گروهی از دانشمندان اعلام کرده‌اند که موفق به کشف رنگی کاملاً جدید شده‌اند که چشم انسان به‌طور طبیعی قادر به درک آن نیست. این رنگ که نام «Olo» برای آن انتخاب شده، با کمک یک سیستم لیزر و اپتیکی خاص تحریک شده و می‌تواند تحولی در مطالعات مربوط به کوررنگی ایجاد کند.
مشاهده رنگی فراتر از درک طبیعی چشم انسان
نتیجه یک آزمایش علمی پیشرفته
در این آزمایش که در ایالات متحده انجام شد، پرتوهای لیزر به چشم شرکت‌کنندگان تابانده شد و سلول‌های خاصی در شبکیه تحریک شدند. نتیجه این تحریکات، مشاهده رنگی با ته‌رنگ آبی-سبز و با اشباعی بسیار بالا بود که به گفته شرکت‌کنندگان، هیچ شباهتی به رنگ‌های طبیعی ندارد.
این پژوهش که در مجله معتبر Science Advances منتشر شده، توسط پروفسور رن انگ از دانشگاه کالیفرنیا «فوق‌العاده» توصیف شده است. به گفته او، این یافته می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت‌های بزرگی در تحقیقات مربوط به اختلالات بینایی، به‌ویژه کوررنگی، باشد.
پروفسور Ng توضیح می‌دهد:
«فرض کنید تمام عمرتان فقط رنگ صورتی ملایم دیده‌اید. حالا یک روز کسی پیراهنی می‌پوشد که شما شدیدترین نوع صورتی را در آن می‌بینید و به شما می‌گویند این رنگ جدید است، اسمش قرمز است.»
نحوه انجام آزمایش
شرکت‌کنندگان و دستگاه ویژه
در این مطالعه پنج نفر حضور داشتند؛ چهار مرد و یک زن که همگی دارای دید رنگی طبیعی بودند. سه نفر از این افراد جزو نویسندگان مقاله نیز بودند.
در طول آزمایش، پرتوی لیزر به مردمک یک چشم هر فرد تابیده شد. دستگاهی به نام «Oz» برای این آزمایش مورد استفاده قرار گرفت که شامل آینه‌ها، لیزرها و اجزای اپتیکی خاصی بود. این دستگاه پیشتر توسط پژوهشگران UC Berkeley و دانشگاه واشینگتن توسعه داده شده بود و برای این پژوهش به‌روزرسانی شده بود.
تحریک هدفمند سلول‌های مخروطی شبکیه
شبکیه که در پشت چشم قرار دارد، نور را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل کرده و به مغز ارسال می‌کند. سلول‌های مخروطی مسئول درک رنگ شامل سه نوع هستند:
- نوع S برای طول موج‌های کوتاه (آبی)
- نوع M برای طول موج‌های متوسط (سبز)
- نوع L برای طول موج‌های بلند (قرمز)
در شرایط عادی، وقتی یک سلول M تحریک می‌شود، سلول‌های مجاور از نوع L یا S نیز فعال می‌شوند. اما در این آزمایش، تنها سلول‌های M به‌طور خاص تحریک شدند و این منجر به ارسال سیگنالی کاملاً منحصر به‌فرد به مغز شد، سیگنالی که در تجربه دید طبیعی وجود ندارد.
شرکت‌کنندگان سپس با کمک دستگاه تنظیم رنگ، سعی کردند نزدیک‌ترین طیف به رنگی که دیده بودند را انتخاب کنند و این طیف به عنوان «Olo» معرفی شد.
آیا این واقعاً یک رنگ جدید است؟
دیدگاه‌های متفاوت در جامعه علمی
برخی متخصصان درباره اینکه آیا «Olo» واقعاً یک رنگ جدید محسوب می‌شود، اختلاف نظر دارند. به گفته پروفسور جان باربر، متخصص علوم بینایی از دانشگاه City St George’s، گرچه تحریک انتخابی سلول‌های مخروطی موفقیتی فناورانه به‌شمار می‌رود، اما شناسایی آن به عنوان یک رنگ جدید «مسئله‌ای تفسیری» است.
او توضیح می‌دهد که «Olo» می‌تواند صرفاً یک برداشت بصری باشد که ناشی از حساسیت خاص سلول‌های مخروطی است، همانند رنگ قرمز عمیقی که از تحریک شدید سلول‌های قرمز به‌دست می‌آید.
با این حال، پروفسور Ng اذعان دارد که مشاهده رنگ «Olo» از نظر فنی بسیار دشوار است، اما تأکید می‌کند که پژوهش‌های بیشتری در حال انجام است تا تأثیر این یافته بر مشکلاتی مانند کوررنگی بررسی شود.
نتیجه‌گیری
کشف رنگ «Olo» پنجره‌ای نو به دنیای بینایی انسان گشوده و درک ما از قابلیت‌های مغز در تفسیر رنگ‌ها را گسترش داده است. گرچه برخی پژوهشگران هنوز درباره ماهیت این رنگ تردید دارند، اما پتانسیل آن در درمان اختلالات بینایی نمی‌توان نادیده گرفت.
