کانابیدیول (CBD) به دلیل خواص ضد درد، ضد التهاب و محافظت‌کننده عصبی خود شهرت دارد و برای درمان بیماری‌هایی مانند صرع و ام‌اس استفاده شده است.
اما یک محدودیت کلیدی مانع از استفاده کامل از آن شده است – CBD به راحتی در آب حل نمی‌شود، بنابراین بدن نمی‌تواند آن را به طور مؤثر جذب کند.
افزایش حلالیت و جذب CBD
پژوهشگران دانشگاه استرالیای جنوبی روشی جدید برای رفع این مشکل ایجاد کرده‌اند.
با ایجاد یک کمپلکس فسفولیپیدی که از مولکول‌های چربی حاوی فسفر تشکیل شده است، دانشمندان حلالیت و جذب CBD در بدن را به طور چشمگیری افزایش داده‌اند.
بهبود فراهم‌زیستی (Bioavailability) CBD
در حال حاضر، تنها بخش کوچکی از CBD مصرف‌شده از طریق خوراکی وارد جریان خون می‌شود که اثربخشی آن را محدود کرده و نیاز به دوزهای بالاتر برای دستیابی به اثرات درمانی دارد.
در طول سال‌ها، دانشمندان روش‌های مختلفی مانند فرم‌های سنتتیک، سیستم‌های خودامولسیون‌شونده و کپسوله‌سازی مبتنی بر ژلاتین را برای بهبود فراهم‌زیستی این ماده آزمایش کرده‌اند، اما این تلاش‌ها موفقیت محدودی داشته است.
در مطالعه جدید، پژوهشگران ترکیب بهینه فسفولیپیدها را برای ایجاد ذرات نانومتری کمپلکس فسفولیپیدی CBD (CBD-PLC) بررسی کردند.
این کمپلکس باعث شد که میزان انحلال CBD از ۰٪ به ۶۷.۱٪ در مدت تنها سه ساعت افزایش یابد. این پیشرفت چشمگیر در آزادسازی دارو می‌تواند منجر به درمان یکنواخت‌تر و مؤثرتری برای بیماران شود.
یک گزینه درمانی پایدارتر
علاوه بر بهبود حلالیت، این کمپلکس ۳۲.۷٪ افزایش در نفوذپذیری هنگام جذب سلولی نشان داد.
این موضوع نشان می‌دهد که مقدار بیشتری از دارو از دیواره روده عبور کرده و جذب بدن می‌شود، که به اثرات درمانی بهتر منجر خواهد شد.
در حالی که فرمول‌های سنتی CBD در برابر حرارت، نور یا اکسیژن حساس هستند و به مرور زمان تجزیه می‌شوند، آزمایش‌های ۱۲ ماهه نشان داد که فرمول جدید CBD-PLC عملکرد خود را در شرایط مختلف نگهداری حفظ می‌کند.
تأثیر بر درمان‌های مبتنی بر CBD
تباتا موتا، پژوهشگر دانشگاه استرالیای جنوبی و نویسنده اول این مطالعه، می‌گوید:
“بهبود فراهم‌زیستی (Bioavailability) به این معناست که دوزهای پایین‌تر می‌توانند همان اثر درمانی را داشته باشند، که ممکن است عوارض جانبی را کاهش داده و هزینه درمان را مقرون‌به‌صرفه‌تر کند.”
این کشف می‌تواند فراتر از CBD نیز کاربرد داشته باشد. بسیاری از داروهایی که حلالیت کمی در آب دارند، با چالش‌های مشابهی روبه‌رو هستند. روش کمپلکس فسفولیپیدی می‌تواند راهکاری برای بهبود جذب سایر داروها نیز ارائه دهد.
گام بعدی: تجاری‌سازی و آزمایش‌های بالینی
با پیش‌بینی رشد بازار جهانی CBD از ۷.۵۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به ۲۰۲.۴۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۲، این نوآوری در زمانی ایده‌آل ارائه شده است.
با حل یک چالش کلیدی در درمان CBD، این فناوری می‌تواند درمان‌های مبتنی بر کانابینوئید را برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در دسترس‌تر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و مؤثرتر کند.
تیم تحقیقاتی هم‌اکنون در حال بررسی فرصت‌های تجاری‌سازی و آماده‌سازی برای آزمایش‌های بالینی است تا این فرمول را تأیید کند.
داروهای ایمن‌تر مبتنی بر CBD
حلالیت پایین CBD در آب مدت‌هاست که یک چالش بزرگ برای دانشمندان و تولیدکنندگان دارو بوده است.
تاکنون از تکنیک‌هایی مانند نانوامولسیون‌ها، حامل‌های لیپوزومی و پراکندگی‌های جامد برای افزایش فراهم‌زیستی این ماده استفاده شده است.
اما بسیاری از این روش‌ها شامل فرایندهای تولید پیچیده، افزودن مواد پایدارکننده اضافی، یا نرخ جذب غیرثابت هستند.
روش کمپلکس فسفولیپیدی (CBD-PLC) که توسط گروه تحقیقاتی دانشگاه استرالیای جنوبی توسعه یافته است، گزینه‌ای امیدوارکننده‌تر به شمار می‌آید.
این کمپلکس با ادغام طبیعی در غشاهای زیستی، به جذب مؤثرتر CBD از طریق دستگاه گوارش کمک می‌کند، بدون نیاز به مواد شیمیایی اضافی. این ویژگی می‌تواند باعث شود که داروهای مبتنی بر CBD ایمن‌تر و بهتر تحمل شوند.
کاربردهای بالقوه در صنعت داروسازی
علاوه بر کاربردهای عمومی برای مصرف‌کنندگان، این روش می‌تواند نقش مهمی در توسعه داروهای جدید داشته باشد.
بیمارانی که برای درمان صرع، ام‌اس و دردهای مزمن به داروهای مبتنی بر CBD وابسته هستند، اغلب با واکنش‌های درمانی غیرقابل پیش‌بینی به دلیل جذب متغیر دارو مواجه می‌شوند.
بهبود حلالیت و پایداری CBD-PLC می‌تواند باعث شود دوز مصرفی دقیق‌تر تنظیم شده و نوسانات اثرگذاری دارو و عوارض جانبی کاهش یابد.
شرکت‌های داروسازی می‌توانند از این فناوری برای ایجاد داروهای پیشرفته‌تر بر پایه کانابینوئیدها با سیستم‌های تحویل بهبودیافته استفاده کنند.
این پیشرفت می‌تواند راه را برای درمان‌های بهتر برای درد، بیماری‌های عصبی و حتی اختلالات روانی مانند اضطراب و PTSD هموار کند.
همچنین، با حل مشکل فراهم‌زیستی پایین CBD، این فناوری ممکن است نیاز به دوزهای بالا را کاهش دهد، که در نهایت به درمان‌های ایمن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای بیماران منجر خواهد شد.
