در یک بعدازظهر آفتابی شنبه، گروهی از افراد روی چمن‌های یک حیاط خلوت دور صحنه‌ای کوچک نشسته بودند. آن‌ها با دقت به سخنرانی بنیان‌گذاران پرشور استارتاپ‌های فناوری گوش می‌دادند، به لپ‌تاپ‌های خود خیره شده بودند، سیگار الکترونیکی می‌کشیدند و فرپوچینو توت‌فرنگی می‌نوشیدند. بالای سرشان پهپادی در حال پرواز بود. درون خانه نیز، سرمایه‌گذاران در آشپزخانه به ارائه‌ها گوش می‌دادند.
با اینکه صحنه یادآور دره سیلیکون بود، اما در واقع در منطقه آرام Liangzhu در شهر Hangzhou، در جنوب چین اتفاق می‌افتاد. این منطقه به دلیل اجاره‌های پایین و نزدیکی به شرکت‌های بزرگی چون Alibaba و DeepSeek به قطب جدیدی برای استعدادهای نرم‌افزاری و کارآفرینان تبدیل شده است.
جست‌وجوی «احتمالات جدید» در پایتخت هوش مصنوعی چین
Felix Tao، کارمند سابق Facebook و Alibaba که اکنون ۳۶ سال دارد، می‌گوید:
«مردم به اینجا می‌آیند تا احتمالات جدید زندگی و کار خود را کشف کنند.»
تقریباً تمام این احتمالات حول محور هوش مصنوعی می‌چرخند. در حالی که رقابت بین آمریکا و چین برای برتری فناورانه افزایش یافته، Hangzhou در قلب جنون هوش مصنوعی چین قرار گرفته است.
سیاست‌گذاری هدفمند برای حمایت از نوآوری
ده سال پیش، دولت‌های محلی و ایالتی، مشوق‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی و یارانه به شرکت‌های نوپا در Hangzhou ارائه کردند. این سیاست باعث رشد صدها استارتاپ شد. امروز، افراد بسیاری در آخر هفته‌ها از پکن، شانگهای و شنژن به اینجا می‌آیند تا برنامه‌نویس استخدام کنند.
ظهور «روستایی‌های دیجیتال» در Liangzhu
بسیاری از این افراد اکنون در حیاط خانه Tao دور هم جمع می‌شوند. Tao پس از همکاری در تأسیس آزمایشگاه هوش مصنوعی در Alibaba، در سال ۲۰۲۲ شرکت خود به نام Mindverse را تأسیس کرد. خانه او اکنون تبدیل به محل گردهمایی برنامه‌نویسانی شده که اغلب در دهه ۲۰ یا ۳۰ زندگی خود هستند. روزها در کافه‌ها کدنویسی می‌کنند، شب‌ها بازی می‌کنند و رویای راه‌اندازی استارتاپی مبتنی بر هوش مصنوعی در سر دارند. آن‌ها به شوخی خود را «روستایی‌ها» می‌نامند.
پلتفرم‌های فناوری متولد Hangzhou
علاوه بر Alibaba و DeepSeek، شرکت‌هایی مانند NetEase و Hikvision نیز از Hangzhou برخاسته‌اند.
در ژانویه، DeepSeek از مدلی از هوش مصنوعی رونمایی کرد که با هزینه‌ای بسیار کمتر از نمونه‌های دره سیلیکون توسعه یافته بود. از آن زمان، مدل‌های توسعه‌یافته توسط DeepSeek و Alibaba در میان بهترین مدل‌های متن‌باز جهان قرار گرفته‌اند. فارغ‌التحصیلان دانشگاه Zhejiang در Hangzhou اکنون به نیروهای پرطرفدار شرکت‌های فناوری چین تبدیل شده‌اند.
رسانه‌های چینی با دقت انتقال یکی از اعضای کلیدی DeepSeek به شرکت Xiaomi را دنبال کردند. مهندسان زیادی در Liangzhu می‌گویند در انتظار پایان دوره قراردادهای عدم رقابت با شرکت‌هایی چون ByteDance هستند تا بتوانند به پروژه‌های خود بپردازند.
DeepSeek؛ یکی از «شش ببر Hangzhou»
رسانه‌های چینی، DeepSeek را یکی از «شش ببر Hangzhou» می‌نامند؛ شش شرکت نوآور در حوزه هوش مصنوعی و رباتیک.
شرکت‌هایی با دستاوردهای جهانی
- Game Science: سال گذشته اولین بازی ویدیویی پرهزینه با موفقیت بین‌المللی، Black Myth: Wukong را منتشر کرد.
- Unitree: اوایل امسال، ربات‌هایش در مراسم جشن سال نو چینی در تلویزیون ملی چین رقصیدند.
- Rokid: استارتاپی در حوزه عینک‌های هوش مصنوعی که بنیان‌گذارش، Mingming Zhu، شش بنیان‌گذار «ببرهای Hangzhou» را برای صرف شام به خانه‌اش دعوت کرد.
Zhu می‌گوید این نخستین دیدار حضوری آن‌ها بود. بیشتر بنیان‌گذاران این گروه یا در دانشگاه Zhejiang تحصیل کرده‌اند یا سابقه کار در Alibaba دارند.
حمایت دولت؛ فرصتی طلایی یا تهدیدی برای گسترش جهانی؟
Zhu می‌گوید:
«در آغاز راه، کوچک بودیم. ولی حتی آن زمان هم دولت از ما حمایت می‌کرد.»
به گفته او، مقامات دولتی سرمایه‌گذاران اولیه Rokid را معرفی کردند که یکی از آن‌ها بنیان‌گذار Alibaba یعنی Jack Ma بود.
اما برخی دیگر می‌گویند که این حمایت دولت باعث نگرانی برخی سرمایه‌گذاران خارجی شده است. چند بنیان‌گذار که نخواستند نام‌شان فاش شود، اشاره کردند که جذب سرمایه از صندوق‌های خارجی برای‌شان دشوار بوده و این مانع رشد جهانی آن‌ها شده است.
نگرانی از سناریوی TikTok
کابوس آن‌ها چیست؟ تبدیل شدن به شرکتی مانند ByteDance، که مدیرانش باید در برابر کنگره آمریکا به خاطر ارتباط با دولت چین پاسخ‌گو باشند.
مسیر رشد بین حمایت داخلی و سرمایه خارجی
بنیان‌گذاران می‌گویند در مسیر رشد، میان دو انتخاب قرار دارند:
- دریافت سرمایه دولتی و تمرکز بر بازار چین
- جذب سرمایه مستقل و راه‌اندازی دفتر در کشوری مانند سنگاپور برای دسترسی به سرمایه‌گذاران بین‌المللی
برای بسیاری، گزینه نخست، تنها مسیر ممکن به نظر می‌رسد.
محدودیت‌های بین‌المللی و چالش دسترسی به تراشه‌ها
چالشی دیگر، دسترسی به تراشه‌های پیشرفته برای اجرای مدل‌های هوش مصنوعی است. آمریکا سال‌هاست تلاش می‌کند تا مانع از خرید این تراشه‌ها توسط شرکت‌های چینی شود. شرکت‌های چینی مانند Huawei و SMIC برای تولید تراشه‌های بومی رقابت می‌کنند.
آیا تراشه‌های چینی کفایت می‌کنند؟
در حال حاضر، تراشه‌های چینی عملکرد قابل قبولی دارند و به شرکت‌هایی مانند ByteDance امکان ارائه خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی در داخل چین را می‌دهند. بسیاری از شرکت‌های چینی نیز تراشه‌های Nvidia را ذخیره کرده‌اند، اما مشخص نیست این ذخایر تا چه زمانی دوام می‌آورند یا آیا تولیدکنندگان چینی می‌توانند به سرعت به سطح همتایان آمریکایی برسند یا نه.
Mindverse؛ تلاش برای آرامش ذهن با کمک هوش مصنوعی
در یکی از پروژه‌های معرفی‌شده در حیاط Tao، شرکت Mindverse او قرار دارد. این شرکت در حال توسعه محصولی مبتنی بر هوش مصنوعی است که به افراد در مدیریت زندگی شخصی‌شان کمک می‌کند؛ از ارسال ایمیل‌های حمایتی به همکاران گرفته تا یادآوری برنامه تعطیلات به والدین.
Tao می‌گوید:
«من فقط نمی‌خواهم هوش مصنوعی کارها را انجام دهد، می‌خواهم واقعاً برای ذهن شما فضایی ایجاد کند تا بتوانید آرامش داشته باشید.»
Liangzhu؛ ترکیب الهام‌بخش طبیعت، هنر و نوآوری
بسیاری از حاضران در رویداد حیاط Tao معتقدند که جو خلاقانه Hangzhou، که قرن‌ها الهام‌بخش شاعران و نقاشان چینی بوده، اکنون به رشد فکری آن‌ها کمک کرده است.
Lin Yuanlin، بنیان‌گذار شرکت Zeabur، در زمان دانشجویی در دانشگاه Zhejiang شرکت خود را راه‌اندازی کرد. این استارتاپ به توسعه‌دهندگان اپلیکیشن و وب‌سایت، زیرساخت‌های پشتیبان ارائه می‌دهد. مشتریان آن شامل کاربران «Vibecoding» هستند؛ افرادی که با کمک ابزارهای هوش مصنوعی و بدون دانش عمیق برنامه‌نویسی، کد تولید می‌کنند.
Lin می‌گوید Liangzhu مکان ایده‌آلی برای تست محصول است. کافی‌ست با فردی در کافه صحبت کند یا به خانه همسایه سر بزند تا نیازهای کاربران احتمالی را بهتر درک کند. او آن‌قدر به Liangzhu رفت‌وآمد داشته که در نهایت به آنجا نقل مکان کرده است.
