ساده‌ترین توصیفی که می‌توان از برابری در محیط کار عنوان کرد، عدم تبعیض است. برابری در محیط کار به معنای داشتن رفتاری منصفانه بدون در نظر گرفتن ویژگی‌هایی مانند نژاد، جنسیت، ناتوانی، مذهب، ملیت، گرایش جنسی و یا سن است.
البته برابری در محل کار فقط به این نکته و عدم تبعیض ختم نمی‌شود، برابری واقعی به این معنی‌ست که همه کارکنان به فرصت‌های برابر دسترسی داشته باشند و کارفرمایان تلاش کنند که همه کارکنان، شانس برابر برای ارتقا، توسعه مهارت‌ها و پیشرفت در حرفه خود داشته باشند.
تلاش برای برابری یعنی اطمینان یافتن از داشتن یک محیط کاری ایمن، ارائه فرصت‌های برابر، دستمزد برابر و مهم‌تر از همه پذیرفتن و تجلیل از همه افراد به خاطر تفاوت‌هایشان. این موضوع نه تنها برای رهبران و مدیران، بلکه برای همه افراد در محیط کار باید یک اولویت ثابت باشد.
تبعیض در محیط کار
تبعیض در محل کار را می‌توان به اشکال مختلف نشان داد؛
- سن
- نژاد، از جمله ملیت و قومیت
- ناتوانی
- متاهل یا مجرد بودن
- باردار بودن یا مرخصی زایمان
- تغییر جنسیت
- دین یا عقیده
- جنسیت یا گرایش جنسی
تبعیض را می‌توان به روش‌های مختلف نشان داد که در ادامه به چهار روش اشاره خواهیم کرد:
تبعیض مستقیم: کار نکردن با فردی که دارای ویژگی‌های متفاوت از جمله موارد اشاره شده است.
تبعیض غیرمستقیم: وضع قوانین یا مقرراتی که برای همه اعمال می‌شود، اما به دلیل وضع این قانون در حق فردی با ویژگی‌های متفاوت اجحاف می‌شود.
آزار و اذیت: رفتار ناخواسته مرتبط با یکی از ویژگی‌های گفته شده که محیطی توهین‌آمیز و ناامن برای شخص ایجاد کند.
قربانی شدن: رفتار ناعادلانه با شخصی به دلیل شکایت از تبعیض یا آزار و اذیت
ایجاد برابری در محیط کار
وقتی موضوع تنوع و ایجاد برابری در محل کار مطرح می‌شود، این موضوع می‌تواند به بررسی دقیق تفاوت‌ها در محل کار کمک کند، در نتیجه می‌توانید برای رفع نیازهای افراد مختلف و ایجاد یک برنامه عملیانی، اقدام کنید.
- از فرآیند استخدام شروع کنید
برای پذیرش واقعی برابری در محل کار، باید از فرآیند استخدام شروع کنید. برای بررسی دقیق شرح وظایف فرصت‌های شغلی وقت بگذارید. اهمیت این موضوع آنجا آشکار می‌شود که جملات و زبان شرح وظایف می‌تواند ناخواسته نقش‌های خاصی را به قشر خاصی نسبت دهد و دیگران احساس طرد شدن کنند.
در مورد فرآیند استخدام دپارتمان منابع انسانی سازمان‌ها هم نقش پر رنگی برای جلوگیری از تبعیض در فرآیند استخدام ایفا می‌کنند.
- یک محیط کار ایمن را ایجاد و دیگران را هم برای ساخت آن ترغیب کنید
همه افراد شرکت باید احساس کنند که در مکانی امن هستند، صدایشان شنیده می‌شود و مورد احترام هستند. اگر کارمندی به هر نحوی تبعیض را حس کند، باید مطئمن باشد که می‌تواند در مورد آن صحبت کند.
منابع انسانی در مورد این موضوع نقش مهمی دارد. همه کارمندان درون شرکت باید بدانند که اگر با مشکلی روبه‌رو شوند، می‌توانند بدون قضاوت به سراغ یکی از اعضای تیم منابع انسانی بروند و مشکلات خود را مطرح کنند. کارکنان همچنین باید با آگاهی از این که هرگز برای شکایت یا ابراز نگرانی با تلافی مواجه نخواهند شد، امنیت داشته باشند.
- به کارکنان کمک کنید تا آموزش‌های لازم را دریافت کنند
هیچ محل کاری کامل نیست، اما با آموزش به کارکنان، می‌توانید به آگاهی و تغییر کمک کنید. منابع و مطالب آموزشی که شامل نمونه‌هایی از انواع مختلف تبعیض هستند، چه تبعیض غیرمستقیم و چه تعصبات ناخودآگاه و زبان توهین‌آمیز را در اختیار کارکنان قرار دهید.
این کار کمک می‌کند تا کارکنان از موضوعاتی که ممکن است قبلاً تصور می‌کردند تبعیض نیست آگاه شوند.
- فقط تفاوت ها را نپذیرید، بابت وجود آن‌ها خوشحال باشید
برابری صرفاً پذیرفتن افراد با پیشینه‌های مختلف نیست، بلکه داشتن حس خوب برای وجود آن‌هاست. برگزاری جلسات برای اینکه بین کارکنان مکالمه ایجاد شود و آن‌ها داستان‌ها و تجربیات منحصر به فرد خود را به اشتراک بگذارند، باعث می‌شود کارمندان از یکدیگر یاد بگیرند. همچنین تیم‌ها قوی‌تر از قبل با یکدیگر کار کنند.
- نشان دهید که شرکت شما طرفدار برابری است و برای حمایت از آن فرهنگی ایجاد کنید
هرگز نباید در داخل یا خارج از سازمان این سوال وجود داشته باشد که رویکرد شرکت شما چیست. هنگامی که محیطی ایجاد می‌کنید که صداقت، ارتباطات باز، احترام به تفاوت‌ها و باورها و عملکردهای فردی تشویق می‌شود و اهمیت تنوع و تجلیل از آن، تبیین شده، رویکرد شرکت شما مشخص می‌شود.
رهبران و مدیران شرکت هم باید بتوانند با رویکرد شرکت ارتباط برقرار کنند و برای ایجاد فرهنگی که این موضوع را در بر می‌گیرد، تلاش کنند.
برای ایجاد برابری در محل کار علاوه بر موضوعاتی که بیان کردیم، صحبت با کارمندان، شنیدن دیدگاه‌ها و تجربیات جدید و تمرکز بر تعادل کار و زندگی می‌تواند در این راه کمک کنند.
حتما شما هم تجربه کار در سازمان‌هایی که به برابری اهمیت می‌دهند داشته‌اید، برای مثال گروه وطن‌زرین یکی از شرکت‌های بزرگ در ایران است که اقدامات مختلفی برای ایجاد حس برابری میان کارکنان انجام داده؛ از جمله، ایجاد فرصت‌های برابر برای توسعه فردی، تفاوت قائل نشدن بین دستمزد مرد و زن، مرخصی پریود برای خانم‌ها و …
چرا وجود تفاوت‌ها و ایجاد حس برابری مهم است:
هنگامی که در محل کار خود افرادی با پیشینه‌های مختلف همکارتان هستند، تیمی ساخته می‌شود که تجربیات متنوعی دارند و در نتیجه ایده‌های متنوع و گزینه‌های مختلفی خواهید داشت که می‌توانند برای جذب مخاطبان وسیع‌تر، کمک کنند و تیم‌ها به سمت نوآوری حرکت کنند.
اما مهم است که به یاد داشته باشید، برابری در محل کار فقط به کارفرما بستگی ندارد.
اگرچه کارفرمایان باید راه را برای فرهنگ برابری هموار کنند، اما همه افراد در شرکت نیز باید نقش خود را ایفا کنند.
نقش کارفرمایان:
- اطمینان حاصل کنند که همه کارکنان به دلیل ویژگی‌های متفاوت در معرض تبعیض قرار نمی گیرند.
- آموزش‌هایی را برای رهبران و مدیران محل کار در مورد فرصت‌های برابر و فرهنگ برابری و اقدامات صحیح، تنظیم کنند.
- به طور منظم با کارکنان ارتباط برقرار کنند و اهمیت برابری را برای کارکنان تبیین کنند.
- منابع آموزشی را برای ترویج یادگیری در اختیار کارکنان قرار دهند.
نقش کارکنان:
- به گونه‌ای رفتار کنند که هیچ یک از همکاران به دلیل ویژگی‌های متفاوت، تبعیضی احساس نکنند.
- از سیاست‌های شرکت پیروی کنند و به فرهنگ احترام گذاشتن، کمک کنند.
- از رفتارهای خود و نحوه تفسیر آن‌ها و تأثیر آن‌ها بر دیگران آگاه باشند.
برابری در محل کار باعث می‌شود تا کارکنان مشارکت بیشتری داشته باشند و با روحیه بهتری کار کنند، شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف در تلاش هستند تا فرهنگ برابری را در سازمان خود جاری کنند. در ایران این موضوع در مورد برابری زن و مرد و عدالت بین آن‌ها بیشتر مطرح می‌شود. در گروه وطن‌زرین مدیران ارشد اغلب خانم‌ها هستند و تلاش شده تا علاوه بر اینکه برابری بین زن و مرد در سازمان فرهنگ‌سازی شود، همه کارکنان از فرصت‌های برابر برای رشد و توسعه بهره‌مند شوند.
