بسیاری بر این باورند که شما و بدن شما در واقع بازتاب چیزی است که می‌خورید. و این بازتاب در هیچ جایی به خوبی دندان‌های شما دیده نمی‌شوند. این بدان دلیل است که بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث بوجود آمدن پلاک دندان شوند و پوسیدگی و آسیب جدی به دندان شما وارد کنند. پلاک یک لایه چسبناک پر از باکتری است که پس از خوردن غذا بر روی دندان‌ها ایجاد می‌شود و به بیماری لثه و پوسیدگی دندان کمک می‌کند. بعد از خوردن میان وعده‌های قندی، قندها باعث می‌شوند که باکتری‌های پلاک اسیدهایی را آزاد کنند که به مینای دندان آسیب وارد می‌کنند. هنگامی که مینای دندان از بین برود، پوسیدگی و حفره‌هایی در آن پدیدار می‌شود.
طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، پوسیدگی دندان شایع‌ترین معضلی است که افراد 6 تا 19 ساله با آن روبرو می‌شوند. عوارضی پوسیدگی دندان شامل درد، مشکلات جویدن و آبسه شدن است. اگر مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، پلاک شما سفت می‌شود و به تارتار تبدیل می‌شود. تارتار در بالای لثه می‌تواند منجر به التهاب و عفونت لثه شود، که فرم اولیه‌ای از بیماری لثه است.
اما چگونه می‌توان جلوی تخریب پلاک‌های ایجاد شده در دهان را گرفت؟ علاوه بر مسواک زدن حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک، سعی کنید از این خوردنی‌ها اجتناب کنید و یا مصرف آنها را محدود کنید.
1- آب نبات ترش
پر واضح است که آب نبات برای دندان شما مضر است. اما آب نبات‌های ترش حاوی اسیدهای بیشتر و متفاوت‌تری هستند که دندان‌های شما را سریع‌تر پوسیده می‌کنند. بعلاوه، چون آب نبات‌ها جویدنی هستند، برای مدت طولانی به دندان‌های شما می‌چسبند، بنابراین احتمالاً باعث پوسیدگی دندان می‌شوند. اگر هوس یک میان وعده یا دسر شیرین کرده‌اید، به جای آن مقداری شکلات میل کنید که بتوانید آن را سریع بجوید و سپس به راحتی دهان خود را بشویید.
2- نان
هنگامی که شما نان را می‌جوید، بزاق شما نشاسته‌ها را به قند تجزیه می‌کند. نان در دهان شما که اکنون به ماده‌ای خمیر مانند و چسبناک تبدیل شده است، در شکاف‌های بین دندان گیر می‌کند. و این می‌تواند باعث پوسیدگی شود. اگر به دنبال کربوهیدرات هستید، هدف انتخاب تنوعی از محصولات کمتر تصفیه شده مانند نان‌های تهیه شده با گندم و غلات کامل است. این مواد حاوی قند کمتری هستند و به راحتی تجزیه نمی‌شوند.
3- الکل
همه ما می‌دانیم که نوشیدن الکل عادت سالمی نیست. نوشیدن الکل باعث خشکی دهان می‌شود. یک دهان خشک فاقد بزاق است. بزاق برای سلامتی دندان‌های ما ضروری است. بزاق دهان از چسبیدن مواد غذایی به دندان‌ها جلوگیری می‌کند و ذرات غذا را شستشو می‌دهد. حتی به ترمیم علائم اولیه پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر عفونت‌های دهان کمک می‌کند. برای کمک به مرطوب نگه داشتن دهان، آب زیادی بنوشید و از نوشیدن الکل خودداری کنید.
4- نوشیدنی‌های گازدار
همه ما می‌دانیم که مضرات نوشیدنی‌های گازدار بسیار بیشتر از فواید آن است، حتی اگر بر روی قوطی کلمه “رژیمی یا بدون قند” نوشته شده باشد. در یکی از مطالعات معتبر اخیر، محققان دریافتند که نوشیدن نوشابه گازدار به مقدار زیاد می‌تواند به اندازه استفاده از متامفتامین و کراک به دندان‌های شما آسیب برساند. نوشابه‌های گازدار پلاک‌هایی را تولید می‌کنند که قادر به آزادسازی اسید بیشتری برای حمله به مینای دندان‌ها هستند. بنابراین اگر روز به روز نوشابه یا دلستر بنوشید، در اصل شما دارید دندان‌های خود را با اسید می‌پوشانید. بعلاوه نوشیدنی‌های گازدار دهان شما را خشک می‌کنند، یعنی باعث تولید بزاق کمتری در دهان می‌شوند. و نکته آخر اینکه، نوشیدنی‌های گازدار رنگ تیره می‌توانند دندان‌های شما را رنگی یا لکه دار کنند.
[miptheme_quote author=”” style=”boxquote text-center”]توجه: پس از نوشیدن نوشابه، دندان‌های خود را مسواک نزنید، چرا که با این کار در واقع سرعت خرابی دندان خود را تسریع بخشیدید.[/miptheme_quote]
5- یخ
یخ تماماً آب است، بنابراین جویدن آن مشکلی ندارد، درست است؟ طبق انجمن دندانپزشکی آمریکا چنین نیست. جویدن یک ماده سخت می‌تواند باعث آسیب به مینای دندان شود و در برخی موارد باعث ترک خوردگی، شکستگی و یا شل شدن تاج دندان (قسمتی از دندان که توسط مینا پوشیده شده است) شود. می‌توانید از یخ برای خنک کردن نوشیدنی خود استفاده کنید، اما آن را نجوید.
6- مرکبات
پرتقال، گریپ فروت و لیمو میوه‌های خوشمزه‌ای هستند، آب میوه‌های خوشمزه‌ای دارند و ویتامین C زیادی دارند. اما مقدار اسید آنها می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و باعث شود تا دندان‌های شما در برابر پوسیدگی آسیب پذیر شوند. حتی چلاندن یک لیموترش در آب، نوشیدنی شما را اسیدی می‌کند. بعلاوه، اسید مرکبات می‌تواند برای زخم‌های دهان آزار دهنده باشد. اگر می‌خواهید دوز آنتی اکسیدان و ویتامین‌های مرکبات را دریافت کنید، در وعده‌های غذایی خود آنها را با اعتدال بخورید و بنوشید و سپس دهان خود را با آب بشویید.
7- چیپس سیب‌زمینی
خرد شدن چیپس زیر دندان‌ها، برای بسیاری از ما لذت‌بخش است. اما متأسفانه، چیپس حاوی نشاسته زیادی است و هنگامی که لابلای دندان‌ها گیر می‌کند تبدیل به قند می‌شود و غذای باکتری‌های موجود در پلاک دندان می‌شود. تولید اسید از چیپس ماندگار است. بنابراین پس از خوردن آن، دندان‌های خود را نخ بکشید.
8- میوه‌های خشک شده
خشکبار می‌تواند یک میان وعده سالم باشد. اما بسیاری از میوه‌های خشک شده – زردآلو، آلو، انجیر و کشمش، چسبنده هستند. آنها لای دندان‌ها گیر کرده و بین شکاف‌ها می‌چسبند و قند زیادی به جای می‌گذارند. اگر از خوردن میوه‌های خشک لذت می‌برید، پس از مصرف حتما دهان خود را با آب بشویید و بعد از آن مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. اما بهتر است میوه‌های تازه را مصرف کنید چرا که غلظت قند کمتری نسبت به حالت خشک شده خود دارند.
