نوار عصب و عضله

نوار عصب و عضله چیست؟

نوار عصب و عضله یکی از روشهای تشخیصی است که پزشکان برای بررسی عملکرد عصبهای محیطی و عضلات از آن استفاده می کنند. عصبهای محیطی، رشته های نازکی هستند که وظیفه نقل و انتقال پیامهای عصبی را از مرکز (مغز ونخاع) به اندامهای محیطی و بر عکس بر عهده دارند.

نوار عصب و عضله شیوه ای است که عملکرد این رشته ها را بررسی میکند. نوار عصب و عضله به اسامی مختلفی شناخته می شود ازجمله، الکترومیوگرافی، ای ام جی (EMG) ، نوار عصب ، نوار عضله ، تست عصب و … .

تست نوار عصب و عضله داری دو قسمت می باشد که هر دو جزء مکمل یکدیگر هستند و تقریبا در تمامی موارد هر دو جزء انجام می شوند. این دو قسمت عبارتند از :1- نوار عصب و 2- نوار عضله

نوارعصب به کمک الکتروهای سطحی و الکترود تحریک کننده ( استیمولاتور ) انجام می شود. الکترودهای برداشت کننده سطحی که روی سطح پوست قرارداده می شوند ، کار برداشت و انتقال سیگنال الکتریکی عصب و عضله را انجام می دهند و الکترود تحریک دهنده وظیفه تحریک عصب وایجاد سیگنال الکتریکی در آن را بر عهده دارد.

تحریک عصب به کمک جریان الکتریسته خفیفی که از استیمولاتور خارج می شود ، صورت می گیرد . موقعی که عصب تحریک می شود ، در آن سیگنال الکتریکی ایجاد می شود که این سیگنال در طول عصب حرکت می کند تا به الکترودهای برداشت کننده برسد.

الکترودهای برداشت کننده ، سیگنالهای الکتریکی را جمع آوری کرده به دستگاه نوار عصب منتقل می کنند تا بعد از تقویت شدن روی مونتیور به نمایش در آیند. پزشک انجام دهنده نوار عصب ( الکترمیوگرافر) ، با بررسی مشخصات این امواج ودر صورت نیاز، مقایسه آن با سمت سالم و تعیین سرعت انتقال عصب، عملکرد عصب را مورد بررسی قرار می دهد.

شایان ذکر است که تست نوار عصب وعضله بر خلاف روشهای تصویربرداری که ساختمان اجزاء بدن را بررسی می کنند ، به بررسی عملکرد ( فیزیولوژی ) می پردازد.

نوار عضله ، به کمک الکترود سوزنی نازک و ظریفی انجام می شود که از سطح پوست وارد عضله می شود . انجام نوارعضله نیاز به همکاری بیمار دارد و بیمار باید عضله مورد مطالعه را منقبض و شل کند تا الکترومیوگرافر بتواند فعالیتهای الکتریکی عضله را در مراحل مختلف بررسی کند.

هرچه همکاری بیمار در این زمینه بهتر باشد نوارعضله سریعتر و راحتتر انجام می شود. تعداد عضلاتی که بررسی می شوند در بیماران مختلف ، متفاوت می باشد و بستگی به علائم و نشانه های بیمار و بیماری زمینه ای مورد بررسی دارد. تقریبا در تمامی موارد اندامهای چپ و راست هر دو مورد بررسی قرار میگیرند تا داده های سمت بیمار با سمت سالم مقایسه شوند.

آیا انجام تست نوار عصب وعضله دردناک می باشد؟

احساس و ادراک درد ، تجربه ای شخصی است و از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد .اینکه بگوییم تست الکترومیوگرافی ، کاری خوشایند وبدون درد است درست نیست ولی درد و ناراحتی ناشی از آن در حد غیر قابل تحمل و وحشتناک نیست و اغلب بیماران آن را به خوبی تحمل می کنند.

هرچه مهارت پزشک الکترومیوگرافر بالاتر و همکاری بیمار بیشتر وبهتر باشد، تست سریعتر وبا ناراحتی کمتری انجام خواهد شد. بعد ازاتمام نوار عضله ،ممکن است محل ورود الکترود سوزنی به عضله کمی دردناک باشد که به مرور زمان رفع می شود .گاهی برای رفع آن می توان از مسکنهای ساده استفاده کرد.

در چه مواردی تست نوارعصب وعضله درخواست می شود؟

در مواردی که بیمارعلائم و نشانه های درگیری عصب و عضله داشته باشد ، ممکن است پزشک معالج برای تشخیص علت و محل ضایعه ای ام جی درخواست نماید .

پاره ای از این علائم و نشانه ها عبارتند از : گزگز ، مورمور ویا سوزن سوزن شدن دستها ، پاها یا هردو ، درد تیرکشنده از گردن وکمر به اندامها ، درد مچ دست و اندام فوقانی که شبها بیمار را از خواب بیدار می کند ، ضعف یا تحلیل رفتن عضلات ، اشکال در راه رفتن ، اختلال در بلع غذا ،ضعف و خستگی متناوب در طی روز که در انتهای روز بد تر می شود و اختلالات حس و حرکتی که به دنبال ضربه ، تصادف ، افتادن ، اعمال جراحی و… رخ می دهند.

علائم و نشانه های ذکر شده می توانند در نتیجه این موارد رخ دهند :

1- گیرکردن وتحت فشار قرار گرفتن  عصبها در نقاط مختلف بدن ،که شایعترین آنها گیرعصب مدیان در مچ دست است که باعث درد مچ و گزگز دست و انگشتان می شود و به سندروم تونل کارپ (CTS) شناخته می شود.

 از دیگر موارد مشابه میتوان به تحت فشار قرارگرفتن عصب اولنار در ناحیه آرنج (سندروم تونل کوبیتال) ، عصب تیبیال در مچ پا (سندروم تونل تارس) و عصب پوستی خارجی ران در کشاله ران ( مرالژیا پارستتیکا ) اشاره کرد.

2- نروپاتی محیطی که می تواند ارثی یا اکتسابی باشد. از علل شایع نروپاتی اکتسابی دیابت ، مصرف الکل و مصرف طولانی مدت بعضی از داروها می باشند و معمولا با سوزش پاها خود را نشان می دهد.

3-آسیب ریشه های عصبی در گردن و کمر به دنبال فتق دیسک یا ساییدگی مهره ها.

4- آسیب شبکه های عصبی بازویی و کمری- خاجی معمولا ناشی از تصادفات یا سقوط از ارتفاع.

5-آسیب یا قطع عصبهای محیطی .

6- میوپاتی ( بیماریهای عضلانی) که می تواند ارثی یا اکتسابی باشد.

7-بیماریهای سلول حرکتی نخاع که می توانند ژنتیکی باشند مانند انواع اس ام ای (SMA) ویا اکتسابی باشند مانند فلج اطفال و ای ال اس(ALS) .

8- بیماریهای محل اتصال عصب وعضله مانند میاسنتی گراویس که می تواند با خستگی متناوب ، دوبینی و افتادگی پلک همراه باشد. 9- آسیب عصب صورتی ناشی از ضربه یا فلج بل.

آیا برای انجام نوار عصب وعضله آمادگی خاصی نیاز می باشد؟

انجام ای ام جی نیاز به آمادگی خاصی ندارد ولی بهتر است بیمار پاره ای موارد را رعایت نماید که عبارتند از :

1- از آنجا که پزشک باید به سطح پوست دسترسی داشته باشد ، بهتر است از لباسی استفاده شود که به راحتی موضع مورد بررسی را در اختیار پزشک قرار دهد.

2- از استفاده از پماد یا مواد آرایشی روی پوست محل بررسی خوداری شود.

3- ای ام جی  نیاز به ناشتا بودن ندارد وبهتر بیمار غذا میل کرده باشد.

4- بهتر است بیمار تمام بررسی های قبلی خود اعم از عکس ، ام آر آی و آزمایش را همراه داشته باشد.

5- در صورتی که داروی خاصی خصوصا داروهای رقیق کننده خون مصرف می نماید یا بیماری قابل انتقال مانند هپاتیت دارد ، پزشک الکترومیوگرافر را مطلع سازد.

نوار عصب و عضله توسط چه پزشکی انجام می شود؟

انجام الکترومیوگرافی کاری تخصصی است که نیاز به دانش ، تجربه و مهارت بالایی  دارد و توسط پزشکهای متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در بهترین مرکز نوار عصب و عضله در تهران انجام می شود.

متخصصین مغزواعصابی که آموزشهای لازم را در این زمینه دیده باشند نیز قادر به انجام آن هستند.

طب فیزیکی و توانبخشی یکی از تخصص های پزشکی است که سر و کار آن با تشخیص و درمان بیماری های عضلاني – اسكلتي ، مفاصل واعصاب محيطی مي باشد، از جمله دردهاي ناحيه گردن ، كمر درد ، شانه ، زانو ،آرنج ، پا و …و نيز گزگز و سوزش دستها و پاها.

توجه به این نکته مهم و ضروری است که مطالب موجود در سایت نمیتواند جایگزین معاینه پزشکان و توصیه های پزشک در دنیای واقعی باشد.

هزینه انجام تست نوارعصب وعضله در تهران

هزینه تست نوار عصب و عضله ،بستگی به دستور پزشک معالج دارد.به طور مثال هزینه انجام نوارعصب وعضله ازچهار اندام بیشتر از الکترومیگرافی ازدو اندام است. از انجا که تست نوار عصب وعضله یک اقدام تشخیصی تخصصی است که باید توسط پزشک متخصص انجام و تفسیر شود ،جزء اقدامات تشخیصی نسبتا گران محسوب می شود.

درد بعد از نوار عصب و عضله

همانطور که پیش تر اشاره شد درد امری اجتناب ناپذیر است ولی هرچه مهارت پزشک در انجان تست نوار عصب و عضله بشیتر باشد درد بعد از نوار عصب و عضله خیلی کم و حتی بدون درد میباشد . باید توجه داشت که درد ، یک تجربه شخصی است و تجربه بیماران از تست نوار عصب و عضله می تواند بسیار متفاوت باشد.

برای اطلاع از جزئیات بیشتر و تفسیر نوار عصب و عضله خود با کلینیک دکتر پاکمنش متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و مرکز نوار عصب و عضله در مرکز تهران در ارتباط باشید

منبع :

https://www.drpakmanesh.com

این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد