دانشمندان آمریکایی به پیشرفت چشمگیری در درمان سرطان سینه دست یافتهاند. آنها روشی نوین و پیشرفته تحت عنوان «بمب هوشمند» توسعه دادهاند که از ترکیبات حساس به نور برای نابودی مؤثر سلولهای سرطانی استفاده میکند. این روش که درمان فوتودینامیک (Photodynamic Therapy – PDT) نام دارد، با بهرهگیری از فناوریهای جدید در حوزه زیستفناوری، امیدهای زیادی برای درمان سرطانهای تهاجمی پدید آورده است.
پیشرفت چشمگیر در دانشگاه ایالتی میشیگان (MSU)
رهبران پروژه: سوفیا لانت و ریچارد لانت
در این پژوهش که توسط پروفسور سوفیا لانت (متخصص بیوشیمی) و پروفسور ریچارد لانت (مهندس شیمی) از دانشگاه ایالتی میشیگان هدایت شده، ترکیب جدیدی به نام نمکهای سیانین-کربوران ساخته شده که عملکردی هدفمند و مؤثر علیه سلولهای سرطان سینه متاستاتیک دارد.
نتایج تجربی روی حیوانات آزمایشگاهی
موفقیت در نابودی سلولهای سرطانی با عوارض جانبی کم
در آزمایشهایی که روی موشها انجام شده، این ترکیبات توانستهاند سلولهای سرطان سینه متاستاتیک را با دقت بالا هدف قرار دهند و نابود کنند. در عین حال، عوارض جانبی این روش بسیار پایین گزارش شده است.
پروفسور سوفیا لانت تأکید کرده است که ترکیبات طراحیشده، درمانی هدفمند با کمترین اثرات جانبی برای بیماران مبتلا به سرطانهای مهاجم ارائه میدهند.
نحوه عملکرد درمان فوتودینامیک (PDT)
چگونه نور به کمک درمان سرطان میآید؟
مطابق گزارش TRT Haber، در این روش درمانی، ابتدا ترکیبات حساس به نور به بدن تزریق میشوند. این ترکیبات به طور خاص در سلولهای سرطانی تجمع مییابند. سپس با استفاده از نور مادون قرمز نزدیک (near-infrared light)، این ترکیبات فعال شده و باعث از بین رفتن سلولهای سرطانی میشوند.
نکته قابل توجه اینجاست که سلولهای سالم در این فرآیند آسیبی نمیبینند، که این خود نقطه قوت بزرگی نسبت به روشهای سنتی شیمیدرمانی به حساب میآید.
برتری ترکیب جدید نسبت به روشهای موجود
رفع حساسیت نوری بعد از درمان
دکتر هیلیانا مدیروس از MSU میگوید که ترکیبات بهکاررفته در روشهای فوتودینامیک سنتی ممکن است مدت زیادی در بدن باقی بمانند و باعث ایجاد حساسیت به نور در بیماران پس از درمان شوند. اما ترکیب جدید تنها در سلولهای سرطانی باقی میماند و این عارضه را از بین میبرد.
افقهای جدید برای درمان انواع مختلف سرطان
امیر روشنزاده، نویسنده اول این تحقیق و دانشجوی کارشناسی ارشد، بیان کرده است که این روش فقط محدود به سرطان سینه نیست و ممکن است در انواع دیگر سرطان نیز مؤثر واقع شود. همچنین، به گفته او این روش میتواند در توسعه فناوریهای نوین حمل دارو نیز نقش مهمی ایفا کند.
اهمیت همکاریهای میانرشتهای در درمان سرطان
پروفسور ریچارد لانت نیز در ادامه توضیح داده است که برای مقابله با بیماریهای پیچیدهای چون سرطان، همکاری میان رشتههایی همچون زیستشناسی، شیمی و علم مواد حیاتی است. او میگوید:
«همافزایی میان علوم مختلف میتواند منجر به خلق راهحلهای نوآورانه و مؤثر شود.»
تیم تحقیقاتی در حال ادامه آزمایشهای خود برای ارزیابی اثرگذاری این روش روی سایر انواع سرطان است.
جمعبندی
روش جدید درمان سرطان سینه با استفاده از ترکیبات حساس به نور و فناوری درمان فوتودینامیک، گامی بزرگ در مسیر درمانهای هدفمند و کمعارضه برای بیماران سرطانی است. با توجه به نتایج مثبت آزمایشها و قابلیت استفاده گستردهتر، میتوان آیندهای روشن برای این روش در درمان انواع سرطان متصور شد.