نسخه‌پیچی یک فرآیند مهم و حساس است که می‌تواند نقش مهمی در سلامت بیماران ایفا کند. اگرچه دکتر داروساز هم می‌تواند کار نسخه خوانی را انجام دهد، اما معمولا این کار بر عهده دستیار داروساز یا تکنسین داروخانه است؛ بنابراین، افراد جویای کار در این حوزه باید با فوت و فن نسخه خوانی کاملا آشنا باشند. در این مقاله ضمن بررسی مراحل نسخه‌پیچی، به اصول نسخه پیچی نگاهی خواهیم انداخت.
معرفی شغل تکنسین داروخانه
تکنسین داروخانه یا همان نسخه‌خوان، فردی متخصص و آموزش‌دیده است که زیر نظر دکتر داروساز، امور مربوط به داروخانه از قبیل پذیرش نسخه، تحویل دارو به بیماران و فروش محصولات بهداشتی را انجام می‌دهد. تکنسین‌های داروخانه با مواردی همچون عوارض داروها و ساخت داروهای ترکیبی آشنایی دارند. یکی از امور مرتبط با شغل تکنسین داروخانه، نسخه خوانی یا نسخه‌پیچی است.
نسخه‌پیچی فرآیندی است که در آن دستیار داروساز، تکنسین داروخانه یا نسخه‌پیچ، داروهای تجویزشده به‌وسیله پزشک را آماده کرده و به بیمار تحویل می‌دهد. همچنین ممکن است فرآیند نسخه خوانی به‌وسیله دکتر داروساز انجام شود.
این فرآیند شامل چندین مرحله است که هر یک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه این مقاله ضمن آشنایی با اصول نسخه پیچی، به معرفی و بررسی هریک از این مراحل خواهیم پرداخت. برای مشاهده جدیدترین آگهی استخدام نسخه پیچ شیفت صبح و عصر، روی لینک مورداشاره کلیک کنید.
مراحل نسخه‌پیچی
به‌طورکلی، مراحل نسخه‌پیچی را می‌توان به 6 مرحله زیر تقسیم کرد:
- پذیرش نسخه و خواندن آن
- آماده‌سازی داروها
- ثبت داروهای تحویلی
- الصاق برچسب
- تحویل دارو به بیمار
- ارائه توصیه‌های دارویی
پذیرش نسخه و خواندن آن
اولین مرحله از نسخه‌پیچی، دریافت نسخه از بیمار است. در این مرحله، دستیار داروخانه یا دکتر داروساز نسخه را از بیمار دریافت کرده و اطلاعات مربوط به آن را بررسی می‌کند. این اطلاعات شامل نام بیمار، نام پزشک، تاریخ ویزیت، داروهای تجویزشده، دوز و نحوه مصرف داروها است.
در مرحله دریافت نسخه، نسخه‌ها باید با دقت بررسی شوند تا از صحت و اعتبار آن‌ها اطمینان حاصل شود. درنتیجه، فرد مسئول در داروخانه باید از دانش و مهارت کافی درزمینه نسخه خوانی برخوردار باشد. همچنین در برخی از موارد خاص ممکن است اطلاعات بیمار مانند نام بیمار، سن، جنسیت، آدرس و شماره تلفن هم دریافت شود.
آماده‌سازی داروها
در مرحله بعد، داروهای تجویزی باید آماده شوند. فرد نسخه‌پیچ یا دکتر داروساز داروهای تجویزشده را از انبار داروخانه برداشته و به بیمار تحویل می‌دهد. در این مرحله باید دقت شود که داروهای موردنظر پزشک، با دوز مناسب و در بسته‌بندی مناسب آماده شوند.
ثبت داروهای تحویلی
در این مرحله، اطلاعات مربوط به داروهای تحویل داده‌شده به بیمار باید در برنامه کامپیوتری داروخانه ثبت شوند. این اطلاعات شامل نام دارو، دوز، تعداد و قیمت دارو است. انجام این کار برای کنترل موجودی داروها و برای ارائه گزارش به سازمان‌های بیمه‌گر ضروری است.
الصاق برچسب
در این مرحله، اطلاعات مربوط به نحوه مصرف داروها با علامت اختصاری آن، روی برچسب دارو نوشته می‌شود. این اطلاعات شامل نام دارو، دوز، نحوه مصرف، تاریخ انقضا و هشدارهای مربوط به دارو است. انجام این کار به بیمار کمک می‌کند تا اطلاعات مربوط به داروها را به‌راحتی در دسترس خود داشته باشد.
تحویل دارو به بیمار
در مرحله بعد، داروها باید به بیمار تحویل داده شوند. در هنگام تحویل دارو، فرد نسخه‌پیچ یا صندوقدار داروخانه مسئول دریافت وجه از بیمار خواهند بود.
توصیه‌های دارویی
در مرحله آخر، فرد نسخه‌پیچ باید به بیمار توصیه‌های دارویی لازم را ارائه دهد. این توصیه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مدت‌زمان مصرف دارو
- نحوه مصرف داروها
- عوارض جانبی احتمالی داروها
- تداخلات دارویی
- شرایط نگهداری از داروها
اصول نسخه پیچی چیست؟
در کنار مراحل نسخه‌پیچی، رعایت اصول نسخه پیچی و نکات مرتبط با حرفه نسخه خوانی بسیار ضروری است. به شکلی که برای انجام نسخه‌پیچی اصولی، فرد نسخه‌پیچ یا تکنسین داروخانه باید از اصول زیر پیروی کند:
بررسی دقت و صحت نسخه
یکی از اصول نسخه پیچی، بررسی صحت نسخه پزشک است. فرد نسخه‌خوان یا دستیار داروساز باید از دقت و صحت نسخه بیمار اطمینان حاصل کند. در صورت وجود هرگونه ابهامی در نسخه، باید با پزشک معالج تماس گرفته شود.
رعایت مقررات و قوانین
فرد نسخه‌پیچ یا تکنسین دارویی باید قوانین و مقررات مربوط به نسخه‌پیچی را رعایت کند. این قوانین ممکن است شامل قوانین مربوط به بیمه، تجویز داروهای خاص یا محدودیت در فروش محصولات دارویی باشد.
رعایت اصول اخلاقی
فرد نسخه‌پیچ باید اصول اخلاقی را در نسخه‌پیچی رعایت کند. این اصول ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- حفظ حریم خصوصی بیمار
- عدم تحویل دارو بدون نسخه پزشک
- عدم فروش داروهای غیرضروری
- رفتار توأم با احترام با بیمار
مهارت‌های لازم برای نسخه‌پیچی
برای انجام نسخه‌پیچی اصولی، فرد نسخه‌پیچ باید از مهارت‌های زیر برخوردار باشد:
مهارت خواندن نسخه پزشک
یکی از اصول نسخه پیچی، خواندن نسخه پزشک معالج است. فرد نسخه‌پیچ باید نسخه پزشک را به‌درستی بخواند تا بتواند داروهای تجویزی موردنظر پزشک را به بیمار تحویل دهد. در دوره‌های آموزش نسخه خوانی، این مهارت به‌طور کامل به کارجویان و افراد علاقه‌مند به شغل تكنسين داروخانه آموزش داده می‌شود.
همچنین با شرکت در دوره‌های کارآموزی در شغل تکنسین دارویی، می‌توانید ضمن افزایش سابقه کاری خود، با مهارت‌های یک نسخه‌پیچ، ازجمله مهارت نسخه خوانی، آشنا شوید.
مهارت‌های محاسباتی
فرد نسخه‌پیچ باید بتواند دوز داروها را به‌درستی محاسبه کند. همچنین، محاسبه قیمت داروها و محصولات فروخته‌شده، نیاز به‌دقت بالا و دانش ریاضیاتی مناسب دارد.
مهارت‌های سازمان‌دهی
فرد نسخه‌پیچ باید بتواند داروها را به‌طور منظم و مرتب در انبار قرار دهد. انجام این کار می‌تواند به دسترسی راحت‌تر به داروها و حفاظت از آن‌ها، کمک فراوانی نماید.
مهارت‌های ارتباطی
فرد نسخه‌پیچ باید بتواند با بیماران به‌طور موثر ارتباط برقرار کند. به شکلی که توانایی ارائه مطلب و گوش دادن فعالانه، برای کسب موفقیت در شغل تکنسین داروخانه بسیار ضروری است.
نکات مهم در هنگام نسخه‌پیچی
در هنگام رعایت اصول نسخه پیچی، توجه به نکات زیر ضروری است:
بررسی تاریخ ویزیت پزشک
تاریخ ویزیت پزشک باید در نسخه درج‌شده باشد. در ایران، زمان تحویل داروهای تجویزشده به بیمار، نهایتاً تا دو ماه بعد از تاریخ ویزیت پزشک است.
درج مهر و امضای پزشک
مهر و امضای پزشک باید در نسخه درج‌شده باشد. نسخه‌هایی که فاقد مهر و امضای پزشک هستند، معتبر نخواهند بود.
ثبت اطلاعات بیمار در نسخه
اطلاعات بیمار مانند نام، نام خانوادگی، شماره ملی و تاریخ تولد یا سن بیمار، باید در نسخه درج‌شده باشد.
درج نام و دوز داروها در نسخه پزشک
نام دارو باید به‌صورت کامل و صحیح در نسخه درج‌شده باشد. همچنین، دوز داروها باید به‌صورت دقیق در نسخه درج‌شده باشند.
نحوه مصرف دارو
یکی دیگر از موارد مهمی که باید در نسخه پزشک به آن اشاره شود، نحوه مصرف دارو است. این مورد باید به‌صورت واضح و کامل در نسخه درج‌شده باشد.
جمع‌بندی
نسخه‌پیچی، فرآیندی حساس و مهم است که می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت بیمار داشته باشد. رعایت مراحل و اصول نسخه پیچی و توجه به نکات مهم در این فرآیند، می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار و ارتقای سلامت جامعه کمک کند؛ بنابراین، افراد نسخه‌پیچ باید از مهارت‌ها و دانش لازم برای انجام این کار برخوردار باشند.
در این مقاله، به مراحل نسخه‌پیچی نگاهی انداختیم. همچنین با معرفی اصول نسخه پیچی، برخی از مهارت‌های یک تکنسین دارویی را موردبررسی قراردادیم.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
