هر تابستان گرم‌تر از سال قبل به نظر می‌رسد. گزارش‌های خبری درباره موج‌های گرمای کشنده، افزایش رطوبت و فروپاشی زیرساخت‌ها تحت دمای سوزان صحبت می‌کنند. اما در حالی که مدل‌های اقلیمی پیش‌بینی‌های شدیدی ارائه می‌دهند، یک پرسش بنیادی باقی می‌ماند: بدن انسان تا چه حد می‌تواند گرما را تحمل کند؟
مطالعه‌ای جدید درباره آستانه تحمل گرما
مطالعه‌ای که اخیراً توسط واحد تحقیقات فیزیولوژی انسانی و محیطی (HEPRU) دانشگاه اوتاوا انجام شده، پاسخ‌های تازه‌ای ارائه می‌دهد.
تیمی به سرپرستی دکتر رابرت دی. مید و پروفسور گلن کنی، توانایی بدن انسان در تنظیم دمای داخلی در برابر استرس محیطی را مورد بررسی قرار دادند.
این پژوهش تنها به‌روزرسانی داده‌های قدیمی نیست، بلکه شناخت ما را از بقای انسان در جهانی گرم‌تر بازتعریف می‌کند.
آستانه واقعی تحمل گرما چقدر است؟
تا پیش از این، دانشمندان تصور می‌کردند که انسان‌ها می‌توانند دمای «حباب مرطوب» تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند، یعنی دمایی که در آن گرما و رطوبت ترکیب می‌شوند. اما آزمایش‌های جدید این فرضیه را به چالش کشیده‌اند.
پروفسور کنی در این رابطه می‌گوید:
«شرایطی که در آن انسان‌ها می‌توانند دمای بدن خود را به‌طور مؤثر تنظیم کنند، بسیار پایین‌تر از آن چیزی است که مدل‌های قبلی نشان می‌دادند.»
آزمایش آستانه‌های تحمل گرما
محققان برای بررسی این موضوع، ۱۲ فرد بالغ سالم را در معرض شرایط محیطی کنترل‌شده قرار دادند. ابتدا، هر فرد در معرض سطوح افزایشی دما و رطوبت قرار گرفت تا نقطه‌ای که بدنش دیگر قادر به کنترل دمای مرکزی خود نبود، مشخص شود.
آزمایش‌ها در دو مرحله اضافی ۹ ساعته تکرار شد. در یکی از این مراحل، دمای «حباب مرطوب» اندکی زیر آستانه تحمل فرد (حدود ۳۰.۹ درجه سانتی‌گراد) قرار داشت و در مرحله دیگر، دما اندکی بالاتر از آستانه (حدود ۳۳.۷ درجه سانتی‌گراد) بود. هدف این بود که مشخص شود آیا بدن قادر به سازگاری و تثبیت دما هست یا نه.
وقتی بدن دیگر قادر به خنک شدن نیست
نتایج آزمایش‌ها کاملاً روشن بود. دکتر مید توضیح می‌دهد:
«دمای مرکزی شرکت‌کنندگان بدون وقفه افزایش یافت و بسیاری از آن‌ها قادر به تکمیل ۹ ساعت آزمایش نبودند.»
حتی زمانی که دمای محیط فقط کمی از حد آستانه بالاتر رفت، بدن به‌سرعت دمای خود را از دست داد و کنترل آن را دشوار ساخت. در شرایط شدیدتر، دمای مرکزی بدن می‌توانست در کمتر از ۱۰ ساعت به ۴۰.۲ درجه سانتی‌گراد (آستانه گرمازدگی شدید) برسد.
پیامدهای تغییرات اقلیمی بر سلامت انسان
این پژوهش نشان می‌دهد که مدل‌های اقلیمی باید محدودیت‌های فیزیولوژیکی انسان را بیشتر در نظر بگیرند. نتایج این مطالعه تأیید می‌کند که دمای «حباب مرطوب» بحرانی برای بقای انسان بین ۲۶ تا ۳۱ درجه سانتی‌گراد است، نه ۳۵ درجه سانتی‌گراد که قبلاً تصور می‌شد.
پروفسور کنی می‌گوید:
«ادغام داده‌های فیزیولوژیکی با مدل‌های اقلیمی به ما کمک می‌کند تا پیش‌بینی‌های دقیق‌تری از بحران‌های گرمایی داشته باشیم.»
این یافته‌ها اهمیت زیادی برای برنامه‌ریزی شهری، سیاست‌های بهداشتی و طراحی زیرساخت‌ها دارند.
آینده‌ای گرم‌تر و چالش‌های بقا
آنچه این مطالعه را حیاتی می‌سازد این است که بسیاری از نقاط جهان به‌زودی شاهد دماهایی بالاتر از ۳۲ درجه سانتی‌گراد در «حباب مرطوب» خواهند بود. در چنین شرایطی، حتی یک درجه افزایش می‌تواند تفاوتی بین بقا و خطر جانی باشد.
این نتایج هشداری جدی هستند: بدن انسان دارای محدودیت‌های مشخصی است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. بقا در برابر تغییرات اقلیمی تنها به سیاست‌های زیست‌محیطی وابسته نیست، بلکه به درک و پذیرش مرزهای فیزیولوژیکی خودمان نیز بستگی دارد.
