ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که صفحه‌نمایش‌ها به‌اندازه بشقاب‌های غذا رایج شده‌اند و خواسته‌ها، رؤیاها و اخبار روزانه‌مان را درست در برابر چشمانمان به نمایش می‌گذارند. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که این صفحه‌نمایش‌های همه‌جا حاضر چگونه ممکن است بر رشد ذهنی کودکان، به‌ویژه مهارت‌های زبانی آن‌ها تأثیر بگذارد؟
صفحه‌نمایش‌ها و مهارت‌های زبانی
یک تیم از دانشمندان تصمیم گرفتند ارتباط بین زمان استفاده از صفحه‌نمایش در خانواده‌ها و مهارت‌های زبانی کودکان را بررسی کنند. این تحقیق بر روی بیش از ۴۰۰ خانواده در استونی متمرکز بود.
متخصصان یک بررسی جامع در مورد استفاده از صفحه‌نمایش توسط والدین و کودکانشان انجام دادند. هدف این بود که هرگونه ارتباط ممکن بین توانایی‌های زبانی کودکان و استفاده از فناوری مبتنی بر صفحه‌نمایش را کشف کنند.
تحلیل‌ها نشان داد که کودکان، همچون ناظران خاموش، عادت‌های صفحه‌نمایش والدین خود را تقلید می‌کنند.
نتایج واضح بود. کودکانی که زمان بیشتری را در برابر صفحه‌نمایش می‌گذراندند، در مقایسه با کودکانی که کمتر از صفحه‌نمایش استفاده می‌کردند، در مهارت‌های زبانی مشکل داشتند.
«مطالعه ما نشان می‌دهد که الگوهای استفاده از صفحه‌نمایش کودکان مشابه والدین آن‌ها است»، دکتر تییا تولویسته از دانشگاه تارتو که سرپرست این تحقیق بود، گفت.
زمان استفاده از صفحه‌نمایش و رشد زبان
در جوامع مختلف، توسعه زبان کودکان ریشه در گفتگوهای صادقانه با بزرگسالان دارد.
این گفتگوها آن‌ها را با گنجینه‌ای از واژگان و دستور زبان آشنا می‌کند و در نتیجه مهارت‌های زبانی‌شان را تقویت می‌کند. با این حال، صفحه‌نمایش‌های همه‌جا حاضر به نظر می‌رسید که این لحظات گران‌بها از مکالمه را محدود کرده‌اند.
عادت‌های استفاده از صفحه‌نمایش والدین و کودکان
تحقیقی که توسط دکتر تولویسته و همکارش دکتر یان تولویسته انجام شد، جامع بود. آن‌ها عادت‌های استفاده از صفحه‌نمایش خانواده‌های منتخب در آخر هفته‌ها را بررسی کردند.
از والدین خواسته شد تا توانایی‌های زبانی فرزندشان را از طریق یک پرسشنامه ارزیابی کنند. استفاده از صفحه‌نمایش به سه دسته تقسیم شد: بالا، کم و متوسط.
داده‌ها پس از تحلیل نشان داد که ارتباط مستقیمی بین عادت‌های صفحه‌نمایش والدین و کودکان وجود دارد. داستان واضح بود – کودکانی که زمان کمتری در برابر صفحه‌نمایش می‌گذراندند، توانایی زبانی بهتری نشان دادند.
به‌نظر می‌رسید که زمان زیاد استفاده از صفحه‌نمایش، بر مهارت‌های زبانی سایه انداخته است، فارغ از نوع محتوایی که مصرف می‌شد.
ایجاد ارتباط یا ساختن دیوارها؟
محققان اذعان داشتند که هرچند برخی از بازی‌های آموزشی و کتاب‌های الکترونیکی می‌توانند به‌طور بالقوه در یادگیری زبان کمک کنند، شواهد نشان می‌دهد که تعاملات چهره به چهره شخصی عامل اصلی توسعه زبان در سال‌های اولیه است.
تیم همچنین تأثیر بازی‌های ویدیویی بر مهارت‌های زبانی را بررسی کرد و نتایج امیدوارکننده نبود. زمان استفاده از صفحه‌نمایش برای بازی‌های ویدیویی به نظر می‌رسید که مهارت‌های زبانی کودک را کاهش می‌دهد، فارغ از این‌که کودک یا والدین مشغول بازی بودند.
زمان استفاده از صفحه‌نمایش در دوران پاندمی
«این مطالعه دارای طراحی مقطعی است – ما هر شرکت‌کننده را تنها یک بار مورد بررسی قرار دادیم و مسیر رشد آن‌ها را در طول زمان دنبال نکردیم»، دکتر تولویسته توضیح داد.
«همچنین، داده‌ها قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ جمع‌آوری شده است. جالب خواهد بود که به یافته‌های تحقیقاتی آینده نگاهی بیندازیم که به توسعه زبان و تأثیر استفاده از صفحه‌نمایش در دوران همه‌گیری می‌پردازد.»
با توجه به این‌که خانواده‌ها در سراسر جهان مجبور به پذیرش سبک زندگی جدید و مبتنی بر صفحه‌نمایش در طول کووید-۱۹ شدند، بررسی این‌که این تغییرات چگونه ممکن است بر مهارت‌های زبانی کودکان تأثیر بگذارد، حیاتی است.
عصر کلاس‌های مجازی
از زمان همه‌گیری کووید-۱۹، کلاس‌های سنتی تا حد زیادی به محیط‌های دیجیتالی منتقل شده‌اند. این تغییر به پلتفرم‌های یادگیری مجازی، کودکان را به دنیای جدیدی از استفاده از صفحه‌نمایش معرفی کرده است که هم فرصت‌ها و هم چالش‌هایی را ایجاد می‌کند.
در حالی که کلاس‌های آنلاین ادامه آموزش را در میان محدودیت‌ها تضمین می‌کنند، وابستگی به صفحه‌نمایش ممکن است منجر به کاهش تعاملات بین فردی شود – یک جزء حیاتی برای یادگیری زبان.
معلمان مشاهده کردند که دانش‌آموزانی که در مفاهیم زبانی مشکل داشتند، در درک نحو و واژگان پیچیده از طریق پلتفرم‌های مجازی با مشکلات بیشتری مواجه شدند.
نیاز به یک رویکرد متعادل وجود دارد که در آن معلمان و والدین بتوانند با همکاری، یادگیری مبتنی بر صفحه‌نمایش را با ارتباطات تعاملی و چهره به چهره تقویت کنند تا مهارت‌های زبانی کودکان غنی‌تر شود.
آسیب‌های جانبی زمان استفاده از صفحه‌نمایش
هم‌زمان با رشد نسل‌های دیجیتالی در عصری مملو از شگفتی‌های فناوری، نقش والدین به عنوان راهنما بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. لازم است والدین عادت‌های سالم استفاده از صفحه‌نمایش را پایه‌گذاری کنند و تأثیر خود را به عنوان الگوهای اصلی نقش بشناسند.
با شرکت فعال در فعالیت‌های غنی از مکالمه، مانند خواندن کتاب با یکدیگر یا انجام بازی‌های زبانی آفلاین، والدین می‌توانند محیطی زبانی و جذاب برای کودکانشان ایجاد کنند.
علاوه بر این، تعیین زمان‌های بدون صفحه‌نمایش به طور عمدی می‌تواند لحظات گفتگوهای خودجوش را تقویت کند و خلاقیت و کنجکاوی را شعله‌ور سازد.
با آگاهی و استراتژی‌های فعال، والدین می‌توانند به پر کردن فاصله بین صفحه‌نمایش و گفتار کمک کنند و رشد کودکان را به سوی آینده‌ای جامع‌تر و ارتباطی هدایت کنند.
در نهایت، افزایش زمان استفاده از صفحه‌نمایش بخشی از عادی جدید ما است. با این حال، همان‌طور که دکتر تولویسته هشدار می‌دهد، مهم است که به آسیب‌های جانبی آن توجه کنیم – به‌ویژه بر روی توسعه زبانی کودکان.
این مطالعه در مجله Frontiers in Developmental Psychology منتشر شده است.
