مناظر استرالیا میزبان یکی از شگفت‌انگیزترین مخلوقات طبیعت، یعنی کانگورو هستند. کانگوروها، برخلاف سایر حیوانات بزرگ، برای جابه‌جایی اصلی خود به جهیدن متکی هستند.
این روش حرکت، که به آن “سالتیشن” گفته می‌شود، به آن‌ها امکان می‌دهد تا با کارایی و سرعت بالا مسافت‌های طولانی را بپیمایند. اما کانگوروها چگونه این شیوه‌ی خاص حرکت را توسعه دادند؟
برای درک تاریخ تکاملی آن‌ها، باید به نیاکانشان نگاه کنیم، به‌ویژه “کانگوروی موش‌مانند مُشکی”، که تنها گونه‌ای از ماکروپودوئیدها است که نمی‌جهد.
خویشاوندان کانگورو که نمی‌جهند
امی چیرن، دانشجوی دکترای دانشگاه فلندرز و یکی از نویسندگان اصلی این پژوهش، می‌گوید:
«کانگوروی موش‌مانند مُشکی، به عنوان ابتدایی‌ترین ماکروپودوئید زنده (گروهی که شامل کانگوروها، والابی‌ها، پوتوروها و بتونگ‌ها می‌شود)، می‌تواند بینشی درباره‌ی تکامل در این گروه ارائه دهد، از جمله منشأ حرکت جهشی دوپا.»
وی اضافه کرد: «به عنوان تنها ماکروپودوئیدی که نمی‌جهد، کانگوروی موش‌مانند مُشکی دیدگاه مهمی را درباره‌ی چگونگی و زمان تکامل این روش حرکت نمادین در استرالیا ارائه می‌دهد.»
مطالعه‌ی این حیوان کوچک به دانشمندان کمک می‌کند تا درک کنند ماکروپودوئیدهای اولیه قبل از توسعه‌ی حرکت جهشی چگونه حرکت می‌کردند.
مشاهدات در طبیعت
برای بررسی شیوه‌ی حرکت این حیوان، محققان آن‌ها را در زیستگاه طبیعی‌شان در منطقه‌ی “آتِرتون تیبل‌لند” در شمال کوئینزلند مشاهده کردند.
فیلم‌برداری از این حیوانات نشان داد که آن‌ها برخلاف سایر کیسه‌داران چهارپا، از یک روش خاص به نام “حرکت جهشی ترکیبی” استفاده می‌کنند. در این روش، پاهای عقبی هم‌زمان حرکت می‌کنند، برخلاف سایر حیوانات چهارپا که پاهای خود را به صورت متناوب حرکت می‌دهند.
نقش حرکت چهارپا در تکامل جهیدن
مشاهدات تأیید کردند که کانگوروی موش‌مانند مُشکی هرگز نمی‌جهد، حتی زمانی که با سرعت بالا حرکت می‌کند.
دکتر پیتر بیشاپ از دانشگاه هاروارد، یکی از نویسندگان اصلی مقاله، می‌گوید:
«هیچ شواهدی از جهیدن در این گونه وجود ندارد. حتی در حین حرکت با سرعت بالا، این حیوان همیشه از حرکت چهارپا استفاده می‌کند و هرگز روی پاهای عقبی خود بلند نمی‌شود.»
این نتایج از این فرضیه حمایت می‌کند که تغییر به حرکت نامتقارن یک مرحله‌ی اساسی در تکامل جهش دوپا در ماکروپودوئیدها بوده است.
جهیدن در کانگورو چگونه شکل گرفت؟
کانگوروی موش‌مانند مُشکی ویژگی‌هایی دارد که آن را از ماکروپودوئیدهای جهنده متمایز می‌کند.
- اندازه‌ی اندام‌های جلویی و عقبی آن تقریباً برابر است، در حالی که کانگوروها دارای پاهای عقبی بسیار بلندتری هستند.
- این حیوان دارای انگشت اول متحرک است، در حالی که در ماکروپودوئیدهای بزرگ‌تر چنین چیزی دیده نمی‌شود.
این ویژگی‌ها نشان می‌دهند که آناتومی این حیوان برای حرکت چهارپا مناسب‌تر است و احتمالاً هرگز به جهیدن کامل تغییر نمی‌کند.
از حرکت جهشی ترکیبی به جهیدن
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که جهیدن در کانگوروها احتمالاً از یک نیاکان چهارپا آغاز شده است که ابتدا به سبک جهشی ترکیبی حرکت می‌کرده‌اند و سپس به جهیدن دوپا تکامل یافته‌اند.
«این نتایج نشان می‌دهد که جهش دوپا در کانگوروها ممکن است ابتدا از یک حیوان چهارپا مانند دیگر کیسه‌داران آغاز شده باشد، سپس به حیوانی که مانند کانگوروی موش‌مانند مُشکی جهش می‌کرد، و در نهایت به کانگوروهای جهنده‌ی امروزی تبدیل شده باشد.»
آینده‌ی مطالعات تکاملی کانگورو
این پژوهش، که در مجله‌ی Australian Mammalogy منتشر شده است، پایه‌ای برای تحقیقات بیشتر درباره‌ی تکامل کانگوروها فراهم می‌کند.
کشف‌های فسیلی از ماکروپودوئیدهای اولیه می‌تواند سرنخ‌هایی درباره‌ی چگونگی و زمان جهش دوپا در کانگوروها ارائه دهد.
محققان همچنین امیدوارند پاسخ دهند که چرا کانگوروهای جهنده بسیار بزرگ‌تر از جوندگان جهنده هستند. این موضوع می‌تواند اطلاعات بیشتری درباره‌ی فشارهای تکاملی شکل‌دهنده‌ی حیات وحش منحصر به فرد استرالیا ارائه دهد.
