زمانی که بزرگسالان با نوزادان صحبت می‌کنند، لحن گفتارشان معمولاً شیرین‌تر، کندتر و آهنگین‌تر به نظر می‌رسد. این نوع خاص از ارتباط که سال‌هاست محققان را مجذوب خود کرده، چیزی فراتر از آواهای بامزه و لحن بازیگوشانه است. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این سبک گفتار ممکن است نقشی کلیدی در شروع درک زبان توسط نوزادان ایفا کند.
ویژگی‌های گفتار کودکانه: تمرکز بر صداهای کشیده
یکی از ویژگی‌های برجسته گفتار کودکانه که به صورت علمی به آن «گفتار هدایت شده به نوزاد» یا Infant-Directed Speech (IDS) گفته می‌شود، کشیده و اغراق‌آمیز شدن صداهای مصوت است. برخی محققان معتقدند این اغراق به نوزادان کمک می‌کند تا مرزهای کلمات و آواهای گفتاری را بهتر تشخیص دهند.
اما در مقابل، گروهی دیگر بر این باورند که این کشش صداها ممکن است فقط نتیجه لبخند زدن یا بروز احساسات مثبت باشد و الزاماً یک الگوی آگاهانه نیست. پس آیا واقعاً این کشیده شدن صداها در گفتار کودکانه وجود دارد؟
تحقیقی جهانی برای پاسخ به یک سؤال ساده
یک تیم علمی به رهبری مرکز بین‌المللی تحقیقات نوروانتلیجنس (WPI-IRCN) در دانشگاه توکیو برای پاسخ به این سؤال وارد عمل شدند. آن‌ها با بررسی دهه‌ها تحقیق تلاش کردند بفهمند آیا واقعاً بزرگسالان هنگام صحبت با نوزادان صداهای مصوت را بیشتر از حد معمول اغراق می‌کنند یا خیر و این موضوع چه تأثیری در یادگیری زبان اولیه دارد.
نتایج متناقض در مطالعات قبلی
تحقیقات اولیه در این زمینه نتایج متفاوتی ارائه کرده‌اند.
برخی مطالعات چه می‌گویند؟
برخی مطالعات نشان داده‌اند که بزرگسالان هنگام صحبت با نوزادان، مصوت‌هایی مانند «آ»، «ای» و «او» را بیشتر برجسته می‌کنند و همین موضوع احتمالاً به درک بهتر آن‌ها کمک می‌کند.
برخی مطالعات دیگر چه یافته‌اند؟
در مقابل، گروهی دیگر از مطالعات هیچ نشانه ثابتی از این اغراق نیافتند و این سؤال را مطرح کردند که شاید شفافیت گفتار کودکانه صرفاً نتیجه احساسات مثبت باشد و نه یک الگوی گفتاری هدفمند.
متاآنالیز برای کشف حقیقت
بررسی جامع مطالعات پیشین
ایرنا لووچویچ، نویسنده اصلی تحقیق و پژوهشگر فوق دکتری در WPI-IRCN، توضیح می‌دهد: «ما تصمیم گرفتیم متاآنالیزی از تمام مطالعات انجام‌شده در این زمینه انجام دهیم تا بفهمیم آیا اغراق در مصوت‌ها واقعاً ویژگی گفتار با نوزادان است و در صورت مثبت بودن، چه عواملی باعث آن می‌شوند.»
تیم تحقیقاتی ۲۰ مطالعه با روش‌های مشابه و ۳۵ مطالعه با رویکردهای متنوع را بررسی کردند. این ترکیب داده‌ها باعث افزایش دقت و اعتبار نتایج شد.
یافته‌های کلیدی: مصوت‌ها در گفتار کودکانه واقعاً کشیده می‌شوند
نتایج این متاآنالیز یک فرضیه قدیمی را تأیید کرد. لووچویچ می‌گوید: «بررسی‌های ما تأیید کرد که مادران در حداقل ۱۰ زبان مختلف، مصوت‌ها را هنگام صحبت با نوزادان اغراق می‌کنند.»
تنوع روش‌ها؛ چالشی مهم
با این حال، این تحقیق همچنین به یک نکته مهم اشاره کرد: روش‌های متفاوتی که در مطالعات قبلی استفاده شده‌اند، باعث تفاوت نتایج شده‌اند. لووچویچ هشدار می‌دهد: «محققان باید در تحقیقات خود، جزئیات روش‌های مورد استفاده را با دقت ثبت کنند و از تعمیم نتایج یک زبان یا یک روش به زبان یا روشی دیگر خودداری کنند.»
چرا روش اندازه‌گیری اهمیت دارد؟
یکی دیگر از نکات مهم این مطالعه این بود که روش‌های مختلف برای اندازه‌گیری اغراق در مصوت‌ها، می‌توانند نتایج متفاوتی ایجاد کنند.
تفاوت در واحدهای اندازه‌گیری
برخی مطالعات از مقیاس هرتز (Hz) و برخی دیگر از مقیاس مل (Mel) برای سنجش صدا استفاده می‌کنند. این تفاوت‌های فنی می‌تواند روی چگونگی شناسایی کشیده شدن صداها و حتی اینکه آیا اصلاً این کشش دیده شود یا نه، تأثیر بگذارد.
لزوم مستندسازی دقیق روش‌ها
محققان تأکید کردند که پژوهشگران حوزه گفتار و رشد زبانی باید روش‌های خود را به‌طور کامل ثبت کنند و در نتیجه‌گیری‌ها از مطالعات مختلف، دقت بیشتری به خرج دهند.
یادگیری فراتر از مصوت‌ها: دنیای شگفت‌انگیز نوزادان
اکنون که شواهد قوی‌تری درباره کشش مصوت‌ها در گفتار کودکانه به دست آمده است، تیم تحقیقاتی می‌خواهد دامنه تحقیقات خود را گسترش دهد.
تمرکز بر عوامل محیطی مؤثر
لووچویچ می‌گوید: «گام بعدی ما بررسی عمیق‌تر عواملی است که روی رشد زبانی نوزادان تأثیر می‌گذارند، به ویژه عواملی که والدین و مراقبان می‌توانند آن‌ها را تغییر دهند، مانند میزان حرف زدن با نوزاد و کیفیت تعاملات گفتاری بین مراقب و نوزاد.»
راز بزرگ یادگیری زبان
او اضافه می‌کند که همچنان یکی از معماهای بزرگ این است که نوزادان چگونه بدون تلاش زیاد، زبان را یاد می‌گیرند. هدف او کمک به رمزگشایی این معما است.
نتیجه‌گیری: گفتار کودکانه، کلید طلایی رشد زبانی نوزادان
این تحقیق نشان می‌دهد حتی ساده‌ترین اشکال تعامل انسانی، مثل صحبت کردن با یک نوزاد، می‌تواند تأثیر عمیقی بر یادگیری زبان داشته باشد. گرچه هنوز رازهای بسیاری درباره این فرآیند ناشناخته باقی مانده است، اما درک این تأثیرات اولیه ما را یک قدم به حل یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌های رشد انسانی نزدیک‌تر می‌کند.
این مطالعه کامل در مجله Psychological Bulletin منتشر شده است.
