مطالعه گسترده‌ای اخیراً مشکلات سلامتی مرتبط با مصرف شکلات تلخ و شیری را مقایسه کرده است. بر اساس این مطالعه که 192 هزار نفر در آن شرکت داشتند، افرادی که به طور منظم شکلات می‌خوردند، کمتر احتمال داشت که به دیابت نوع 2 مبتلا شوند. اما تفاوت اصلی در نوع شکلات بود.
تحقیقات جدید نشان داده‌اند که افرادی که به طور منظم شکلات مصرف می‌کنند، کمتر به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند. اما این یافته‌ها با یک هشدار مهم همراه بود: تنها شکلات تلخ این مزیت را داشت، نه شکلات شیری. دلیل این امر به طور کامل روشن نیست، اما پژوهشگران معتقدند که شکلات تلخ در مقایسه با شکلات شیری مزایای متابولیکی بیشتری دارد، زیرا قند کمتری دارد. علاوه بر این، حاوی ترکیبات گیاهی با سطوح بالا است که در برخی مطالعات نشان داده شده که التهاب را کاهش داده و حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهند.
جزئیات مطالعه
مطالعات قبلی زیادی تأثیرات خوردن شکلات بر سلامت را بررسی کرده بودند، اما این تحقیق که در مجله BMJ منتشر شد، یکی از معدود تحقیقاتی بود که به طور خاص شکلات تلخ و شیری را مقایسه کرده است. همچنین، این تحقیق یکی از بزرگ‌ترین مطالعات انجام شده در این زمینه تاکنون بوده است.
عوامل بررسی‌شده در تحقیق
پژوهشگران داده‌های مربوط به حدود 192 هزار زن و مرد را که در ایالات متحده در طول بیش از 30 سال پیگیری شده بودند، تحلیل کردند. شرکت‌کنندگان شامل سه گروه از پرستاران، پزشکان و متخصصان سلامت بودند که به طور مرتب به سؤالاتی درباره رژیم غذایی، وضعیت سلامت، وزن، فعالیت‌های جسمانی و دیگر عادات سبک زندگی خود پاسخ می‌دادند.
پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، سطح فعالیت بدنی و دیگر شرایط، پژوهشگران دریافتند افرادی که در هفته حداقل پنج اونس (معادل پنج وعده) شکلات تلخ می‌خورند، در مقایسه با افرادی که به ندرت یا اصلاً شکلات تلخ نمی‌خورند، 21 درصد کمتر احتمال دارد به دیابت نوع 2 مبتلا شوند. همچنین، با هر 30 گرم شکلات تلخی که یک نفر در هفته مصرف می‌کند، خطر ابتلا به دیابت سه درصد کاهش می‌یابد. این تأثیر به ویژه در مردان و افراد زیر 70 سال مشاهده شد، اگرچه دلیل آن هنوز روشن نیست.
در مقابل، شکلات شیری هیچ مزیت متابولیکی مشخصی نشان نداد. در واقع، افرادی که در طول مطالعه مصرف شکلات شیری را افزایش دادند (به ویژه اگر چاق بودند)، بیشتر دچار افزایش وزن شدند.
تفاوت شکلات شیری و تلخ
هر دو نوع شکلات تلخ و شیری مقادیر زیادی چربی و معمولاً شکر دارند. اما شکلات شیری به طور معمول شکر بیشتری دارد. شکلات تلخ حاوی مقدار بیشتری کاکائو است و در نتیجه، دارای غلظت بالاتری از ترکیبات گیاهی مفید به نام پلی‌فنول‌ها (به ویژه نوعی به نام فلاونوئیدها) است. این مواد طبیعی به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کنند و در بسیاری از غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها، سبزیجات، چای و قهوه نیز یافت می‌شوند.
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که فلاونوئیدها می‌توانند با بهبود پاسخ بدن به انسولین و حفاظت از سلول‌های بتا که در پانکراس انسولین تولید می‌کنند، در برابر دیابت نوع 2 محافظت ایجاد کنند.
یافته‌های مرتبط
مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که فلاونوئیدها می‌توانند خطر بیماری قلبی و فشار خون بالا را کاهش دهند. به گفته بینگکای لیو، نویسنده اصلی این تحقیق و دانشجوی دکتری در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، “به طور کلی، پلی‌فنول‌ها در مطالعات کنترل‌شده تصادفی به عنوان عوامل مفید برای نشانگرهای زیستی دیابت شناخته شده‌اند و این مسئله به خوبی ثابت شده است.”
در مقابل، شکلات سفید حاوی پودر کاکائو نیست و در نتیجه، یا پلی‌فنول ندارد یا مقدار بسیار کمی دارد. این نوع شکلات همچنین بالاترین میزان شکر را در میان انواع مختلف شکلات دارد.
هشدارهای تحقیق
نویسندگان این مطالعه هشدار می‌دهند که یافته‌های آن‌ها صرفاً یک ارتباط بین شکلات تلخ و کاهش خطر دیابت را نشان می‌دهد و دلیل قطعی برای این کاهش ارائه نمی‌کند.
چگونه شکلات سالم انتخاب کنیم؟
برای مصرف سالم شکلات، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- شکلات شیری و سفید در مقایسه با شکلات تلخ فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌های کمتری دارند و معمولاً شکر بسیار بیشتری دارند.
- شکلات تلخ را می‌توان بر اساس درصد کاکائوی آن شناسایی کرد. شکلات تلخ حداقل 50 درصد کاکائو دارد، در حالی که شکلات شیری کمتر از 50 درصد کاکائو و شکلات سفید اصلاً کاکائو ندارد (فقط حاوی کره کاکائو، شیر و شکر است). به طور کلی، هر چه محتوای کاکائو بیشتر باشد، شکر کمتری دارد.
- کارشناسان توصیه می‌کنند که برای بهره‌مندی از مزایای بالقوه، شکلات تلخ با حداقل 70 درصد کاکائو مصرف کنید.
- مصرف متعادل شکلات تلخ بی‌خطر است، اما به دلیل وجود فلزات سنگین، زنان باردار و کودکان خردسال باید در مصرف آن دقت کنند، زیرا ممکن است به مغز و سیستم عصبی آسیب برساند.
