پوست ما یکی از شگفت‌انگیزترین اندام‌های بدن است. این عضو نه‌تنها بزرگ‌ترین اندام بدن به‌شمار می‌آید، بلکه وظیفه محافظت از ما در برابر عوامل آسیب‌رسان مانند آلاینده‌ها، سموم و میکروب‌ها را نیز بر عهده دارد. همچنین، پوست در تنظیم دمای بدن، جلوگیری از کم‌آبی و حتی محافظت در برابر دماهای شدید مؤثر است.
اما از آن‌جایی که پوست، اولین چیزی است که به دنیا نشان می‌دهیم، کمتر کسی پیدا می‌شود که به داشتن پوستی سالم‌تر، جوان‌تر و شاداب‌تر نه بگوید. متأسفانه درباره روش‌های خلاص شدن از خطوط ریز، چین‌وچروک‌ها، خطوط پنجه کلاغی و لکه‌های تیره که روی صورت یا دیگر نقاط بدن ظاهر می‌شوند، افسانه‌های زیادی وجود دارد.
یکی از این افسانه‌ها که همچنان در میان مردم رواج دارد این است که نوشیدن مقدار زیادی آب می‌تواند باعث از بین رفتن چین‌وچروک‌ها و کوچک شدن منافذ پوست شود و مزایای ضدپیری دیگری به همراه داشته باشد. اما متخصصان این ادعا را تأیید نمی‌کنند و شما هم نباید آن را باور کنید.
نظر متخصصان پوست درباره تأثیر آب بر پوست
دکتر الیزابت دامستتر، متخصص پوست در مرکز پزشکی دانشگاه راش شیکاگو می‌گوید:
«همه به دنبال یک راه‌حل سریع برای بهتر شدن ظاهر پوست خود هستند، اما نوشیدن آب بیشتر به‌جز در مواردی که بدن به‌شدت کم‌آب باشد، نمی‌تواند چین‌وچروک‌ها را از بین ببرد یا پوست را حجیم‌تر کند. اما برای داشتن بدنی سالم به آب نیاز دارید و اگر بدنتان سالم باشد، حتی اگر پوستتان مانند گذشته جوان نباشد، باز هم ظاهر مناسبی خواهد داشت.»
مروری بر ساختار پوست
پوست ما از سه لایه اصلی تشکیل شده است:
- لایه چربی زیرپوستی (Subcutaneous Fat): لایه پایینی
- درم (Dermis): لایه میانی
- اپیدرم (Epidermis): لایه رویی
بیرونی‌ترین قسمت اپیدرم، «استراتوم کورنئوم» (Stratum Corneum) نام دارد. این لایه مهم از ورود مواد مضر به بدن جلوگیری می‌کند و نقش کلیدی در جلوگیری از تبخیر بیش از حد آب از سطح پوست دارد، درواقع به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند.
دکتر آلوک ویج، متخصص پوست در کلینیک کلیولند می‌گوید:
«سلول‌های موجود در این غشا می‌توانند آب را جذب کنند، اما این بدان معنا نیست که می‌توانید در استخر آب دراز بکشید یا مقدار زیادی آب بنوشید و انتظار معجزه ضدپیری داشته باشید.»
آیا آبرسانی صحیح به پوست کمک می‌کند؟
آبرسانی کافی می‌تواند به بهبود کلی رنگ و شادابی پوست کمک کند. دکتر ویج در ادامه توضیح می‌دهد:
«اگر بدن دچار کم‌آبی شود، لایه بیرونی پوست به اندازه کافی آب در اختیار نخواهد داشت و درصورتی که آن را فشار دهید، حالت ارتجاعی طبیعی خود را از دست می‌دهد. اما زمانی که بدن مجدد آبرسانی شود، خاصیت ارتجاعی پوست بازمی‌گردد.»
آنچه علم درباره آب و پوست می‌گوید
مطالعات علمی زیادی درخصوص ارتباط میان نوشیدن آب و مزایای ضدپیری پوست انجام نشده است. در یک مطالعه آزمایشی محدود، پژوهشگران تأثیر مصرف آب را بر پوست بررسی کردند و به‌طور خاص، تفاوت میان آب معدنی و آب لوله‌کشی معمولی را مورد ارزیابی قرار دادند.
در این مطالعه، مصرف ۲.۲۵ لیتر (معادل ۹.۵ لیوان) آب معدنی یا آب لوله‌کشی در روز به‌مدت ۴ هفته بررسی شد. نتایج نشان داد این کار تأثیری نسبی دارد. افرادی که پیش از آغاز مطالعه مصرف آب کمی داشتند، افزایش ضخامت پوست را تجربه کردند.
دکتر جاشوا زیم، جراح پلاستیک و بازسازی صورت در نیویورک که در این مطالعه حضور نداشته، می‌گوید:
«با افزایش سن، پوست به‌دلیل تجزیه کلاژن و الاستین، تراکم خود را از دست می‌دهد و در نتیجه افتادگی، خطوط ریز و چین‌وچروک‌ها ایجاد می‌شوند و توانایی پوست در نگه‌داشتن رطوبت کاهش می‌یابد. درحالی‌که در جوانی پوست ضخیم‌تر است، حتی اگر کمی چرب و زبر باشد. نوشیدن آب بیشتر، در هیچ‌یک از این شرایط تغییر قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کند.»
چه زمانی نوشیدن آب بیشتر اهمیت دارد؟
یکی از مواردی که نوشیدن آب بیشتر واقعاً اهمیت پیدا می‌کند، در روزهای گرم و داغ تابستان است. دکتر ویج توضیح می‌دهد:
«کم‌آبی می‌تواند بسیار خطرناک باشد. با افزایش دمای هوا، نوشیدن آب کافی حیاتی است.»
راهکارهای مؤثر برای بهبود ظاهر پوست
دکتر دامستتر توصیه می‌کند:
«استفاده از مرطوب‌کننده‌ها می‌تواند در آبرسانی به پوست مؤثر باشد و امروزه انواع متنوع و مقرون‌به‌صرفه آن در دسترس است.»
از دید پزشکان، نوشیدن آب برای حفظ سلامت کلی بدن ضروری است. اما برای به حداقل رساندن چین‌وچروک‌ها و شادابی پوست، عوامل دیگری هم دخیل‌اند. دکتر زیم پیشنهاد می‌کند:
- مصرف آب کافی
- پرهیز از مصرف الکل
- ترک سیگار
- استفاده از مرطوب‌کننده
- استفاده از ضدآفتاب
- بهبود رژیم غذایی
او می‌گوید:
«شخصاً شاهد تغییرات فوق‌العاده در پوست افرادی بوده‌ام که شروع به مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های سالم و پروتئین‌های کم‌چرب کرده‌اند.»
نتیجه‌گیری
پیام کلی این است:
نوشیدن آب را به‌خاطر اهمیت آن در سلامت عمومی بدن فراموش نکنید، اما انتظار نداشته باشید که با این کار خطوط پنجه کلاغی و چین‌وچروک‌های پوستتان از بین بروند.
