ضرورت وجود رگولاتور مشخص و مستقل برای حوزه اعتباری

ضرورت تعیین «رگولاتور» مشخص و مستقل برای حوزه اعتباری (BNPL) و استفاده از ظرفیت اپراتورهای تلفن همراه از جمله مهم‌ترین مباحث مطرح شده در پنل تخصصی مکانیزم‌‎های اعتباردهی در نمایشگاه تراکنش ایران بود.

به گزارش اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران، هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران در حالی امروز چهارشنبه 28 دی 1401 وارد سومین و آخرین روز از برگزاری خود شد که میزبان پنل تخصصی «مکانیزم های اعتباردهی در BNPL» با تعدادی از بازیگران اصلی این حوزه از جمله مصطفی درجزی، مدیرعامل شرکت همراه کسب و کارهای هوشمند بود.

این پنل که با مدیریت امین هاشمی معاون محصول شرکت همراه کسب و کارهای هوشمند برگزار شد، میزبان محمدمهدی تقی پور مدیرعامل شرکت یاس ارغوانی، هومن امینی مدیرعامل دیجی پی و محمدحسین کاشی مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد بود تا ضمن تشریح تفاوت های اعتبار با سایر تسهیلات رایج مانند انواع وام های ارائه شده توسط بانک ها و موسسات مالی، به واکاوی مدل های اعتباری رایج در دنیای امروز بپردازد و راه حل های مواجهه با موانع پیش روی کسب و کار اعتباردهی را احصاء کند.

«خرید اعتباری» یا BNPL که مخففی بر عبارت «الآن بخر، بعدا پرداخت کن» است به تامین مالی کوتاه مدت اشاره دارد و به مشتریان اجازه می دهد که بر مبنای اعتبار مالی خود اقدام به خرید و پرداخت در آینده کنند؛ به عبارت دیگر پلتفرم ارائه دهنده BNPL از طرف خریدار، اقدام به تسویه حساب می کند و خریدار برای بازپرداخت در آینده با اعتباردهنده مواجه است.

براساس این مدل فناورانه، پای بازیگران بسیاری علاوه بر بانک ها به حوزه اعتباردهی باز می شود که می توانند مانند الگوی سنتی «پرداخت قسطی یا نسیه» اقدام به پیاده سازی این طرح به شکل دیجیتال کنند.

مصطفی درجزی، مدیرعامل شرکت همراه کسب و کارهای هوشمند از جمله پنلیست هایی بود که با تأکید بر ضرورت حضور «رگولاتور» برای حوزه اعتباری مخصوصا در شرایطی که رفتار دیجیتال کاربران ایرانی همچنان به بلوغ نرسیده و نمی توان به دیتاهای آن بسنده کرد، گفت: در این حوزه و برای اعتبارسنجی نیازمند دو موتور «توسعه» و «اعتبار» هستیم و همزمان باید به فکر فرهنگسازی و تولید محتوا برای آگاهی جامعه نسبت به این مقوله به نسبت جدید باشیم.

وی با تأکید بر اینکه آموزش های مردمی در کنار ایجاد این دو موتور منجر به تحقق آینده اعتباری می شود، اظهار کرد: طبیعتا در کوتاه مدت نباید توقع سودآوری از BNPL داشته باشیم و این می تواند سمی مهلک باشد؛ در حال حاضر بیش از هر چیز نیازمند ابزارها و هماهنگی بازیگران این بخش جهت پایدارسازی هستیم.

درجزی در باب اهمیت پیاده سازی مدل BNPL تصریح کرد: بانک های کشور سال ها وام بانکی دادند اما به جز حوزه B2B که اعتبارسنجی صورت می گرفت، در مواجهه با حوزه B2C رویه چندان موفقی در پیش گرفته نشده بود. حال قرار است مدل اعتبارسنجی در دنیای دیجیتال و براساس رفتار مشترکان در این محیط اجرایی شود و بر اساس نمره اعتباری که هر کاربر کسب می کند، تا سقف مشخصی اعتبار خرید دریافت کند.

مدیرعامل شرکت همراه کسب و کارهای هوشمند با بیان اینکه بیشترین تعداد مشترکان دائمی را همراه اول در کشور دارد که این منبع خوبی جهت اعتباردهی است، عنوان کرد: قطعا اعتباردهی بدون دیتای حوزه دیجیتال ناممکن است؛ همراه اول با این تعداد مشترک دائمی که در اختیار دارد نه تنها می تواند مکانیزم اعتباردهی را به راحتی پیاده سازی کند بلکه می تواند در صورت سوءاستفاده مشترکان از این امکان، با ابزارهایی نظیر یکطرفه کردن خطوط و… مانعی بر شکل گیری مطالبات اعتباری شود.

درجزی در پاسخ به این انتقاد که «اکنون کشور سامانه ها هستیم و دیتای بسیاری از سمت مشترکان در سامانه های مختلف داریم اما پلان تجمیع دیتا نداریم؛ در این شرایط که قادر به تعریف سرویس هایی خوب نیستیم، نگاه مان به مقوله اعتباری نباید کاریکاتوری باشد» نیز گفت: برای شفاف شدن بحث، بهتر است نگاهی به دوره بروز و ظهور چک صیادی داشته باشیم که اعتبار آن در سیستم بانکی بسیار تأثیرگذار بود؛ حتی چک های صیادی را براساس مدل نظارتی که بانک ها چیده اند، می توان به عنوان «تضمین» پذیرفت و همین رویه قابل پیاده سازی در بخش اعتباری نیز هست.

وی ادامه داد: نگاه ما در شرکت کسب و کارهای هوشمند به سمت سیستم Open Loop است تا تجربه استفاده از اعتبار داده شده به مشتریان در نزدیکترین مکان های فروشگاهی به محل زندگی شان را فراهم کنیم. تعامل با سایر بازیگران اکوسیستم در حوزه داده های رفتار اعتباری، فرآیند تغییر رفتار دیجیتال کاربران ایرانی را تسهیل خواهد کرد.

مدیرعامل شرکت همراه کسب و کارهای هوشمند در مواجهه با این سوال که چرا تأکید بر شکل نگرفتن رفتار دیجیتال کاربران است؟، عنوان کرد: آمارها نشان می دهد که رفتار دیجیتالی در کشور ما مطابق با میانگین جهانی شکل نگرفته است که شاید یکی از دلایلش این باشد، سرویس خوبی وجود نداشته و منجر به تحریک رفتار مصرف کنندگان نشده است.

«گذر از مفاهیم اولیه BNPL و آمادگی برای ورود به مراحل بعدی»، «امکان افزایش تولید و رشد اقتصادی با مدیریت صحیح اعتبار»، «تقویت اکوسیستم اعتبار توسط بازیگران آن»، «نیاز به ورود شرکت های حاکمیتی برای اعتباردهی»، «بردن کالاهای ضروری روی مدل BNPL»، «بازار 150 میلیارد دلاری BNPL در دنیا»، «ضرورت اشتراک امتیازهای اعتباری بین بازیگران»، « نادیده نگرفتن شبکه آفلاین»، «نقش دیتا به عنوان قلب اعتبارسنجی»، «استفاده از هوش مصنوعی و Machine learning جهت کشف رفتار اعتباری کاربران» و «ضرورت قبول توثیق سیمکارت های دائمی به عنوان یکی از مهم ترین و کاراترین وثایق» از جمله مهم ترین مباحث مطرح شده در این پنل تخصصی بود.

گفتنی است هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران از دوشنبه 26 دی در مرکز آفرینش های کانون و هتل لاله با مشارکت و حمایت همراه اول کسب و کار و با محوریت اقتصاد دیجیتالی – کسب و کار دانش بنیان آغاز به کار کرد و امروز 28 دی به کار خود پایان داد.

نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشور که طی سال های اخیر فعالیت و نوآوری های ویژه ای در حوزه «تلکوبانک» و «خدمات پرداخت» داشته است در بزرگترین رویداد فناوری های مالی حضور یافت تا تجارب حاصل از توسعه محصولات و خدمات مالی و پرداختی خود را با اهالی این حوزه به اشتراک گذارد.

در این رویداد بزرگ فناوری های مالی، «کیف پول فراگیر همراه اول» و «اوانو» که در آینده ای نزدیک خدمات مالی اش را بر بستر بلاکچین عرضه خواهد کرد در برابر جوانان و نوآوران، فعالان بخش خصوصی، مدیران سازمان ها و دستگاه ها، ارائه دهندگان محصولات و خدمات در حوزه فناوری های مالی که تشکیل دهنده اضلاع و ابعاد این اکوسیستم هستند، ارائه شد.

گفتنی است در نمایشگاه تراکنش ایران که نمایشگاهی تخصصی در حوزه های مالی B2B و B2G است، کارگروه های دوازده گانه تحول دیجیتال در صنایع مالی، آینده صنعت پرداخت، تلکو بانک ها و فین تک ها، تأمین مالی زنجیره تأمین، بیمه گری دیجیتال و تلکو بیمه ها، نئوبانک ها و خدمات اعتباری، بلاکچین و رمزارزها، آینده کسب و کارهای اینترنتی در ایران، پیام رسان ها و چالش های کسب و کاری، متاورس و شهر هوشمند، امنیت سایبری و روندهای صنعت بورس و بازار سرمایه فعال بودند.