در این مطلب تکثیر گیاهان خانگی به روش قلمه گیری و تقسیم بوته در خانه را از سیر تا پیاز به شما آموزش می‌دهیم.
روش‌های زیادی برای تکثیر گیاهان خانگی وجود دارد و قطعا ما تعدادی از آنها را بلدیم، اما شاید نه به طور درست. به علاوه روش‌های دیگری هستند که از آنها اطلاعی نداریم.
تکثیر گیاهان خانگی به ما کمک می‌کنند بدون هیچ هزینه‌ای گیاهانی جدید داشته باشیم. به علاوه تکثیر گیاهان سرگرم کننده و جالب است. تکنیک‌های مناسبی برای هر روش وجود دارد: قلمه ساقه، قلمه برگ، خواباندن، بذر (دانه)، جدا کردن جوانه‌های جانبی و تقسیم بوته.
همانطور که دیدم روش‌های زیادی برای زیاد کردن یک گیاه مادر وجود دارد. این روش‌ها با هم متفاوت هستند و هر کدام مراحل خاصی دارند که در اینجا به توضیح آنها می‌پردازیم.
چطور قلمه ساقه بگیریم
مرحله اول: ابتدا یک ساقه اصلی یا جانبی را انتخاب کنید، سپس به وسیله تیغ یا چاقویی تیز و استریل قلمه‌ای به اندازه ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر از آن جدا کنید. برش را درست از زیر یک گره ساقه (گره ساقه: جایی که برگ به ساقه متصل می‌شود) بزنید.
مرحله دوم: برگ‌های زیرین و گل‌ها را ببرید. بر روی انتهای بریده شده ساقه کی هورمون ریشه زایی بزنید و سپس آن را در مخلوط خاکی مرطوب بکارید (نصف پیت موس، نصف پرلیت). برگ‌ها را بالای خاک بکارید. در بعضی گیاهان می‌توانید قلمه را در آب قرار دهید ریشه دار کنید، سپس آن را بکارید.
مرحله سوم: قلمه‌ها را در جایی قرار دهید که نور غیر مستقیم داشته باشند و حرارتی از کف گلدان به آنها برسد. قلمه‌ها برای ریشه زدن تلاش می‌کنند و بعد از مدتی سیستم ریشه‌ای شان کامل می‌شود. در این زمان باید آنها را از گلدان جوانه زنی خارج کرده و در خاک مناسب و گلدانی با اندازه خوب بکارید.
چطور تقسیم بوته کنیم (تقسیم ریشه)
مرحله اول: برای تقسیم بوته گیاهان خانگی که چند بوته‌ای شدند، ابتدا گیاه را از گلدانش خارج کنید. شست‌تان را در وسط گیاه فشار دهید، گیاه را با دو دست نگه دارید و سپس از دو طرف به آن فشار وارد کنید تا از وسط نصف شود. اگر متوجه شدید که دارید به گیاه آسیب زیادی می‌زنید، خاک اطراف ریشه‌ها را جدا کنید و دوباره امتحان کنید. اگر باز هم موفق نشدید، این کار را با چاقو یا قیچی استریل انجام دهید.
مرحله دوم: برای هر گیاه مقدار زیادی ریشه جدا کنید (نه اینکه یک گیاه ریشه زیاد داشته باشد و گیاه دیگر ریشه‌هایی کم). سریعا گیاهان تقسیم بوته شده را در خاک بکارید. بسته به گیاه خاک را برای چند هفته کمی مرطوب نگه دارید تا ریشه‌های گیاه فرصت التیام داشته باشند.
مرحله سوم: گیاه را تا زمانی که رشد جدید را در آن مشاهده نکرده‌اید در مکانی به دور از آفتاب مستقیم نگه دارید. بعد از ۱۰ روز (اگر گیاه نیاز به نور مستقیم دارد) آن را به مکانی با آفتاب مستقیم منتقل کنید.
نکات تکثیر و تقسیم بوته
- گیاهان پیاز دار را می‌توان از روش‌های مختلف تقسیم بوته کرد. زمانی که پیاز مادر پیازهای کوچک و جدیدی را در اطراف خود تولید می‌کند، به راحتی پیاز های جدید را از آن جدا کنید و در گلدانی جداگانه بکارید.
- پیاز برخی گیاهان پیاز دار مانند آشیمنس (یا آکیمنس) از لایه‌های زیادی ساخته شده اند. برای تکثیر پیاز آنها باید یک لایه از پیاز را جدا کنید و در گلدانی دیگر بکارید.
- کالادیوم و بگونیا غده‌ای جز گیاهانی هستند که ساختارهای آبداری به نام “توبر” یا زگیل در ساختارهای زیر زمینی‌شان درست می‌کنند. برای تکثیر این توبر‌ها را به قطعات کوچک ببرید و مطمئن شوید هر کدام از این قطعه‌ها یک چشم بر روی خود دارد. آنها را با پودر قارچ کش ضدعفونی کنید و بلافاصله بکارید.
- گلوکسینیا و سیکلامن ساختارهای زیر زمینی شبیه به سیب زمینی تولید می‌کنند. این ساختارها را به قطعات کوچک ببرید و مطمئن شوید هر قطعه یک چشم دارد. سپس بلافاصله آنها را در گلدان‌های جدا بکارید تا گیاهانی جدید داشته باشید.
قلمه گیری گیاهان تک ساقه
در گیاهی مانند دیفن باخیا و گیاهان مشابه آن، برگ‌های زیرین می‌ریزند و تنها نوک ساقه دارای برگ است. در این هنگام نوک ساقه را (قسمت برگ دار و کمی از ساقه لخت) بچینید و مانند قلمه زدن برگ‌های چند سانتی متری پایین ساقه را جدا کنید، هورمون ریشه زایی بزنید و آن را در خاک بکارید. می‌توانید ابتدا گیاه را در آب ریشه دار کنید سپس آن را به خاک منتقل کنید.
۳ راه برای تکثیر از روش قلمه گیری!
بنفشه آفریقایی: برای تکثیر بنفشه آفریقایی برگ و حداقل ۲ الی ۳ سانتی از دم برگ را از گیاه مادر جدا کنید. باز هم دو انتخاب پیش رو دارید یا اینکه گیاه را در خاک ریشه دار کنید و یا ابتدا در آب ریشه دار کنید و سپس در خاک بکارید. می‌توانید از هورمون ریشه زایی برای راحت شدن کار استفاده کنید.
بگونیا: برای تکثیر بگونیا (به خصوص بگونیا رکس) یک برگ سالم به همراه یک دمبرگ کوتاه را از گیاه جدا کنید. برگ را روی خاک (خاک مخصوص جوانه زنی) بخوابانید، پشت برگ را بر روی خاک و روی آن را به سمت بیرون بگذارید. تعدادی از رگبرگ‌ها را زخمی کنید. به وسیله خلال دندان یا چوب کبریت برگ را بر روی خاک بچسبانید تا بریدگی‌ها در تماس با خاک باشند. خاک را مرطوب نگه دارید. گیاهان جدیدی که از بریدگی‌ها رشد می‌کنند را در گلدان‌هایی جدا بکارید. اگر گیاهان تازه را خیلی سریع از هم جدا کنید و به آنها فرصت رشد ندهید، به احتمال زیاد خواهند مرد.
سانسوریا: برای تکثیر سانسوریا می‌توان از برگ آن استفاده کرد. به این ترتیب که برگ را به قطعات کوچک می‌بریم. برش‌ها را زاویه دار بزنید تا بعدا بتوانید سر و ته قطعات را از هم تشخیص دهید (چرا که باید قسمت زیرین قطعه برگ را در خاک بکارید). قسمت زیرین قطعه برگ را درون هورمون ریشه زایی فرو ببرید و در خاک مخصوص ریشه زنی بکارید. خاک را مرطوب نگه دارید. گیاهان جدیدی که از برگ‌ها تولید می‌شوند را در گلدانی جدا بکارید.
