سال‌هاست که این پرسش ذهن بسیاری را مشغول کرده است: «آیا بهتر است صبح دوش بگیریم یا شب؟» برخی معتقدند دوش صبحگاهی باعث شادابی و شروعی تازه برای روز می‌شود، در حالی که گروهی دیگر دوش شبانه را راهی برای رهایی از خستگی روز و آماده‌سازی بدن برای خوابی آرام می‌دانند. اما تحقیقات میکروبیولوژیکی چه می‌گویند؟ میکروبیولوژیست «پریمرُز فریستون» در مقاله‌ای که در ایندیپندنت منتشر کرده، به این سوال پاسخی روشن داده است.
چرا دوش گرفتن مهم است؟
نقش دوش در بهداشت فردی
دوش گرفتن – چه صبح، چه شب – بخش ضروری از یک روتین بهداشتی سالم است. این کار نه‌تنها آلودگی‌ها و چربی‌ها را از سطح پوست پاک می‌کند، بلکه به پیشگیری از عفونت‌ها هم کمک می‌کند. همچنین بوی بد بدن را کاهش می‌دهد.
آیا بوی بدن از خودِ عرق است؟
جالب است بدانید که خود عرق بوی خاصی ندارد. در واقع، این بوی ناخوشایند ناشی از باکتری‌هایی است که روی سطح پوست زندگی می‌کنند. به‌ویژه باکتری‌های استافیلوکوکوس از عرق به‌عنوان منبع تغذیه استفاده می‌کنند. در حین تجزیه عرق، ترکیباتی گوگردی به‌نام «تیوالکل‌ها» آزاد می‌شوند که بوی تند و آشنای بدن را ایجاد می‌کنند.
صبح دوش بگیریم یا شب؟
آنچه در طول روز بر بدن می‌نشیند
در طول روز، پوست و موی شما در معرض ترکیبی از عرق، چربی طبیعی بدن (سبوم)، آلاینده‌ها و ذرات حساسیت‌زا مانند گردوغبار و گرده قرار می‌گیرند. اگرچه بخشی از این ذرات توسط لباس‌ها جذب می‌شوند، اما مقدار قابل‌توجهی به ملحفه‌ها و روبالشی‌ها منتقل می‌شود.
تأثیر باکتری‌ها بر روتین شبانه
ترکیب عرق و چربی زمینه رشد باکتری‌هایی را فراهم می‌کند که بخشی از میکروبیوتای پوست هستند. این باکتری‌ها به‌راحتی به پارچه‌های تخت منتقل می‌شوند. دوش شبانه می‌تواند بخش زیادی از این آلاینده‌ها را قبل از خواب از بین ببرد و مانع انتقال آن‌ها به ملحفه‌ها شود.
اما یک نکته مهم: عرق شبانه
حتی اگر بلافاصله پیش از خواب دوش بگیرید، شب‌هنگام همچنان عرق می‌کنید. باکتری‌های پوست از این عرق تغذیه کرده، رشد می‌کنند و در نتیجه صبح با بوی بدن از خواب بیدار می‌شوید.
و نکته‌ای دیگر: شستن ملحفه‌ها
اگر ملحفه‌های خود را به‌طور منظم نشویید، دوش شبانه تقریباً بی‌اثر خواهد شد؛ زیرا میکروب‌ها و قارچ‌هایی که روی ملحفه مانده‌اند به بدن تمیزتان منتقل می‌شوند.
دوش صبحگاهی: مزایا و اثرات مثبت
تمیز شدن پس از شب
دوش صبحگاهی به پاکسازی پوست از عرق شبانه، سلول‌های مرده و باکتری‌هایی که ممکن است از ملحفه‌ها منتقل شده باشند کمک می‌کند. به‌ویژه اگر شب قبل از آن، روی ملحفه‌هایی که تازه شسته نشده‌اند خوابیده باشید، این دوش بسیار اهمیت دارد.
تازه‌بو ماندن در طول روز
دوش صبحگاهی میزان عرق باقی‌مانده روی پوست را کاهش می‌دهد و غذای کمتری برای باکتری‌های تولیدکننده بوی بد فراهم می‌کند. در نتیجه، در طول روز بوی خوش‌تری خواهید داشت.
نکاتی درباره بهداشت ملحفه و روبالشی
اهمیت شست‌وشوی منظم
چه صبح دوش بگیرید، چه شب، نباید فراموش کنید که بهداشت خواب نیز نقش مهمی در سلامت بدن دارد. برای جلوگیری از تجمع چربی، عرق، باکتری، سلول‌های مرده و حتی قارچ‌ها، باید ملحفه‌ها و روبالشی‌ها را حداقل هفته‌ای یک‌بار بشویید.
جلوگیری از آلرژی و آسم
در صورت عدم شست‌وشوی مرتب ملحفه‌ها، سلول‌های مرده پوست به منبع تغذیه‌ای برای کنه‌های گردوغبار تبدیل می‌شوند. این کنه‌ها از خود فضولات می‌گذارند که ممکن است واکنش‌های آلرژیک و حملات آسم را تشدید کنند.
جمع‌بندی: انتخابی هوشمندانه بر اساس سبک زندگی
در نهایت، انتخاب زمان دوش گرفتن به سبک زندگی، نوع پوست، شرایط محیطی و روتین شخصی هر فرد بستگی دارد. با این حال، از نظر علمی، هر دو گزینه مزایای خاص خود را دارند و اگر به‌درستی همراه با رعایت بهداشت خواب انجام شوند، هر دو مفید هستند.
بنابراین:
- اگر در طول روز زیاد در معرض آلودگی هستید، دوش شبانه برای شما مناسب‌تر است.
- اگر تمایل دارید روزتان را با انرژی و طراوت آغاز کنید، دوش صبحگاهی برایتان بهتر خواهد بود.
- در هر دو صورت، شستن منظم ملحفه‌ها را فراموش نکنید.
