ترک پاشنه پا معمولاً خطرناک نیست، اما در برخی موارد ممکن است دچار عفونت شده و منجر به یک بیماری پوستی به نام سلولیت شود. ترک‌های پاشنه زمانی رخ می‌دهند که پوست کف پاشنه سفت و خشک شود. مهم نیست که علت ترک پاشنه پای شما چیست، راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد. همچنین می‌توانید اقداماتی برای جلوگیری از ایجاد این ترک‌ها انجام دهید.
علت ترک پاشنه پا چیست؟
خشکی و ضخیم شدن پوست اطراف پاشنه می‌تواند منجر به ایجاد ترک شود. فشار اضافی روی پد چربی پاشنه باعث ایجاد ترک در پوست خشک و ضخیم می‌شود. برخی از عواملی که احتمال ایجاد ترک پاشنه را افزایش می‌دهند، شامل موارد زیر هستند:
- پوشیدن کفش‌های پشت‌باز مانند صندل
- حمام کردن با آب داغ
- استفاده از صابون‌های قوی
- داشتن پوست خشک و سرد
- هوای سرد و خشک
- ایستادن طولانی‌مدت
جاستین سینگ، متخصص پا در کلینیک HealthyU در آریزونا، می‌گوید که برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند باعث خشکی و ترک پاشنه شوند. به گفته‌ی وی، «ممکن است یک مشکل زمینه‌ای وجود داشته باشد که به خوبی کنترل نشده و بر سلامت پوست تأثیر می‌گذارد.»
بیماری‌هایی که می‌توانند باعث ترک پاشنه شوند، شامل موارد زیر هستند:
- کم‌کاری تیروئید (Hypothyroidism)، که در آن غده‌ی تیروئید هورمون کافی تولید نمی‌کند.
- درماتوز کف پا در کودکان (Juvenile plantar dermatosis)، که یک بیماری پوستی در کودکان است.
- سندرم شوگرن (Sjögren’s syndrome)، که یک بیماری مزمن است و باعث کاهش تولید رطوبت در بدن می‌شود.
- پای ورزشکاران (Athlete’s foot)، که یک عفونت قارچی است.
- خار پاشنه (Heel spurs)، که رشد استخوانی در کف پاشنه است.
درمان ترک پاشنه پا در خانه
در بیشتر موارد، ترک پاشنه پا را می‌توان در خانه درمان کرد. برخی از روش‌های خانگی شامل خیساندن پاها و سپس مرطوب کردن آن‌ها حداقل دو بار در روز است. بهتر است از کرم‌های غلیظ که حاوی نرم‌کننده‌ی پوست هستند، استفاده کنید. مراحل زیر را برای درمان خانگی ترک پاشنه دنبال کنید:
- پاهای خود را به مدت ۲۰ دقیقه در آب صابونی گرم خیس کنید.
- به آرامی با لیف یا سنگ پا، پوست ضخیم و سفت را بردارید.
- پاهای خود را کاملاً خشک کنید.
- از یک مرطوب‌کننده‌ی قوی مانند وازلین روی پاهای خشک استفاده کنید.
- جوراب ضخیم بپوشید تا رطوبت حفظ شود.
مواد مؤثر برای درمان ترک پاشنه که در محصولات مراقبت از پوست یافت می‌شوند:
- اوره (Urea)
- اسید سالیسیلیک (Salicylic acid)
- آلفا هیدروکسی اسید (Alpha-hydroxy acid)
- ساخارید ایزومریت (Saccharide isomerate)
- اسید لاکتیک (Lactic acid)
این مواد به نرم شدن پوست و از بین بردن سلول‌های مرده کمک می‌کنند اما ممکن است باعث سوزش یا تحریک شوند.
درمان ترک پاشنه پا
اگر ترک‌های پاشنه شما شدید باشد یا پس از یک هفته درمان خانگی بهبود نیابد، باید با پزشک مشورت کنید.
به گفته‌ی سینگ، «اگر پاشنه‌ی پا خیلی خشک و ترک‌خورده باشد، پوست سالم قادر به رشد مناسب در این مناطق نخواهد بود.»
متخصص پا یا پزشک ممکن است گزینه‌های درمانی زیر را پیشنهاد دهد:
- باندپیچی (Strapping): در این روش، پاشنه‌ی پا با بانداژ یا پانسمان بسته می‌شود تا از حرکت بیش از حد پوست جلوگیری شود.
- دبریدمان (Debridement): پزشک، پوست ضخیم و سخت شده‌ی پاشنه را برمی‌دارد. این کار را هرگز خودتان انجام ندهید، زیرا ممکن است پوست بیش از حد برداشته شود و عفونت ایجاد شود.
- کرم‌های دارویی: پزشک ممکن است کرم‌های قوی‌تری که حاوی درصد بیشتری از اوره یا اسید سالیسیلیک هستند، تجویز کند.
- چسب پوستی: برخی پزشکان از چسب مخصوص پوست برای بستن لبه‌های ترک‌ها استفاده می‌کنند تا زخم‌ها بهبود یابند.
- کفی کفش: استفاده از کفی‌های طبی در کفش می‌تواند وزن را به‌طور یکنواخت روی پاشنه توزیع کند و از گسترش ترک جلوگیری کند.
اگر متوجه قرمزی، عفونت، بوی بد یا ترشح از ترک‌ها شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چگونه از ترک پاشنه پا جلوگیری کنیم؟
- پاهای خود را روزانه بررسی کنید: به‌ویژه اگر دیابت دارید، هر روز پاهای خود را از نظر تورم، بریدگی، عفونت قارچی و نواحی گرم بررسی کنید.
- هر روز پاهای خود را بشویید: از آب گرم استفاده کنید و پاها را کاملاً خشک کنید، به‌خصوص بین انگشتان. استفاده از پودر تالک یا نشاسته ذرت بین انگشتان به جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.
- ناخن‌های پا را به درستی کوتاه کنید: ناخن‌ها را به صورت صاف کوتاه کرده و با سوهان صاف کنید تا از رشد ناخن در داخل پوست جلوگیری شود.
- کفش‌های مناسب بپوشید: از جوراب‌های تمیز و نرم استفاده کنید. کفش‌هایی بپوشید که کاملاً اندازه و پشتیبان پاهای شما باشند.
- از پاهای خود در برابر دماهای شدید محافظت کنید: در ساحل یا روی سطوح داغ کفش بپوشید. از کرم ضدآفتاب روی پاهای خود استفاده کنید. اگر شب‌ها پاهایتان سرد می‌شود، جوراب بپوشید. در زمستان از چکمه‌های ضدآب و گرم استفاده کنید.
نکات کلیدی
✅ خشکی پوست علت اصلی ترک پاشنه است. کمبود رطوبت، ایستادن طولانی‌مدت و پوشیدن کفش‌های پشت‌باز می‌تواند منجر به ترک شود.
✅ ترک‌های عمیق می‌توانند عفونت کنند. اگر درمان نشوند، ممکن است دردناک شده و خونریزی کنند که احتمال ورود باکتری‌ها و عفونت را افزایش می‌دهد.
✅ مراقبت روزانه از پاها می‌تواند ترک‌ها را بهبود ببخشد. مرطوب‌کردن روزانه، از بین بردن پوست مرده و استفاده از کفش‌های مناسب، سلامت پاشنه را حفظ می‌کند.
پرسش‌های متداول درباره ترک پاشنه
چگونه می‌توانم از ترک پاشنه پا جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از ترک، روزانه از کرم‌های حاوی اوره، آلفا هیدروکسی اسید یا اسید سالیسیلیک استفاده کنید. مدت حمام را کوتاه نگه دارید، از صابون‌های ملایم استفاده کنید و کفش‌های مناسب بپوشید.
کدام کمبود ویتامین باعث ترک پاشنه می‌شود؟
کمبود ویتامین‌های C، E، و B3 (نیاسین) می‌تواند باعث ترک پاشنه شود، زیرا این ویتامین‌ها به حفظ رطوبت و ترمیم پوست کمک می‌کنند.
آیا ترک پاشنه پا خطرناک است؟
معمولاً نه، اما ترک‌های عمیق می‌توانند عفونت کنند و منجر به سلولیت شوند.
