درد مزمن میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما مطالعات نشان می‌دهند که زنان بیشتر از مردان از آن رنج می‌برند.
در حالی که هر دو جنس ممکن است به درد مزمن مبتلا شوند، فرآیندهای زیستی پشت این پدیده می‌توانند متفاوت باشند.
تفاوت درد نوروپاتیک در زنان و مردان
دانشمندان دانشگاه کلگری مطالعه‌ای انجام دادند تا بررسی کنند که چگونه درد نوروپاتیک – که ناشی از آسیب عصبی است – در مردان و زنان به شکل متفاوتی ظاهر می‌شود.
تمرکز این پژوهش بر آلودینیا بود، شرایطی که در آن محرک‌های غیر‌دردناک، مانند لمس ملایم یا تغییر دما، دردناک می‌شوند. مدیریت این وضعیت بسیار دشوار است و نیاز به روش‌های درمانی مؤثر دارد.
محققان نوشتند:
«درد مزمن به طور نامتناسبی بر زنان تأثیر می‌گذارد، اما مطالعات پیش‌بالینی عمدتاً بر روی مردان متمرکز است و نیازهای پزشکی خاص زنان نادیده گرفته می‌شود.»«این نابرابری در درد نوروپاتیک کاملاً مشهود است، زیرا زنان به میزان بیشتری به عنوان بیماران مبتلا شناخته می‌شوند و درمان‌های فعلی در کاهش آلودینیا مکانیکی، که از ویژگی‌های ناتوان‌کننده درد نوروپاتیک است، ناکارآمد هستند.»
مطالعه‌ای که روی موش‌ها و موش‌های صحرایی انجام شد، تفاوت کلیدی در پردازش سیگنال‌های درد را نشان داد. هم در جنس نر و هم در جنس ماده، کانال‌های پانکسین 1 (Panx1) در ارسال سیگنال‌های درد نقش دارند. اما نوع سلول‌های ایمنی درگیر، در بین دو جنس متفاوت است.
در حیوانات ماده، فعال‌سازی Panx1 منجر به آزاد شدن لپتین می‌شود، هورمونی که با افزایش حساسیت به درد مرتبط است.
نقش لپتین در درد مزمن
دکتر توان ترانگ، استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه کلگری و محقق اصلی این مطالعه می‌گوید:
«هم مردان و هم زنان دچار درد می‌شوند، اما این درد در هر جنس به روش متفاوتی ایجاد می‌شود.»
«این مطالعه نوعی فرآیند زیستی بسیار منحصر‌به‌فرد را شناسایی می‌کند که از طریق یک سلول ایمنی خاص در هر جنس اتفاق می‌افتد.»
ارتباط بین لپتین و درد چیز جدیدی نیست. تحقیقات از دهه 1980 نشان داده‌اند که سطح لپتین در زنان مبتلا به درد مزمن بالاتر است. با این حال، این پژوهش بینش تازه‌ای را در مورد نقش لپتین در سطح سلولی ارائه می‌دهد.
دکتر ترانگ می‌گوید: «آسیب عصبی می‌تواند بسیار ناتوان‌کننده باشد. می‌دانیم که بسیاری از تحقیقات پیش‌بالینی روی نمونه‌های مذکر انجام شده است. بنابراین، درمان‌ها اغلب بر اساس درک مردانه از درد توسعه یافته‌اند و ممکن است برای زنان چندان مؤثر نباشند.»
درمان شخصی‌سازی‌شده برای درد مزمن
متخصصان به چالش‌های درمان درد مزمن، به‌ویژه در زنان، واقف هستند.
دکتر لوری مونتگومری، پزشک متخصص درد و استاد بالینی در دانشکده پزشکی کامینگ دانشگاه کلگری، توضیح می‌دهد:
«در کلینیک، سال‌هاست که می‌دانیم زنان بیشتر از مردان دچار درد مزمن می‌شوند. اما اغلب سخت است که بفهمیم چرا برخی افراد به درمان پاسخ می‌دهند و برخی دیگر نه.»
این تحقیق نشان می‌دهد که شناسایی تفاوت‌های زیستی در پردازش درد می‌تواند به توسعه درمان‌های مؤثرتر و شخصی‌سازی‌شده کمک کند.
«هم جنس و هم جنسیت از عوامل مهمی هستند که نیاز به تحقیقات بیشتری دارند. اما این پژوهش جدید ممکن است یکی از راه‌هایی باشد که بتوانیم درمان را برای بیماران شخصی‌سازی کنیم تا احتمال موفقیت آن افزایش یابد.»
آینده تحقیقات در زمینه درد
نتایج این مطالعه پتانسیل تغییر روش‌های درمانی درد مزمن را دارد.
شناخت تفاوت‌های بین لپتین و سلول‌های ایمنی در پردازش درد می‌تواند به توسعه درمان‌های هدفمندتر کمک کند. در نهایت، این امر می‌تواند کیفیت زندگی میلیون‌ها فرد مبتلا به اختلالات درد مزمن را بهبود بخشد.
مطالعات آینده ممکن است بر روی ساخت داروهای تسکین درد ویژه زنان متمرکز شوند.
از آنجا که بیشتر داروهای مسکن فعلی عمدتاً بر روی مردان آزمایش شده‌اند، انجام آزمایش‌های بالینی ضروری خواهد بود تا این عوامل زیستی در نظر گرفته شوند.
دانشمندان اکنون در حال بررسی این هستند که آیا می‌توان داروهای موجود را تغییر داد یا برای زنان بهینه‌سازی کرد تا مکانیسم‌های درد را در آنها بهتر هدف قرار دهد.
علاوه بر این، پزشکی شخصی‌سازی‌شده می‌تواند یکی از ارکان اصلی درمان درد مزمن باشد. پیشرفت در غربالگری ژنتیکی و نشانگرهای زیستی ممکن است به پزشکان کمک کند تا تشخیص دهند کدام بیماران به درمان‌های خاص بهتر پاسخ می‌دهند.
این امر می‌تواند فرآیند آزمون و خطا در درمان درد را کاهش داده و درمان‌های مؤثرتر و کارآمدتری را ارائه دهد.
با تحقیقات مستمر، متخصصان پزشکی ممکن است بتوانند گزینه‌های درمانی بهتری را برای بیماران ارائه دهند، در حالی که تفاوت‌های زیستی جنسیتی را در استراتژی‌های مدیریت درد لحاظ می‌کنند.
مطالعه کامل در مجله Neuron منتشر شده است.
