آیا داشتن یک وعده غذایی ناسالم مانند فست فودها به طور ثابت و پیوسته میتواند توانایی دیدن را از شما بگیرد؟ گزارشی جدید نشان میدهد که احتمال آن وجود دارد: بعد از خوردن سالیانه تنها چیپس سیبزمینی، سیب زمینی سرخ کرده، گوشتهای فرآوری شده و نان سفید، یک پسر ۱۷ ساله انگلیسی کور شد.
علاوه بر عادات غذایی بد او، شاخص توده بدنی او، یک اندازهگیری استاندارد از چاقی، عادی و نرمال باقی مانده بود. اما کمبود ویتامینهای ضروری و مواد معدنی باعث تلفات جبران ناپذیری شد. این تلفات شامل کم خونی، کاهش تراکم مواد معدنی استخوانها و سطح ویتامین B12، ویتامین D، مس و سلنیوم بود.
محققان گفتند: این باعث “نوروپاتی بینایی مربوط به تعذیه”، یک شکل نادر از آسیب عصب بینایی میشود که در کشورهای در حال توسعهای که در آن سوء تغذیه رایج است، بیشتر وجود دارد. اگر این بیماری درمان نشود، میتواند منجر به کوری دائم شود.
دنیز آتان، مدرس ارشد مشاوره دانشکده پزشکی بریستول گفت: “اینگونه نیست که خوردن فست فودها اثرات سمی در بینایی او داشت، بلکه او غذاهای مغذی و متنوعی را نمیخورد.”
یک پسر به اصطلاح “بد غذا”، از حدود ۱۱ سالگی عمداً از برخی مواد غذایی خاص اجتناب کرد و تنها کربوهیدراتهای فرآوری شده، روغن، ژامبون، کالباس و سوسیس مصرف میکرد.
آتان گفت: “بیشتر غذاهای او چربی و کربوهیدرات بود، که کالری زیادی دارد. این بدان معناست که قد و وزن وی در حد طبیعی باقی مانده و وضعیت او را پوشانده است، حتی وقتی مواد مغذی بدن او به طور مرتب در حال کاهش یافتن بود.”
وی گفت: ا”ین یک مشکل است، زیرا چندین ویتامین و مواد معدنی وجود دارد که برای سلامتی چشم مهم و ضروری هستند.”
این موارد شامل ویتامین A، ویتامینB1 (تیامین)، ویتامینB2 (ریبوفلاوین)، ویتامن B3 (نیاسین)، ویتامین B6 (پیریدوکسین) ، ویتامین B9 (فولات)، ویتامین B12 (کوبالامین)، آهن، کلسیم، منیزیم و مس است.
آتان اضافه کرد: “شاید اگر او فقط ماهی و سبزیجات میخورد، مشکلی پیش نمیآمد. اما این پسر نوجوان در سن ۱۴ سالگی، دچار خستگی مزمن، کاهش شنوایی و مشکلات بینایی شد. در ۱۷ سالگی ، نوروپاتی نوری(بینایی) تغذیهای آسیب دید و بیشتر بینایی مرکزی “خواندن” وی از دست رفت.”
دید پیرامونی بیمار سالم باقی مانده بود و درمان جایگزینی ویتامین، برخی از رنگهای از دست رفته را برگرداند. اما صدمه به اعصاب نوری این پسر تا حد زیادی غیر قابل برگشت بود.
لونا ساندون مدیر برنامه گروه تغذیه بالینی در مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس گفت: “آسیب نوروپاتی نوری بر اثر کمبود مواد مغذی، کمی شوکه کننده است.”
“متأسفانه، کیفیت ضعیف رژیم غذایی در بین کودکان و بزرگسالان بسیار مرسوم است. تمرکز بر غذاهای از پیش آماده شده و فست فودها بسیار متداول است. من اغلب از والدین داستانهایی میشنوم که میگویند: سالمترین چیزی که میتوانم به بچهی خود بدهم، ناگت مرغ است.”
اما در حالی که بسیاری از نوجوانان مرحلهای از خوردن را پشت سر میگذارند ، ساندون تأکید کرد که محدود کردن رژیم غذایی فرد به تعداد معدودی خوراکی برای سالهای طولانی، طبیعی نیست.
بنابراین چه چیزی داشتن چنین وعدههای بی کیفیتی را توضیح میدهد؟ ساندون گفت: گاهی اوقات این الگو در بین کودکانی که آلرژی غذایی دارند یا کودکانی که مبتلا به اوتیسم هستند، ایجاد میشود.
اما آتان خاطرنشان کرد که برخی از افراد بد غذا در واقع از یک وضعیت سلامتی روانی رنج میبرند که به عنوان “اختلال اجتناب محدود کننده در مصرف مواد غذایی” شناخته میشود. به دلیل عدم علاقه به غذا، افزایش حساسیت به بافتهای غذایی و ترس از خوردن غذا، این اختلال میتواند باعث کاهش چشمگیر وزن، کمبودهای غذایی و اختلال در عملکرد اجتماعی شود.
هنوز مشخص نیست که آیا این نوجوان انگلیسی از چنین شرایطی رنج میبرد یا خیر. اما آتان تأکید کرد که حتی پس از کور شدن، رژیم غذایی پسر تغییری نکرده است.
وی خاطرنشان کرد: “او اکنون مکملهای مولتی ویتامین مصرف میکند، اما من نمیتوانم بگویم که با وجود دیدن متخصصان گوارش، متخصصان تغذیه، تیم سلامت روان و متخصصان اختلال در خوردن، رفتار غذایی او بسیار تغییر کرده است.”
پس والدین نگران چه کاری باید انجام دهند؟ به طور کلی، اضطراب والدین در مورد خوردن فست فود به احتمال زیاد باعث تغییر رفتار خوردن در فرزندان آنها میشود. آتان هشدار داد: “برای بی علاقه کردن فرزند خود به فست فودها، بهتر است طیف وسیعی از غذاهای خوشمزه و در عین حال مغذی را به فرزندان خود معرفی کنیم.”
و ساندون این توصیه را ارائه داد: “برای ارزیابی رشد و پیشرفت فرزندتان، و انتخاب یک رژیم غذایی برای کمبودهای احتمالی مواد مغذی، میتوانید با یک متخصص تغذیه، که متخصص در امراض کودکان و نوجوانان است، مشورت کنید تا بتوانید عوامل خطر اختلالات خوردن را که ممکن است نگرانیهای دیگری را نشان دهد، ارزیابی کنید.