تحقیقات جدید درک ما از رشد دوران کودکی را متحول کرده است. محققان مجموعه ساده‌ای از پنج عامل به نام «تکامل ۵» را کشف کرده‌اند که وجود آنها در سال اول زندگی نوزاد، زمینه‌ای برای رشد و موفقیت او در طول زندگی فراهم می‌کند.
از همان ابتدا مشخص است که برای شکوفاشدن استعداد کودک، این پنج مؤلفه غیرقابل‌مذاکره هستند. این کشف می‌تواند رویکرد ما را نسبت به فرزندپروری و بهداشت عمومی به طور چشمگیری تغییر دهد.
رویکرد «تکامل ۵»
محققان با بررسی تأثیر عوامل حمایتی در رشد اولیه بر مغز، روی بیش از ۲۰۰ نوزاد و مادرانشان مطالعه کردند. در سن ۳ سالگی، کودکان تحت اسکن مغزی قرار گرفتند و رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی آنها نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها قابل‌توجه بود: صرف‌نظر از پیشینه، کودکانی که در زمینه‌های «تکامل ۵» حمایت بیشتری دریافت می‌کردند، از رشد مغزی سالم‌تر، مهارت‌های شناختی قوی‌تر و سلامت روانی-اجتماعی بهتری برخوردار بودند.
دکتر جوان لوبی، یکی از محققان اصلی این مطالعه از دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، می‌گوید: «زمانی که کودکان حتی در مواجهه با محیط‌های نامطلوب به این حمایت‌های اساسی دسترسی داشته باشند، این امر باعث تقویت رشد مغز، شناخت (سنجش هوش) و رشد اجتماعی-عاطفی آنها می‌شود.»
«تکامل ۵» چیست؟
«تکامل ۵» این عناصر حیاتی را برای داشتن نوزادی شکوفا در بر می‌گیرد:
۱. تغذیه
- مزایای شیر مادر: در صورت امکان، شیر مادر به‌عنوان منبع اصلی تغذیه توصیه می‌شود. شیر مادر کاملاً متناسب با نیازهای نوزاد بوده و تعادل مناسبی از مواد مغذی، آنتی‌بادی‌ها و هورمون‌ها را برای حمایت از رشد سالم فراهم می‌کند.
- شیرخشک به‌عنوان جایگزین: برای کسانی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند شیر بدهند، شیرخشک نوزاد یک جایگزین امن و مغذی است. مهم است که شیر خشکی را انتخاب کنید که نیازهای تغذیه‌ای نوزاد شما را برآورده کند و دستورالعمل‌های تهیه آن را به‌دقت دنبال کنید.
۲. تحریک
- بازی تعاملی: با کودک خود از طریق تعاملات بازیگوشانه، حالات چهره و حرکات ارتباط برقرار کنید. این کار نه‌تنها پیوند شما را تقویت می‌کند، بلکه رشد شناختی و عاطفی کودک را نیز تحریک می‌کند.
- قرارگرفتن در معرض زبان: اغلب با کودک خود صحبت کنید، کتاب بخوانید و آواز بخوانید. قرارگرفتن در معرض زبان از سن کم، رشد شناختی را تقویت کرده و می‌تواند مهارت‌های زبانی آینده را بهبود بخشد.
- فرصت‌های حسی: طیف وسیعی از بافت‌ها، صداها و محرک‌های بصری را برای کاوش در اختیار کودک قرار دهید. بازی حسی از رشد مغز حمایت می‌کند و به کودک شما کمک می‌کند تا در مورد محیط اطراف خود بیاموزد.
۳. ایمنی
- ایمنی فیزیکی: اطمینان حاصل کنید که خانه شما برای محافظت در برابر خطرات احتمالی، ایمن‌سازی شده باشد. یک محیط امن به کودک شما اجازه می‌دهد تا با بزرگ‌شدن، با خیال راحت محیط را کشف کند.
- امنیت عاطفی: یک محیط باثبات و دوست‌داشتنی که در آن مراقبان نسبت به علائم و نیازهای کودک پاسخگو و حساس هستند، به ایجاد اعتماد و سلامت عاطفی کمک می‌کند.
۴. مراقبت مثبت
- مراقبت پاسخگو: به علائم کودک خود توجه کنید و با عشق و ثبات پاسخ دهید. مراقبت پاسخگو از پیوند عاطفی و دلبستگی ایمن حمایت می‌کند.
- توجه پرورش‌دهنده: بغل‌کردن‌های منظم، لبخندزدن و تعاملات مثبت، حس امنیت و تعلق خاطر را در کودک تقویت می‌کند.
۵. خواب منظم
- روتین‌های ثابت: ایجاد الگوهای خواب منظم و روتین به تنظیم ریتم شبانه‌روزی کودک کمک می‌کند که برای سلامت و رفاه کلی او حیاتی است.
- محیط خواب: یک محیط خواب آرام و راحت برای ترویج خواب بدون وقفه ایجاد کنید که برای رشد و نمو کودک ضروری است.
ایجاد «تکامل ۵»
دکتر لوبی اشاره می‌کند: «عامل تکامل، بنیادی محکم برای رشد سالم فراهم می‌کند. میزان انعطاف‌پذیری مغز در برابر تجربه در مراقبت‌های اولیه دست‌کم گرفته شده است.»
علاوه بر این، محققان چالش‌هایی را که بسیاری از خانواده‌ها در تأمین این عناصر حیاتی برای نوزادان خود با آن مواجه هستند، اذعان می‌کنند.
دکتر بارچ تأکید می‌کند که چگونه عواملی مانند فقر و شرایط ناامن زندگی، حتی برای متعهدترین والدین نیز کار را دشوار می‌کند. بارچ می‌گوید: «اگر شما هرگز از سختی‌های مالی رنج نبرده باشید، نمی‌دانید که چقدر زندگی را سخت می‌کند.»
اهمیت مطالعه
درحالی‌که اهمیت هر یک از این عوامل به طور جداگانه ثابت شده است، این مطالعه در نحوه ترکیب آنها برای حداکثر تأثیر پیش‌گام است.
«تازگی این کار در کنار هم قراردادن همه آنها و فکرکردن به آنها به‌عنوان مجموعه‌ای از چیزهای ضروری و مهم برای رشد و شکوفایی یک کودک است.»
این مطالعه ابزاری قدرتمند را در اختیار متخصصان اطفال، سیاست‌گذاران و والدین قرار می‌دهد. این نشان می‌دهد که حتی زمانی که شرایط چالش‌برانگیز است، اولویت‌بندی «تکامل ۵» می‌تواند پایه و اساسی برای آینده روشن کودک باشد.
بیایید به هر نوزادی فرصت رشد و شکوفایی بدهیم
«تکامل ۵» پتانسیل انقلابی در رویکرد ما به رشد کودک را دارد. حمایت از خانواده‌ها از طریق آموزش در مورد «تکامل ۵» و تغییرات سیاستی که به نابرابری می‌پردازد، حیاتی است.
همان‌طور که دکتر بارچ تأکید می‌کند، «ما باید کاری کنیم که خانواده‌ها منابع لازم برای ارائه این چیزهای اساسی به کودکان را داشته باشند، زیرا این امر تأثیر بسیار بزرگی بر رشد کودکان در طول زندگی آنها خواهد داشت.»
با پذیرش «تکامل ۵»، می‌توانیم آینده‌ای را رقم بزنیم که در آن همه کودکان فرصت رسیدن به پتانسیل کامل خود را داشته باشند.
این مطالعه در JAMA Pediatrics منتشر شده است.
