانند تماس دهانی با اشیا را بیشتر نشان می‌دهند.
افزایش انتقال شیمیایی با حرکت کودک
گرما و حرکت کودک باعث فشرده شدن فوم و انتشار هوا شده و این روند، مواد شیمیایی را به‌سمت کودک هدایت می‌کند.
همچنین، این ترکیبات در هوا و گرد و غبار اطراف تجمع پیدا می‌کنند و کودک می‌تواند به‌راحتی آن‌ها را تنفس کرده یا ببلعد.
قوانین ناقص و خلأهای نظارتی
فقدان نظارت قانونی بر تشک‌ها
برخی از مواد شناسایی‌شده در مطالعه برای اسباب‌بازی‌ها محدود شده‌اند، اما برای تشک‌ها نه.
درحالی‌که کانادا استفاده از DnBP در تشک و TCEP در فوم برای کودکان زیر سه سال را ممنوع کرده، ترکیباتی مانند DiBP، DiNP و DnOP فقط در اسباب‌بازی‌هایی که در دهان قرار می‌گیرند، کنترل می‌شوند.
تفاوت در نمونه‌های مشابه یک برند
در مطالعه، دو تشک دارای گواهینامه نیز بررسی شدند. یکی از آن‌ها شامل چندین فتالات و بازدارنده شعله مانند DEHP و DnOP بود، اما دیگری با همه مقررات مطابقت داشت.
جالب‌تر این‌که تشک‌هایی با برند و مدل مشابه اما خریداری‌شده در سال‌های مختلف، پروفایل شیمیایی متفاوتی داشتند؛ که نشان‌دهنده احتمال تغییر بی‌سر و صدای مواد اولیه توسط تولیدکنندگان است.
راهکارهایی برای والدین
تا زمانی‌که قوانین سخت‌گیرانه‌تری وضع نشوند، محققان راهکارهایی برای کاهش مواجهه کودکان با مواد شیمیایی از تشک‌ها ارائه می‌دهند:
۱. انتخاب ملحفه‌های ساده و بدون رنگ
پارچه‌های روشن و بدون رنگ کمتر به افزودنی‌هایی مانند فیلترهای UV نیاز دارند.
۲. شستشوی منظم ملحفه و لباس خواب
این کار باعث کاهش تماس مستقیم با ذرات شیمیایی سطحی و مواد موجود در هوا می‌شود.
۳. کاهش تعداد وسایل نرم در اطراف تشک
با کم کردن بالش‌ها، اسباب‌بازی‌ها و پتوهای اضافی، هم فضای خواب منظم‌تر می‌شود، هم سطح تماس با مواد شیمیایی کاهش می‌یابد.
۴. تهویه تشک جدید پیش از استفاده
قرار دادن تشک جدید در فضای دارای تهویه مناسب به مدت چند روز قبل از قرار دادن در تخت کودک، باعث کاهش میزان مواد فرّار در ابتدا می‌شود.
نیاز فوری به قوانین ایمن‌تر برای تشک‌های کودکان
این مطالعه نشان می‌دهد که حتی تشک‌های ارزان‌قیمت و دارای گواهینامه می‌توانند مواد شیمیایی خطرناک آزاد کنند.
تولیدکنندگان باید این مواد را کاهش دهند یا به‌طور کامل حذف کنند، به‌ویژه اگر ضرورتی برای ایمنی ندارند. همچنین، مقررات باید خلأهای قانونی موجود را برطرف کرده و پوشش گسترده‌تری داشته باشند.
تشک نباید منبعی برای خطر باشد، بلکه باید مکانی امن برای استراحت کودک باشد.
