در حالی که بسیاری از راه‌حل‌های مقابله با تغییرات اقلیمی در آزمایشگاه‌ها یا اعماق جنگل‌ها جستجو می‌شوند، شاید پاسخ واقعی دقیقاً در خانه ما پنهان شده باشد؛ در لوازم خانگی مثل ماشین ظرف‌شویی، کولر و آبگرمکن‌ها.
جیمز هنریکسن، میکروبیولوژیست دانشگاه ایالتی کلرادو، معتقد است که راز کاهش تغییرات اقلیمی می‌تواند در دل این لوازم و در قالب میکروب‌هایی خاص نهفته باشد.
میکروارگانیسم‌هایی که در شرایط سخت زندگی می‌کنند
کمپین اگزترموفیل‌ها: جستجو از درون خانه‌ها آغاز می‌شود
این کمپین که با همکاری سه نهاد CitSci، پروژه Two Frontiers و SeedLabs در اکتبر آغاز شده، از دانشمندان داوطلب (شهروندان علاقه‌مند به علم) می‌خواهد که به دنبال موجودات پنهان در محیط خانه‌هایشان بگردند.
هنریکسن می‌گوید:
«ما باور داریم که موجودات جدیدی را پیدا کرده‌ایم و می‌دانیم که ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارند، چون در محیط‌هایی خاص رشد می‌کنند و زنده می‌مانند.»
میکروب‌هایی که عاشق دی‌اکسید کربن هستند
«چانکوس»؛ باکتری دریایی با اشتهایی سیری‌ناپذیر برای CO₂
در اعماق دریای آتشفشانی اطراف جزیره “Vulcano”، هنریکسن و تیمش به میکروارگانیسمی با نام “چانکوس” (Chonkus) برخوردند؛ یک سیانوباکتری که برخلاف گیاهان، مقدار بسیار زیادی دی‌اکسید کربن جذب کرده و سپس به عمق دریا می‌افتد و این گاز گلخانه‌ای را برای همیشه در آنجا محبوس می‌کند.
چانکوس از طریق فتوسنتز دی‌اکسید کربن را به توده زیستی تبدیل می‌کند. این موجود میکروسکوپی می‌تواند در آینده نقشی جدی در کاهش تغییرات اقلیمی ایفا کند.
نقش میکروب‌ها در چرخه‌های حیاتی زمین
هنریکسن توضیح می‌دهد:
«نیمی از هوایی که تنفس می‌کنید حاصل فعالیت میکروب‌هاست. آن‌ها نقشی کلیدی در چرخه‌های کربن و نیتروژن دارند.»
نقشه‌برداری از میکروب‌های خانه شما
پروژه Two Frontiers؛ جستجوی حیات در محیط‌های شدید
هنریکسن که یکی از بنیان‌گذاران پروژه Two Frontiers است، سال‌ها در جستجوی میکروب‌ها در محیط‌های سخت مانند اعماق اقیانوس و حتی فضا بوده است. اما او حالا متوجه شده که محیط‌های شدید دقیقاً در اطراف ما وجود دارند؛ داخل خانه‌ها.
«ما با دنیایی ناشناخته مواجه‌ایم. مثل این است که در هر گوشه‌ای یک جنگل بارانی پنهان باشد که ما هنوز هیچ شناختی از آن نداریم.»
لجن‌ها و موجودات پنهان در لوازم خانگی
خانه شما؛ زیستگاه میکروب‌های شگفت‌انگیز
شاید عجیب باشد، اما آن لایه لزج و ناخوشایند در ماشین لباسشویی یا اطراف آبگرمکن ممکن است خانه موجوداتی باشد که کلید مقابله با تغییرات اقلیمی را در خود دارند.
به جای پاک کردن آن‌ها، کافی است از آن‌ها عکس بگیرید و در سایت CitSci.org ثبت‌نام کنید. اگر لازم باشد، یک کیت جمع‌آوری نمونه برایتان ارسال می‌شود.
تحلیل نمونه‌ها با فناوری پیشرفته
ترتیب‌یابی متاژنومی؛ رمزگشایی از DNA میکروب‌ها
پس از جمع‌آوری نمونه‌ها، تیم هنریکسن آن‌ها را با استفاده از فناوری “ترتیب‌یابی متاژنومی” تحلیل می‌کند. این فناوری امکان شناسایی DNA تمام موجودات موجود در نمونه را فراهم می‌کند.
هدف از این فرایند، کشف میکروب‌هایی است که توانایی جذب CO₂ یا تجزیه آلاینده‌ها را دارند. داده‌های ژنتیکی ذخیره شده و برخی میکروب‌ها برای تحقیقات بعدی کشت داده می‌شوند.
طبیعت؛ زیستگاه میکروب‌های جان‌سخت
نسخه‌ای دیگر از کمپین: جستجو در طبیعت
کمپین دیگری تحت عنوان “اگزترموفیل‌ها در طبیعت” نیز در جریان است که از مردم می‌خواهد در چشمه‌های طبیعی، منابع آبی اسیدی، و محیط‌هایی با ترکیب شیمیایی خاص به دنبال لایه‌های لزج و عجیب بگردند.
هنریکسن می‌گوید:
«در آب‌هایی داغ و کربناته مانند نوشابه و اسیدی مانند آب‌لیمو، زندگی همچنان شکوفا است. این میکروب‌ها غلظت بالای دی‌اکسید کربن را جذب کرده و تبدیل به لایه‌های سبز و لزجی می‌شوند که ما می‌بینیم.»
پلتفرمی برای مشارکت عمومی در مبارزه با تغییرات اقلیمی
CitSci؛ پل ارتباطی دانشمندان و مردم
تمام این تلاش‌ها از طریق پلتفرم CitSci انجام می‌گیرد؛ سایتی که دو دهه پیش توسط آزمایشگاه بوم‌شناسی منابع طبیعی دانشگاه کلرادو طراحی شده و اکنون میزبان حدود ۱۵۰۰ پروژه علمی است.
هنریکسن می‌گوید:
«CitSci شریک فوق‌العاده‌ای برای آغاز این پروژه بود. ما امیدواریم با کمک مردم، اطلاعات زیادی جمع‌آوری کنیم.»
نتیجه‌گیری: شاید همین لجن نجات‌دهنده زمین باشد
هنریکسن معتقد است که در هر خانه‌ای پتانسیلی پنهان وجود دارد. شاید آن جرم ناخوشایند روی لوازم خانگی شما، حاوی میکروبی مثل چانکوس باشد که بتواند کربن را جذب یا آلودگی‌ها را تجزیه کند.
فقط کافی است یک عکس بگیرید، فرم را پر کنید و کنجکاو باشید.
«ما باور داریم که هرکسی می‌تواند در علم مشارکت داشته باشد.»
