از جمع زدن هزینههای ناهار گرفته تا مدیریت هزینههای ماهانه، برای بسیاری از افراد، ریاضیات میتواند مانند یک صعود دشوار به نظر برسد. این ناامیدی ممکن است به حدی شدید شود که برخی افراد از هر عددی که دشوار به نظر میرسد دوری کنند و در نتیجه فرصتهای شغلی و حرفهای خود را از دست بدهند.
جای تعجب نیست که سازمانهایی که مهارتهای بزرگسالان را رصد میکنند، همواره به اضطراب ریاضی بهعنوان یک مانع جدی برای رفاه فردی اشاره میکنند.
اضطراب ریاضی نهتنها پیشرفت تحصیلی را مختل میکند، بلکه بر فرصتهای شغلی، سواد مالی و اعتمادبهنفس افراد در زندگی روزمره نیز تأثیر میگذارد.
رنگ، درک ریاضیات را متحول میکند
هنرمند و مربی، بروک تیت، میگوید که زمانی حتی در مواجهه با سادهترین مسائل عددی احساس فلج شدن میکرد. او آرزو داشت پرستار کودکان شود، اما در آزمون عددی موردنیاز برای ورود به دانشکده پرستاری دچار مشکل شد.
این شکست او را دلسرد کرد، اما تصمیم گرفت به دنبال رویکردی جدید بگردد که اعداد را کمتر ترسناک کند. او سفر کرد، با کودکان در هند کار کرد و روشهای مرسوم تدریس ریاضیات را زیر سؤال برد.
تیت که در بریستول زندگی میکند، از میراث ریاضیدان مشهور، آلن تورینگ، الهام گرفت و تصمیم گرفت هنر، رنگ و الگو را برای کاهش اضطراب ریاضی ترکیب کند. او میگوید که یک رؤیای زنده در جزیره مونرو باعث شد روش رمزگذاری رنگی خود را ابداع کند، روشی که در آن شکلها و رنگها نمایانگر اعداد ۰ تا ۹ هستند.
او میگوید: «از خواب بیدار شدم و با خودم گفتم، این ریاضی است! نمیدانم چطور، اما این قطعاً ریاضی است.» او این روش را “ریاضیات چندرنگی” نامگذاری کرد.
الگوهایی که آرامش و انگیزه ایجاد میکنند
تیت معتقد است که اختصاص دادن یک رنگ خاص به هر رقم به افراد کمک میکند تا ببینند چگونه جمع، تفریق، ضرب و تقسیم بهصورت بصری به یکدیگر مرتبط هستند. این اشکال مانند قطعات ساختمانی چیده میشوند و افراد میتوانند آنها را به الگوهایی بازآرایی کنند که بهسرعت روابط بین اعداد را برجسته میکنند.
تیت این روش را در کارگاههایی با کودکان و بزرگسالان در مدرسه ابتدایی کالیکرافت آزمایش کرد. لوک گست، معلم این مدرسه، گفت: «من معتقدم که این روش به آنها کمک خواهد کرد.»
طرفداران این روش میگویند که وقتی ریاضیات بهصورت یک معمای رنگها و اشکال ارائه میشود، ترس معمول از بین میرود. آرامش ناشی از طراحی و رنگآمیزی، دیدگاه جدیدی را در یادگیرندگان ایجاد میکند.
تیت میگوید که این روش زندگی خودش را متحول کرده است: «حالا عاشق ریاضی هستم! این روش اضطراب ریاضی مرا درمان کرده است. ریاضی برای من اکنون مانند یک شعر یا آهنگ بیپایان است.»
چرا نگرشها مهم هستند؟
دشواری در یادگیری ریاضی فقط یک مسئلهی کلاس درس نیست. اعداد در تمام جنبههای زندگی، از پرداخت اجاره گرفته تا مصاحبههای شغلی، اندازهگیری مواد غذایی و تصمیمگیریهای مالی روزانه، حضور دارند. افرادی که از اعداد احساس وحشت میکنند، گاهی مسیرهای شغلیای را که حتی به مهارتهای ابتدایی ریاضی نیاز دارند، کنار میگذارند.
این اجتناب میتواند پیامدهای جدی داشته باشد، زیرا تحقیقات نشان میدهند که ضعف در ریاضیات میتواند بر چشمانداز شغلی و سطح درآمد افراد تأثیر بگذارد. یک مطالعه نشان داده است که مهارتهای پایین ریاضی میتواند به فرصتهای شغلی کمتر و زمان طولانیتر بیکاری منجر شود.
سم سیمز، از خیریه ملی سواد عددی، از کسبوکارها، مؤسسات دولتی و گروههای اجتماعی خواسته است که برای کمک به افراد در کسب اعتمادبهنفس در مهارتهای ریاضی همکاری کنند. او میگوید: «پیشرفت در این زمینه مستلزم تغییرات سیستماتیک است.»
مهارتهای عددی، زندگی و اقتصاد را تغییر میدهند
پژوهشگران تأکید میکنند که ضعف در مهارتهای عددی نهتنها مشکلات عاطفی بلکه مشکلات مالی نیز به همراه دارد. دادههای یک مطالعه نشان میدهد که ضعف در سواد عددی، سالانه حدود ۲۰ میلیارد پوند برای اقتصاد بریتانیا هزینه دارد که عمدتاً ناشی از کاهش بهرهوری و افزایش بیکاری است.
بر اساس یک نظرسنجی بینالمللی دیگر، ۵۷.۴ درصد از بزرگسالان انگلیسی در سطحی پایینتر از مهارت عددی مورد انتظار برای کودکان ۹ تا ۱۱ ساله قرار دارند.
آموزگاران هشدار میدهند که اضطراب ریاضی ممکن است از سنین پایین شروع شود و ماندگار بماند، و این باور را تقویت کند که برخی افراد ذاتاً قادر به درک اعداد نیستند.
روشی جدید برای یادگیری
تیت معتقد است که سیستم کدگذاری رنگی او میتواند راهی برای غلبه بر این مشکلات باشد، زیرا اعداد را از چیزی ترسناک به چیزی قابل مشاهده و ملموس تبدیل میکند. او میگوید وقتی معلمان و والدین خلاقیت را در درسهای ریاضی تشویق کنند، یادگیرندگان احساس آرامش بیشتری میکنند و مایل به امتحان روشهای جدید هستند.
پژوهشگران دیگری نیز به این روش علاقهمند شدهاند. تام کرافورد، از دانشگاه آکسفورد، این سیستم بصری را جالب میداند و تمایل دارد مطالعهای رسمی با کودکان و بزرگسالان انجام دهد. او میگوید: «من علاقهمندم که یک مطالعه رسمیتر در این زمینه انجام دهم.»
در همین حال، برخی از شرکتکنندگان در جلسات آزمایشی تیت میگویند که برای اولین بار احساس میکنند میتوانند بدون ترس و خجالت، ریاضی را کشف کنند. یکی از دلایل این امر این است که این روش بلافاصله حس بازی و سرگرمی را القا میکند، نه اضطراب و وحشت معمول.
قرار دادن کاشیها یا اشکال رنگی در یک الگو بیشتر شبیه یک فعالیت هنری است و نتیجه نهایی، توجه فرد را از احساسات منفی قبلی نسبت به اعداد دور میکند.
دیدگاههای جدید در آموزش ریاضی
تیت امیدوار است که روش ریاضیات چندرنگی او بتواند به خانوادهها، معلمان و حتی پژوهشگران پیشرفتهای که برخی معادلات را پیچیده میدانند، اعتمادبهنفس بیشتری بدهد. او میخواهد با مدارس بیشتری همکاری کند و شاید در آینده آزمایشهای گستردهای را با همکاری متخصصان آموزش عالی اجرا کند.
با اینکه او کار خود را با آزمایشهای کوچک آغاز کرد، اعتقادش به اینکه هنر و رنگ میتوانند اضطراب ریاضی را کاهش دهند، بهمرور تقویت شده است، بهویژه پس از مشاهدهی کودکانی که در عرض چند دقیقه مفاهیم جدید را درک میکنند.
او میداند که مجموعهی رنگارنگ شکلهایش جایگزین روشهای سنتی یا آزمونهای رسمی نخواهد شد، اما مطمئن است که میتواند به یادگیرندگانی که از ریاضی واهمه دارند، نقطهی شروعی امیدوارکننده بدهد. آشنایی با اعداد، چشمانداز شغلی را بهبود میبخشد، تصمیمگیریهای مالی را تسهیل میکند و استرس را در وظایف روزمره کاهش میدهد.
این نتایج برای همهی گروههای سنی مهم است، از دانشآموزانی که جدول ضرب را یاد میگیرند تا بزرگسالانی که قسط وام مسکن خود را مدیریت میکنند.
با اینکه ریاضیات ممکن است مانند یک معمای بیپاسخ به نظر برسد، روش تیت نشان میدهد که رنگ میتواند همان جرقهای باشد که در رویکردهای سنتی آموزش ریاضی کمبود آن احساس میشود.