چه کسی می‌دانست که یک دیدار ساده با دوستان می‌تواند راز یک زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر باشد؟ یک مطالعه اخیر نشان داده است که ارتباط جالبی میان سطح تعاملات اجتماعی، احساس تنهایی و وضعیت سلامتی جسمی ما وجود دارد.
مطالعه‌ای مهم به سرپرستی دکتر چون شن
دکتر چون شن و تیم او از دانشگاه کمبریج کشف کردند که کمبود ارتباطات اجتماعی می‌تواند بسیار زیان‌بارتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد باشد.
مشکل رو به رشد تنهایی
تنهایی به یک مسئله بهداشت عمومی جهانی تبدیل شده که افراد در تمامی سنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه اغلب با سالمندان مرتبط است، اما احساس تنهایی در نسل‌های جوان نیز افزایش یافته است. به‌طوری‌که ۶۱ درصد از افراد ۱۸ تا ۲۵ ساله احساس انزوای مکرر را گزارش کرده‌اند.
فناوری، با وجود ترویج ارتباطات مجازی، مشکل را عمیق‌تر کرده است و تعاملات معنادار حضوری را با روابط سطحی آنلاین جایگزین کرده است.
تغییرات محیط کار، مانند کار از راه دور، نیز تعاملات غیررسمی را کاهش داده و انزوای کارکنان را افزایش داده است. محیط‌های شهری با فرهنگ‌های سریع و فردگرایانه، با وجود حضور افراد زیاد، احساس جداافتادگی را برای بسیاری ایجاد می‌کند.
دولت‌ها در سراسر جهان تنهایی را به‌عنوان یک بحران به رسمیت شناخته‌اند. بریتانیا یک وزیر ویژه برای تنهایی منصوب کرده و ژاپن نیز ابتکاراتی برای مقابله با انزوای اجتماعی شدید ارائه داده است. سازمان بهداشت جهانی نیز تنهایی را به‌عنوان یک نگرانی رو به رشد اعلام کرده است.
حل مشکل تنهایی نیازمند ترویج جوامع فراگیر، تشویق ارتباطات اجتماعی و آگاهی‌بخشی برای مقابله با اثرات احساسی، جسمی و اجتماعی آن است.
پروتئین‌ها، تنهایی و سلامتی
پژوهشگران دانشگاه کمبریج نمونه‌های خونی ۴۲ هزار بزرگسال ۴۰ تا ۶۹ ساله را از طریق بانک زیستی بریتانیا بررسی کردند. این مطالعه یک بینش مهم را نشان داد: تنهایی تولید پنج پروتئین خاص را افزایش می‌دهد.
این پروتئین‌ها مستقیماً با بیماری‌های جدی مانند بیماری‌های قلبی‌عروقی، کلسترول بالا، مقاومت به انسولین و حتی مرگ زودرس مرتبط هستند. این کشف مکانیسم‌های بیولوژیکی تأثیرگذار بر سلامت جسمانی در نتیجه تنهایی را روشن می‌کند.
دکتر شن توضیح داد: «ما می‌دانیم که انزوای اجتماعی و تنهایی با سلامت ضعیف‌تر مرتبط هستند، اما هرگز دلیل آن را نمی‌دانستیم. تحقیقات ما تعدادی پروتئین را برجسته کرده که به نظر می‌رسد نقش کلیدی در این ارتباط ایفا می‌کنند.»
نقش ارتباطات اجتماعی
این مطالعه نشان می‌دهد که پیوندهای اجتماعی مانند سپری محافظ در برابر بسیاری از مشکلات سلامتی عمل می‌کنند. تنهایی و انزوای اجتماعی مدت‌هاست که با کاهش سلامتی و مرگ زودرس مرتبط بوده‌اند.
با این حال، این تحقیق بینش‌های جدیدی در مورد مکانیسم‌های بیولوژیکی در این زمینه ارائه می‌دهد.
پروفسور باربارا ساهاکیان از دپارتمان روان‌پزشکی دانشگاه کمبریج گفت: «این یافته‌ها اهمیت ارتباطات اجتماعی در حفظ سلامتی ما را برجسته می‌کند.»
او افزود: «بیشتر و بیشتر افراد در تمامی سنین گزارش می‌دهند که احساس تنهایی می‌کنند. به همین دلیل است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) انزوای اجتماعی و تنهایی را به‌عنوان یک مسئله بهداشت عمومی جهانی توصیف کرده است.»
علم تنهایی و سلامتی
تحقیقات نشان داد که تنهایی با افزایش تولید پنج پروتئین متمایز در بدن مرتبط است.
یکی از اصلی‌ترین روش‌های تأثیر تنهایی بر سلامتی از طریق استرس مزمن است. هنگامی که افراد احساس انزوای اجتماعی می‌کنند، بدن آن‌ها ممکن است استرس را حس کرده و برای حالت «جنگ یا گریز» آماده شود.
این پاسخ استرس می‌تواند التهاب را افزایش دهد، تنظیم هورمون‌ها را مختل کند و عملکرد سیستم ایمنی را تضعیف کند. در طول زمان، این تغییرات فیزیولوژیکی به توسعه بیماری‌ها منجر می‌شود.
علاوه بر این، تنهایی با تأثیر بر فشار خون و افزایش احتمال بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارد. همچنین تغییرات متابولیک ناشی از آن می‌تواند به مقاومت به انسولین منجر شود که پیش‌زمینه دیابت نوع ۲ است.
این یافته‌ها نشان می‌دهند که تنهایی فقط یک مسئله اجتماعی یا احساسی نیست، بلکه یک مسئله بیولوژیکی با پیامدهای گسترده برای سلامت کلی است. درک علم پشت این فرآیندها اهمیت مقابله با تنهایی برای جلوگیری از اثرات مضر آن بر بدن را برجسته می‌کند.
نکات عملی برای ارتباطات اجتماعی
تشویق به روابط و حفظ ارتباطات اجتماعی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی رفاه شما را بهبود بخشد. در زیر چند روش عملی برای ایجاد و حفظ ارتباطات و کاهش احساس تنهایی آمده است:
با دوستان و خانواده دوباره ارتباط برقرار کنید
- پیام بدهید، تماس بگیرید یا دیدارهای منظم برنامه‌ریزی کنید.
- فعالیت‌هایی مانند غذا خوردن، پیاده‌روی یا سرگرمی‌های مشترک انجام دهید.
در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنید
- به گروه‌ها یا باشگاه‌های محلی مانند باشگاه‌های کتاب‌خوانی یا کلاس‌های ورزشی بپیوندید.
- در جامعه خود داوطلب شوید تا افراد جدیدی را ملاقات کنید و تأثیر مثبتی بگذارید.
شبکه‌های اجتماعی جدید بسازید
- در رویدادهایی مانند کارگاه‌ها، نشست‌های شبکه‌ای یا جشنواره‌های محلی شرکت کنید.
- از پلتفرم‌هایی مانند Meetup یا گروه‌های فیس‌بوک برای پیدا کردن افراد با علایق مشابه استفاده کنید.
تعاملات روزمره را تقویت کنید
- به همسایگان سلام کنید، با همکاران گپ بزنید یا در موقعیت‌های روزانه مکالمه شروع کنید.
- لبخند بزنید، تماس چشمی برقرار کنید و علاقه نشان دهید تا ارتباطات تشویق شوند.
بر کیفیت به‌جای کمیت تمرکز کنید
- زمان را صرف پرورش روابطی کنید که شادی و حمایت به همراه دارند.
- ارتباطات معنادار را به داشتن یک دایره اجتماعی بزرگ ترجیح دهید.
مبارزه با تنهایی برای سلامتی بهتر
یافته‌های منتشرشده در مجله Nature Human Behaviour نشان می‌دهد که جامعه باید اولویت بیشتری به ارتباطات اجتماعی بدهد.
چه از طریق برنامه‌های اجتماعی، حمایت از سلامت روان یا صرفاً برقراری ارتباط با عزیزان، ارتباطات اجتماعی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی سلامت کلی را بهبود بخشد.
در دنیایی که اغلب دیجیتالی‌تر اما از نظر اجتماعی دورتر به نظر می‌رسد، این بینش‌ها اهمیت پرورش روابط واقعی – برای قلب و سلامت ما – را یادآوری می‌کنند.
