هر ساله بیش از ۴۶۰ میلیون تن پلاستیک در سراسر جهان تولید می‌شود که تقریباً در تمام جنبه‌های زندگی نفوذ کرده است. در بررسی ۳۰۰۰ مطالعه توسط پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو (UCSF)، شواهد نگران‌کننده‌ای درباره تأثیر ریزپلاستیک‌ها – ذرات کوچکتر از پنج میلی‌متر (۰.۲ اینچ) – بر سلامت انسان کشف شده است.
نتایج پژوهش چه می‌گویند؟
این یافته‌ها نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض ریزپلاستیک‌ها با شرایط پزشکی جدی مانند سرطان روده بزرگ، ناباروری و مشکلات تنفسی ارتباط دارد.
ریزپلاستیک‌ها چیستند؟
ریزپلاستیک‌ها، که برخی از آن‌ها به کوچکی یک دانه شن یا حتی نامرئی برای چشم غیرمسلح هستند، همه‌جا حضور دارند. این ذرات نتیجه تجزیه یا خرد شدن تدریجی آلودگی‌های پلاستیکی در محیط زیست هستند.
ریزپلاستیک‌ها هوا، خاک، آب، غذا و حتی اقلام روزمره مانند ظروف نوشیدنی را آلوده می‌کنند. این ذرات به‌صورت ناخودآگاه از طریق تنفس یا همراه با غذا و نوشیدنی وارد بدن می‌شوند.
شوک‌آور است که ریزپلاستیک‌ها در بافت‌های انسانی مانند مغز و جفت نیز کشف شده‌اند. برآوردهای اخیر نشان می‌دهد که سیستم بهداشت و درمان ایالات متحده سالانه ۲۸۹ میلیارد دلار صرف مشکلات سلامتی مرتبط با ریزپلاستیک‌ها می‌کند.
خطرات اندازه کوچک ریزپلاستیک‌ها
اندازه کوچک این ذرات آن‌ها را به‌ویژه خطرناک می‌کند، زیرا به راحتی وارد جریان خون می‌شوند و به بافت‌ها نفوذ می‌کنند.
ریزپلاستیک‌ها چگونه به سلامت ما آسیب می‌زنند؟
پس از ورود ریزپلاستیک‌ها به بدن، مانند مهاجمان خارجی عمل می‌کنند و التهاب گسترده‌ای را ایجاد می‌کنند. واکنش سیستم ایمنی به این ذرات می‌تواند به بافت‌های حیاتی مانند قلب و کبد آسیب برساند. در طول زمان، تجمع این ذرات باعث آسیب‌های غیرقابل جبران می‌شود.
ریزپلاستیک‌ها خاصیت تجمع زیستی دارند، به این معنا که سطح آن‌ها در محیط زیست و بدن انسان تنها افزایش خواهد یافت. با توجه به پیش‌بینی افزایش سه‌برابری تولید پلاستیک تا سال ۲۰۶۰، پژوهشگران درباره خطرات رو به افزایش هشدار داده‌اند.
سیستم گوارشی و خطرات سرطان
پژوهش‌های UCSF نشان داده‌اند که ریزپلاستیک‌ها سیستم گوارشی، به‌ویژه کولون (روده بزرگ)، را مختل می‌کنند. این ذرات کوچک لایه محافظ مخاط کولون را آسیب می‌زنند و بدن را بیشتر در معرض التهاب و ایجاد تومور قرار می‌دهند.
پژوهشگران تأکید کرده‌اند که «قرار گرفتن در معرض ریزپلاستیک‌ها احتمالاً به کولون و روده کوچک انسان آسیب می‌زند.»
سلامت تولیدمثلی
ریزپلاستیک‌ها می‌توانند تعادل هورمونی در سیستم تولیدمثل را مختل کنند. در مردان، این مسئله ممکن است منجر به کاهش کیفیت اسپرم و سلامت بیضه‌ها شود. در زنان، عملکرد تخمدان و جفت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
مطالعات نشان داده‌اند که وجود ریزپلاستیک‌ها در جفت می‌تواند باعث وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس شود.
تأثیرات تنفسی و خطرات سرطان ریه
ریزپلاستیک‌ها همچنین برای سلامت ریه تهدید بزرگی هستند. وقتی این ذرات استنشاق می‌شوند، مجاری تنفسی را تحریک کرده و باعث التهاب مزمن و آسیب به ریه‌ها می‌شوند. این موضوع در طول زمان می‌تواند خطر سرطان ریه را افزایش دهد.
آلودگی گسترده محیط زیست
ریزپلاستیک‌ها به دلیل اندازه کوچک خود می‌توانند به نقاط دورافتاده جهان نفوذ کنند. پژوهشگران ریزپلاستیک‌ها را در یخ‌های دریای قطب شمال، گودال‌های عمیق اقیانوسی، و در برف و رسوبات قطب جنوب شناسایی کرده‌اند.
راهکارهای مقابله با خطرات ریزپلاستیک‌ها
پژوهش UCSF اولین مطالعه‌ای است که به‌صورت سیستماتیک تأثیرات سلامت ریزپلاستیک‌ها را با استفاده از روش‌های تأیید شده توسط آکادمی ملی علوم بررسی کرده است.
پژوهشگران از نهادهای نظارتی و سیاست‌گذاران خواسته‌اند تا شواهد رو به رشد از خطرات سلامتی ریزپلاستیک‌ها، از جمله سرطان کولون و ریه را جدی بگیرند.
این مطالعه در مجله ACS Environmental Science and Technology منتشر شده است.
