آیا مصرف یک میوه شیرین مانند انبه می‌تواند به کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت کمک کند؟ پژوهش جدید نشان می‌دهد که پاسخ برای بسیاری از افراد، مثبت است. این مطالعه بالینی نشان داد که خوردن روزانه یک عدد انبه تازه می‌تواند اثرات مثبتی بر سطح قند خون و ترکیب بدن داشته باشد، حتی بیشتر از یک میان‌وعده کم‌شکر مانند گرانولا بار.
پیش‌دیابت و اهمیت کنترل آن
پیش‌دیابت زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد، اما هنوز به محدوده دیابت نرسیده است. این حالت یک هشدار جدی از بدن محسوب می‌شود. در این شرایط، سلول‌های بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهند و قند به‌جای ورود به بافت‌ها، در خون انباشته می‌شود. اگر این روند ادامه یابد، می‌تواند به رگ‌ها و اعصاب آسیب بزند و در نهایت منجر به دیابت نوع ۲ شود.
پزشکان معمولاً با آزمایش قند خون ناشتا یا اندازه‌گیری هموگلوبین A1c می‌توانند پیش‌دیابت را تشخیص دهند. خبر خوب این است که پیش‌دیابت برگشت‌پذیر است. ورزش منظم و رژیم غذایی متعادل می‌تواند حساسیت سلول‌ها به انسولین را افزایش دهد و سطح قند خون را ثابت نگه دارد.
مطالعه‌ای درباره تأثیر انبه در پیشگیری از دیابت
رائده بصیری، استاد یار تغذیه در دانشگاه جورج میسون، تحقیقاتی را هدایت کرد که بررسی می‌کرد آیا یک میوه شیرین مثل انبه، وقتی به‌صورت کامل مصرف شود، می‌تواند برای افراد در معرض دیابت مفید باشد.
«مسئله فقط میزان قند نیست، بلکه کل بافت غذایی اهمیت دارد.» — رائده بصیری
این نخستین کارآزمایی بالینی طولانی‌مدت بود که هم به مزایای متابولیک و هم به تغییرات ترکیب بدن ناشی از مصرف انبه در افراد دارای پیش‌دیابت پرداخت. شرکت‌کنندگان به مدت ۲۴ هفته یا یک انبه کامل مصرف کردند یا یک گرانولا بار با کالری مشابه. هدف این بود که تنها یک میان‌وعده به رژیم غذایی افزوده شود، بدون تغییر اساسی در سایر وعده‌ها.
جزئیات آزمایش
- مدت زمان مطالعه: ۲۴ هفته (حدود شش ماه)
- گروه اول: مصرف روزانه ۳۰۰ گرم انبه تازه (۱۹۵ کالری، ۵.۴ گرم فیبر، ۳۰.۶ میلی‌گرم ویتامین C)
- گروه دوم: مصرف یک گرانولا بار (۱۹۰ کالری، ۲ گرم فیبر، بدون ویتامین C)
- میزان قند: انبه ۳۲.۱ گرم قند طبیعی، گرانولا ۱۱ گرم قند افزوده
نتایج کلیدی مطالعه
پس از شش ماه، گروهی که انبه مصرف کردند، نتایج بهتری در شاخص‌های قند خون و ترکیب بدنی داشتند:
- کاهش قند خون ناشتا در مقایسه با گروه گرانولا
- ثبات سطح HbA1c، در حالی‌که در گروه کنترل افزایش یافت
- بهبود حساسیت به انسولین (QUICKI بالاتر)
- کاهش شاخص مقاومت به انسولین (HOMA-IR)
- کاهش درصد چربی بدن و افزایش توده بدون چربی
چرا قند انبه با قند افزوده متفاوت است؟
همه قندها تأثیر یکسانی بر بدن ندارند. قندهای طبیعی موجود در میوه‌ها، همراه با فیبر و مواد مغذی جذب می‌شوند، در حالی‌که قندهای افزوده معمولاً سریع‌تر باعث افزایش قند خون می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز توصیه می‌کند مصرف قندهای افزوده را به حداقل برسانید.
تحقیقات گسترده نشان داده‌اند که جایگزینی قندهای افزوده با قندهای طبیعی می‌تواند به کاهش چربی بدن کمک کند. همچنین متاآنالیزها ثابت کرده‌اند افزایش مصرف میوه، حتی در افراد دیابتی، به کاهش قند خون ناشتا منجر می‌شود.
پیامدهای رژیم غذایی روزانه
این پژوهش نشان می‌دهد که مصرف میوه کامل مانند انبه، در مقایسه با میان‌وعده‌های فرآوری‌شده، می‌تواند کنترل قند خون و تعادل عضله به چربی را بهبود بخشد. البته میوه معجزه نیست، اما ساختار غذایی آن مهم‌تر از عدد قند روی برچسب است.
«هدف این است که مردم یاد بگیرند میوه‌های کامل مثل انبه را به‌عنوان بخشی از عادات غذایی سالم و راهکارهای عملی برای پیشگیری از دیابت انتخاب کنند.» — رائده بصیری
به گفته انجمن دیابت آمریکا، بهتر است میوه تازه و کامل انتخاب کنید و در مصرف میوه خشک و آبمیوه احتیاط کنید، زیرا مصرف بیش از حد آنها آسان‌تر است.
محدودیت‌ها و مسیر تحقیقات آینده
این مطالعه با وجود نتایج امیدوارکننده، محدودیت‌هایی هم داشت. تنها ۲۳ نفر مطالعه را به پایان رساندند و تفاوت‌هایی در ویژگی‌های اولیه دو گروه وجود داشت. همچنین مقایسه فقط با یک نوع گرانولا بار انجام شد و ممکن است سایر میان‌وعده‌ها یا میوه‌ها نتایج متفاوتی ایجاد کنند. این پژوهش در مجله Foods منتشر شده است.
جمع‌بندی
مصرف روزانه یک انبه تازه می‌تواند به بهبود قند خون ناشتا، حساسیت به انسولین و ترکیب بدن در افراد دارای پیش‌دیابت کمک کند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که انتخاب هوشمندانه میوه‌های کامل می‌تواند بخشی از استراتژی پیشگیری از دیابت باشد.
شما چه میوه‌ای را برای حفظ سلامتی و پیشگیری از دیابت ترجیح می‌دهید؟ تجربه خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
