گیاه خانگیتان دارد میمیرد و این در حالی است که هیچ نشانهای از مشکل نمیبینید و نمیدانید چه چیزی دارد آن را میکشد. خب شاید مشکلش یکی از این ۱۵ مورد باشد.
۱- دارید بیش از حد به گیاهتان آب میدهید
آبیاری بیش از حد اولین دلیل مرگ گیاهان خانگی است. آبیاری بیش از حد هر نوع گیاهی را میکشد. آبیاری زیاد ریشهها را پوسیده میکند، آنها را خفه میکند و قارچهای خاک را زیاد میکند. زرد شدن، ریزش برگها و کم شدن توان رشدی گیاه از نشانههای آبیاری بیش از حد هستند.
نکته: برای آبیاری گیاهان خانگی معمول اجازه دهید سطح خاک گیاه خشک شود سپس آنها را آبیاری کنید. انگشتتان را در خاک گیاه فرو کنید و اگر ۲ تا ۵ سانتی متر از سطح خاک خشک بود به آن آب دهید. برای آبیاری کاکتوسها و ساکولنتها باید بر طبق نوع کاکتوس فواصل آبیاری را از این هم بیشتر کنید.
۲- زهکشی گلدان گیاهتان بد است
اگر گلدانی که گیاه را در آن کاشته اید سوراخهای زهکش کم یا در کل زهکشی بدی داشته باشد آب در قسمت کف گلدان تجمع پیدا میکند و باعث پوسیدگی ریشه و خفه شدن ریشهها میشود. ریختن مقداری سنگریزه در کف گلدان هم ّمیتواند به بهبود زهکشی کمک کند.
نکته: قبل از اینکه گیاه را در گلدانی بکارید مطمئن شوید گلدان سوراخهای زهکش مناسبی دارد. میتوانید خودتان گلدان را به وسیله دریل سوراخ کنید یا سوراخهای قبلیاش را بزرگتر کنید. اگر گیاه را در گلدانی بدون زهکش بکارید، دیر یا زود گیاهتان میمیرد مگر آنکه آبیاری را خیلی دقیق انجام دهید.
۳- نور خیلی کم یا خیلی زیاد
نور هم یکی از دلایلی اصلی مرگ و خرابی گیاهان خانگی است. اگر گیاهی که به نور زیاد احتیاج دارد را در مکانی کم نور بکارید به مرور زمان بلند و بد قواره میشود و سرانجام از بین میرود. از سوی دیگر، گیاهان خانگی که به نور کمی نیاز دارند، اگر در معرض نور زیاد قرار بگیرند خراب خواهند شد. این گیاهان پژمره شده و روی ساختارشان نقاط سوخته نمایان خواهد شد.
نکته: هر وقت گیاه جدیدی خرید قبل از هر کاری راجع به نیازهای آن تحقیق کنید، به خصوص راجع به میزان و شدت نوری که نیاز دارد. اگر خانهای کم نور دارید گیاهانی که نور زیاد میخواهند را خریداری نکنید، گیاهانی خانگی متنوعی هستند که میتوانند در شرایط خانه شما زندگی کنند.
۴- کود دهیتان به گیاه مناسب نیست
کود دهی کم و نامناسب باعث میشود گیاهتان ضعیف و پژمرده شود و از رشد بازبماند. کود دهی مناسب و به موقع گیاهان گلدانی بسیار مهم است چرا که آنها غیر از کودی که بهشان میدهید منبع دیگری برای تامین نیازهای غذاییشان ندارند.
نکته: هر گیاه را با توجه به نیازی که دارد، در موقع مناسب و با توجه به دستورالعمل نوشته شده روی بسته کود، کود دهی کنید.
۵- کود دهی بیش از حد راه چاره نیست
کود دهی بیش از حد هم مانند کود دهی کم مشکل ساز میشود. کودها حاوی نمک هستند که از نفوذ آب به داخل ریشه گیاه جلوگیری میکنند. قهوهای شدن نوک برگهای گیاه، زرد شدن و پژمرده شدن برگهای پایینی، مرگ گیاه و تجمع کود روی سطح خاک گلدان گیاه از نشانههای معمول کود دهی بیش از حد است.
نکه: اگر فکر میکنید کود زیادی به گیاه داده اید و میخواهید آن را درمان کنید، مقدار زیادی آب تمیز به گیاه بدهید، به طوری که آب از سوراخهای زهکش کف گلدان خارج شود. این کار را برای چند روز ادامه دهید تا کود اضافه خاک شسته شود.
۶- هرگز آفات را دست کم نگیرید
شپشکهای آرد آلود، شتهها، کنههای عنکبوتی، سفید بالکها و سپرداران از شایعترین آفات گیاهان خانگی هستند. این آفات مزاحم میتوانند کاری کنند گیاهان خانگیتان پژمرده شوند و به حال مرگ بیافتند! با این حال کمتر پیش میآید که در شرایط خانه آفت به گیاهی حمله کند.
نکته: همیشه قبل از خرید هر گیاه جدیدی به خوبی آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید آفت نداشته باشد. گیاهانتان را تحت نظر داشته باشید تا حمله آفات را خیلی سریع متوجه شوید.آفات بزرگی که هنوز خیلی گسترده نشده اند را میتوانید به راحتی با دست از روی گیاه بردارید. قسمتهای آلوده و آسیب دیده گیاه را هرس کنید. در مراحل پیشرفته حمله آفات از آفتکشهای خانگی یا شیمیایی برای مبارزه با آنها استفاده کنید. طرز تهیه چند آفت کش ارگانیک در پستهای قبلی همین بخش (بخش طبیعت) آمده است، از این آفت کشها کمک بگیرید.
۷- آیا دارید چند بار از یک خاک گلدان قدیمی استفاده میکنید؟
مواد مغذی که درون خاک قرار دارند در اثر استفاده مداوم کم میشوند و با آب آبیاری شسته میشوند. پس از یک خاک گلدان بارها و بارها استفاده نکنید. به علاوه خاکی که ضعیف است، حاوی آلودگی است و یا محل زندگی پاتوژنهای بیماریزا است هم محل خوبی برای رشد گیاهانتان نیست. با این حال خاکی غنی که حاوی عوامل بیماریزا نیست را میتوان چند بار استفاده کرد.
نکته: قبل از اینکه از خاکی که قبلا استفاده کرده اید دوباره استفاده کنید، باید چند کار ساده انجام دهید. اولا باید خاک را کود دهی کنید و اگر حاوی عوامل بیمازی زا است آن را سم پاشی کنید تا استریل شود.
۸- آبی که استفاده میکنید مناسب نیست
استفاده از آب لوله کشی سادهترین و ارزانترین راه برای آبیاری گیاهان خانگی گران بهایتان است. اما آب لوله کشی معمولا پر از املاح است، نمک دارد و به اصطلاح سخت است. تجمع این نمکها در خاک باعث تشکیل رسوبات سفید بر روی سطح خاک میشود. اگر آبی که به گیاه میدهید پر املاح باشد بعد از مدتی برگهای گیاه شروع به قهوهای شدن و ریزش میکنند، رشد گیاه کم میشود و گیاه دچار پژمردگی می شود.
نکته: برای اینکه آب بلاهایی که در بالا گفتیم را بر سر گیاهانتان نیاورد قبل از اینکه آب لوله را به گیاهانتان بدهید، اجازه دهید برای ۲۴ ساعت در دمای اتاق بماند. سپس آن را در ظرف آبیاریتان بریزید. ۵ سانتی متر از آب کف ظرف را به گیاه ندهید چرا که نمکهای موجود در آب در این قسمت ته نشین شده اند. اگر این کار را نجام دهید کلر موجود در آب تبخیر میشود و نمکها و املاح آن هم ته نشین خواهند شد و دیگر خطری گیاهتان را تهدید نمیکند.
۹- گلدان گیاه برایش کوچک شده و مدتها است تعویض گلدان نشده
گیاهانی که در گلدان کاشته اید هر چند وقت یک بار نیاز به تعویض گلدان دارند. گیاهی که نیاز به تعویض گلدان داشته باشد نشانههایی مانند رشد آرام یا توقف رشد نشان میدهد و خاک گلدانش هم خیلی سریع خشک میشود. بهترین زمان برای تعویض گلدان یک گیاه در زمان رشد فعال آن است، مثلا بهار یا تابستان.
نکته: برای اینکه بفهمید گلدان برای گیاهتان کوچک شده یا نه میتوانید به سوراخهای زهکش گلدان نگاه کنید. گاهی ریشه گیاه از سوراخهای زهکش بیرون میآیند. در این زمان گلدان دیگر برای رشد بیشتر گیاه جا ندارد. برای تعویض گلدان ابتدا اجازه دهید خاک گلدان گیاه خشک شود. سپس به کف و دیوارههای گلدان چند ضربه آهسته وارد کنید، خواهید دید که گیاه به راحتی از داخل گلدان خارج میشود. خاک قدیمی اطراف ریشه گیاه را به آرامی با دست جدا کنید. گلدانی تنها یک سایز بزرگ تر از گلدان قبلی گیاه تهیه کنید و گیاه را در آن قرار دهید و سپس گلدان را با خاک تازه پر کنید.
۱۰- گردش هوای نامناسب یا کمبود رطوبت
گردش هوای نامناسب هم یکی دیگر از عمده دلایل مرگ گیاهان خانگی است. در این شرایط آفات، قارچها و باکتریها میتوانند راحتتر بر روی گیاه زندگی کنند و آن را آلوده کنند. کمبود رطوبت هم یکی دیگر از دلایل ناراضی بودن گیاهان دلبندتان است.
نکته: برای افزایش گردش هوا در بین شاخسار گیاهانتان میتوانید آنها را در کنار پنجرهای باز بگذارید و یا هر از گاهی پنکه ای را با دور کند در کنارشان روشن کنید.
برای تامین رطوبت، گیاه را در طول فصل رشد غبار پاشی کنید. غبار پاشی را با آب بدون املاح و هم دمای محیط انجام دهید. از آب مقطر هم میتوان استفاده کرد. برای راحت شدن کار میتوانید از زیر گلدانی حاوی سنگریزه هم استفاده کنید. به این صورت که، زیر گلدانی را پر از سنگریزه کنید و نصف ارتفاع سنگ ریزهها آب درون زیر گلدانی بریزید و گلدان گیاه را روی آن قرار دهید. توجه کنید که کف گلدان با آب درون زیر گلدانی تماس نداشته باشد. توجه کنید که همه گیاهان به این مقدار رطوبت نیاز ندارند و گاهی رطوبت بدتر باعث خراب شدن گیاه تان میشود پس ابتدا اندکی جستجو کنید تا بدانید هر گیاه به چه میزان رطوبتی نیاز دارد.
۱۱- گرد و خاک روی برگ گیاهان خانگی
تجمع گرد و خاک و کثیفی روی برگ گیاهان خانگی میتواند باعث کم شدن جذب آفتاب به وسیله گیاه و در نتیجه پایین آمدن میزان فتوسنتز و غذاسازی گیاه شود. در این صورت گیاه حالتی کدر و بیرمق میگیرد. کثیف بودن شاخ و برگ گیاه باعث مستعد شدن آن به بیماریهای شاخسار هم میشود. این مسئله ممکن است به نظر شما خیلی مهم به نظر نرسد اما اگر آن را پشت گوش بیاندازید گیاهتان خواهد مرد!
نکته: برگهای گیاه را به طور مرتب با پارچهای نخی و مرطوب پاک کنید. اگر چیزهایی روی برگ ریخته شده که به وسیله آب پاک نمیشوند، از آب ولرم یا مخلوط آب ولرم با مقدار کمی مایع ظرف شویی استفاده کنید. خیلی از مواقع کنه عنکبوتی و شپشک هم روی گیاه یافت خواهد شد با پاک کردن گیاه این آفات هم ازبین میروند.
جوش شیرین برای پاک کردن برگهای گیاه: مقدار کمی جوش شیرین را درون ۱ لیتر آب حل کنید. از این ترکیب برای پاک کردن برگهای گیاهتان استفاده کنید.
۱۲- مراقبت نامناسب در زمستان و سرما
مراقبت از گیاهان خانگی در طول زمستان جز واجبات است. کاهش دمای خانه (در حدود ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتی گراد) میتواند آنها را بکشد. مطمئن شوید که گیاهانتان در معرض هوای سرد نیستند و برگهای آنها با پنجره سرد در تماس نیست. بادهای سرد میتواند گیاهان عاشق گرما را از بین ببرد. همچنین اگر گیاهان در معرض هوای گرم بخاری باشند هم آسیب خواهند دید.
نکته: در شبهای سرد پنجره را ببندید تا گیاهتان از معرض هوای سرد به دور باشد. در زمستان هم گیاه را در هوای سرد نگذارید.
۱۳- گیاهتان در معرض گرما است
اگر گیاه در معرض هوای گرم تابستان و تابش شدید خورشید ظهر هنگام باشد آسیب خواهد دید. همچنین اگر گیاه در معرض باد کولر باشد هم اذیت خواهد شد. گیاهانی که در این شرایط قرار دارند رطوبت خاکشان خیلی سریع از دست میرود و هوای اطرافشان هم مرطوب نخواهد ماند. از قرار دادن گیاه در نزدیگی بخاری، فن و گرم کننده های هوا اجتناب کنید.
نکته: اگر گیاهتان در مکانی در معرض بادهای گرم و گرم کنندههای هوا قرار دارد، جای آن را عوض کنید. در طول تابستان آبیاری را افزایش دهید.
۱۴- آبیاری کم و غفلت از گیاه
مانند آبیاری بیش از حد، آبیاری کم هم گیاه را میکشد. گیاهانی که کم آبیاری میشوند پژمرده خواهند شد و خم میشوند و ناخوش به نظر میرسند. غفلت از گیاه خانگی و نرسیدن به آن هم دلیل دیگری برای مرگ آن است.
نکته: برای آنکه بفهمید چه زمانی وقت آبیاری گیاه است، انگشت اشارهتان را از سطح خاک به عمق ۵ سانتی متر در آن فرو کنید. اگر حس کردید که خاک گلدان خشک است، آن را آبیاری کنید. از خشک گذاشتن خاک به مدت طولانی اجتناب کنید. اگر برای آبیاری گیاهانتان زمان ندارید یا یادتان میرود و یا میخواهید به سفر بروید، از گلدانهایی که خود، خود را آبیاری میکنند استفاده کنید. بعضی از گیاهان به رسیدگی زیادی نیاز ندارند اما این به آن معنی نیست که شما میتوانید آنها را کاملا فراموش کنید. اگر همواره فراموش میکنید با کمک یک تقویم آبیاری، کود دهی و دیگر رسیدگیهایی که باید برای گیاه انجام دهید را به خود یادآوری کنید.
۱۵- اطلاعات کافی راجع به گیاهی که میخواهید پرورشش دهید ندارید
آیا از آن دسته افرادی هستید که بدون آنکه نیازهای یک گیاه را بدانید آن را خریداری میکنید و از آن نگهداری میکنید؟ اگر اینطور است خب به همین دلیل است که گیاهانتان دارند میمیرند! قبل از اینکه گیاهی را بخرید به خوبی راجع به نیازهای آن تحقیق کنید.
نکته: همیشه قبل از خرید یا کاشت یک گیاه راجع به روش نگهداری و نیازهای آن به خوبی مطالعه کنید. شاید گیاهی به کل نتواند در شرایط خانه شما رشد کند. اینترنت یکی از بهترین منابع برای جستجو در مورد نیازهای رشدی گیاه جدیدتان است.