«احساس می‌کنم خسته و فرسوده شده‌ام»، «دیگر انگیزه‌ای برای کار ندارم، حتی بلند شدن از رختخواب هم برایم سخت است»… تعداد افرادی که چنین شکایاتی دارند، روزبه‌روز در حال افزایش است. در ادامه، یک تست ۱۰ سوالی برای بررسی اینکه آیا دچار سندروم فرسودگی هستید یا نه، به همراه راهکارهای پیشگیری و هشدارهای مهم آورده شده است.
سندروم فرسودگی شغلی؛ چالشی جدی در دنیای مدرن
یکی از مشکلات جدی ناشی از دنیای مدرن، سندروم فرسودگی شغلی است. در این دنیای پرمشغله، عوامل مختلفی مانند فشار کاری بیش‌ازحد، ناتوانی در «نه» گفتن، دشواری در تعیین مرزهای شخصی، مشکلات اقتصادی و حتی داشتن شخصیت کمال‌گرا، می‌توانند فرد را به سمت فرسودگی بکشاند.
دکتر نگاهیان گونال، متخصص روان‌پزشکی در بیمارستان Acıbadem Fulya، درباره این موضوع توضیح می‌دهد:
«در دنیای امروز، عواملی مانند رقابت شدید، ساعات کاری طولانی در محیط کار و خانه، مشکلات اقتصادی، اخبار ناخوشایند در مورد امنیت اجتماعی و همچنین دیدن زندگی ایده‌آل و غیرواقعی دیگران در شبکه‌های اجتماعی، باعث می‌شود افراد از لحاظ جسمی، ذهنی و روحی تحلیل رفته و احساس فرسودگی کنند.»
مفهوم سندروم فرسودگی برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ توسط روان‌شناس فرویدنبرگر معرفی شد و طی ۵۰ سال گذشته، موضوع تحقیقات گسترده‌ای بوده است. با این حال، در شرایط امروزی، شیوع آن به‌سرعت در حال افزایش است. این سندروم، لذت فرد را از شغل، روابط دوستانه و تعاملات خانوادگی کاهش داده و باعث احساس بی‌ارزشی و ناکامی می‌شود. گرچه فرسودگی شغلی یک بیماری پزشکی تشخیص داده‌شده نیست، اما مسئله‌ای جدی است که نیاز به حمایت روان‌شناختی حرفه‌ای دارد.
تست ۱۰ سوالی فرسودگی شغلی
دکتر گونال این تست را طراحی کرده و معتقد است اگر پاسخ شما به ۵ یا بیشتر از ۱۰ سوال زیر «بله» باشد، ممکن است دچار سندروم فرسودگی باشید.
🔹 «سندروم فرسودگی شغلی خودبه‌خود برطرف نمی‌شود و حتماً باید حمایت روان‌شناختی دریافت کنید.»
✅ ۱۰ سوال تست فرسودگی شغلی:
- آیا احساس می‌کنید در یک موقعیت غیرقابل فرار گرفتار شده‌اید؟
- آیا احساس درماندگی دارید؟
- آیا اغلب اوقات احساس غم، اندوه یا افسردگی می‌کنید؟
- آیا دچار احساس ناامیدی هستید؟
- آیا از زندگی یا کارتان خسته شده‌اید؟
- آیا خود را فردی بی‌ارزش و شکست‌خورده می‌بینید؟
- آیا احساس می‌کنید که دیگران باعث ناامیدی شما شده‌اند؟
- آیا از نظر جسمی احساس بیماری دارید؟
- آیا همیشه احساس خستگی می‌کنید؟
- آیا در خوابیدن مشکل دارید؟
از سردرد تا بیماری‌های قلبی
دکتر گونال می‌گوید:
«افرادی که دچار سندروم فرسودگی شغلی هستند، دائماً احساس خستگی مفرط، ضعف و ازکارافتادگی دارند.»
شایع‌ترین علائم این سندروم عبارت‌اند از:
🔸 سردرد و دردهای گوارشی
🔸 بی‌نظمی در اشتها و خواب
🔸 تغییرات خلقی، به‌ویژه افزایش اضطراب و احساس ناامیدی
🔸 کاهش تمایل به تعاملات اجتماعی و فاصله گرفتن از دوستان، خانواده و همکاران
🔸 نگاه بدبینانه به زندگی و احساس درماندگی
همچنین مانند سایر انواع استرس‌های مزمن، سندروم فرسودگی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و احتمال ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و بی‌خوابی را افزایش دهد. اگر درمان نشود، ممکن است به مشکلات افسردگی، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، بیماری‌های قلبی و دیابت منجر شود.
چگونه از سندروم فرسودگی شغلی پیشگیری کنیم؟
✅ مسئولیت‌های کاری و فشارهای روزمره را با دیگران تقسیم کنید.
✅ استراحت کافی داشته باشید و به فعالیت‌های موردعلاقه خود بپردازید.
✅ زمان بیشتری را با خانواده و دوستان بگذرانید و تعاملات اجتماعی خود را افزایش دهید.
✅ بعد از ساعات کاری، خود را از محیط کار دور کنید و ذهن خود را درگیر مسائل کاری نکنید.
✅ در شرایط سخت و هنگام افزایش استرس، از درخواست کمک نترسید.
✅ یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید؛ از مصرف غذاهای ناسالم و تنقلات فرآوری‌شده خودداری کنید.
✅ حداقل ۶ تا ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید.
✅ هفته‌ای ۳ تا ۴ بار ورزش کنید.
✅ از سیگار و الکل دوری کنید.
✅ در صورت نیاز، قبل از شدت یافتن مشکلات، از یک متخصص روان‌شناسی کمک بگیرید.
با رعایت این نکات، می‌توانید از ابتلا به سندروم فرسودگی شغلی پیشگیری کنید و زندگی سالم‌تری داشته باشید. 🌿
