مطالعه‌ای تازه از ایالت آریزونا نشان می‌دهد که آتش‌نشانان بیشترین میزان تجمع مواد شیمیایی موسوم به «مواد همیشگی» یا PFAS را در خون خود دارند. در این میان، کارکنان بخش سلامت نیز با وجود قرارگیری در سطحی پایین‌تر، به طور قابل توجهی در معرض این مواد قرار گرفته‌اند. این یافته‌ها بر خطرات پنهان در محیط کار و تجهیزات روزمره تأکید می‌کند.
مواد شیمیایی PFAS چیستند؟
ویژگی‌ها و کاربردها
PFASها گروهی از مواد شیمیایی ساخت بشر هستند که به خاطر مقاومت در برابر لک، آب و آتش شناخته می‌شوند. این مواد در بسیاری از محصولات روزمره از جمله ظروف نچسب، لباس‌ها، فرش‌ها، بسته‌بندی‌ها، و فوم‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ماندگاری بالا در طبیعت و بدن انسان
به دلیل پیوندهای مولکولی قوی، PFASها برای مدت‌های طولانی در هوا، خاک و آب باقی می‌مانند و در بافت‌های زنده تجمع پیدا می‌کنند. به همین دلیل، آن‌ها را «مواد شیمیایی همیشگی» می‌نامند.
نتایج مطالعه بر کارکنان خط مقدم
چه کسانی مورد مطالعه قرار گرفتند؟
این تحقیق توسط دانشمندان دانشگاه علوم سلامت آریزونا انجام شد و شامل بررسی نمونه خون حدود ۲۰۰۰ نفر از کارکنان مشاغل مختلف از جمله آتش‌نشانی، بهداشت و درمان، و سایر شغل‌های ضروری بود. نمونه‌گیری در بازه زمانی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ انجام شد.
آتش‌نشانان؛ در صدر فهرست
در میان شرکت‌کنندگان، ۲۸۰ نفر آتش‌نشان، ۷۸۷ نفر از کارکنان سلامت، و ۷۳۴ نفر از سایر مشاغل بودند. در حالی که میزان PFAS در اکثر افراد سالانه بین ۶ تا ۱۷ درصد کاهش یافته بود، اما هنوز میزان قابل‌تشخیصی از این مواد در تمام گروه‌ها تا پایان مطالعه باقی مانده بود.
آتش‌نشانان بالاترین میزان چندین ترکیب PFAS از جمله PFHxS، Sm-PFOS، n-PFOS و PFHpS را داشتند.
وضعیت کارکنان سلامت
این گروه رتبه دوم را از نظر میزان تجمع PFAS داشتند. آن‌ها به طور خاص میزان بالاتری از ترکیبات Sb-PFOA و PFDoA نسبت به سایرین نشان دادند. همچنین افزایش‌های ملایمی در PFHpS و PFUnA در آن‌ها مشاهده شد.
مروری بر مطالعات پیشین و تأیید یافته‌ها
دیدگاه محققان
دکتر «کیت الینگسون»، نویسنده ارشد مطالعه و استاد کالج سلامت عمومی Mel and Enid Zuckerman، در این‌باره گفت:
«مطالعه ما نتایج تحقیقات پیشین درباره میزان بالای PFAS در آتش‌نشانان را تأیید می‌کند و همچنین احتمال منابع خاص این مواد در محیط‌های درمانی را نشان می‌دهد.»
پرسش‌هایی درباره تماس در محیط‌های درمانی
برخلاف آتش‌نشانان که لباس‌های محافظ و فوم‌های ضدحریق حاوی PFAS دارند، منابع تماس برای کارکنان درمانی چندان مشخص نیست. برخی موارد احتمالی عبارت‌اند از ماسک‌های جراحی، گان‌های یک‌بارمصرف، لفاف‌های استریل و حتی فیلم‌های رادیولوژی، اما تاکنون تحقیقات اندکی بر روی این اقلام انجام شده است.
خطرات سلامتی ناشی از PFAS
عواقب احتمالی درازمدت
دکتر جف برگس، مدیر مرکز پژوهش سلامت آتش‌نشانان و یکی از نویسندگان مقاله، در این خصوص می‌گوید:
«تقریباً همه بزرگسالان در آمریکا دارای سطوح قابل تشخیص PFAS در خون هستند. افراد شاغل در مشاغلی که تماس بیشتری با مواد حاوی PFAS دارند، غلظت بیشتری از برخی ترکیبات این مواد را در خون خود نشان می‌دهند.»
پیامدهای سلامت مرتبط با PFAS
مطالعات مختلف، تماس مزمن با PFAS را به اختلالات تیروئید، سرکوب سیستم ایمنی، آسیب به توانایی تولیدمثل، و افزایش ریسک ابتلا به سرطان کلیه، پروستات و بیضه مرتبط دانسته‌اند. همچنین افزایش کلسترول، پاسخ ضعیف‌تر به واکسیناسیون، و افزایش خطر نتایج نامطلوب بارداری نیز در میان آثار این مواد گزارش شده است.
نیاز به نظارت بیشتر و تغییر در سیاست‌ها
اقدامات پیشنهادی پژوهشگران
- بررسی زنجیره تأمین محصولات توسط تولیدکنندگان، بیمارستان‌ها و ایستگاه‌های آتش‌نشانی برای شناسایی اقلام حاوی PFAS
- جایگزینی با مواد ایمن‌تر در صورت امکان
- بهبود فرآیندهای پاک‌سازی و ضدعفونی در زمانی که جایگزینی مقدور نیست
لزوم تحقیقات طولی و بودجه دولتی
محققان خواستار انجام مطالعات بلندمدت برای بررسی تغییرات سطح PFAS پس از تغییر در تجهیزات یا سیاست‌ها هستند. از آنجا که این مواد برای سال‌ها در بدن باقی می‌مانند، پیگیری تأثیر اقدامات اصلاحی ضروری است.
خطرات فراتر از آتش‌نشانان
گستردگی آلودگی، اما تمرکز محدود
یافته‌های مطالعه آریزونا با نتایج نظرسنجی‌های ملی هماهنگ است که وجود گسترده اما نامتناسب PFAS را نشان می‌دهند. با این حال، بیشتر تحقیقات بر روی آتش‌نشانان متمرکز بوده است و مشاغل دیگر مانند پرستاران، تکنسین‌ها، امدادگران، یا کارگران کارخانه‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
ضرورت گسترش دامنه توجه
با افزایش تلاش‌ها برای حذف PFAS از منابع آب و کالاهای خانگی، بررسی میزان تماس در محیط کار نیز باید هم‌زمان در اولویت قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
مطالعه اخیر، تصویری اولیه از تماس شغلی با مواد شیمیایی همیشگی ارائه می‌دهد و یادآور می‌شود که برای حفاظت از افرادی که از ما محافظت می‌کنند، باید فراتر از خطرات آشکار مانند آتش و دود نگاه کنیم؛ چرا که تهدید واقعی ممکن است در ترکیبات خاموشی باشد که سال‌ها در بدن باقی می‌مانند.
این مطالعه در نشریه Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology منتشر شده است.
