زمین خوردن در میان سالمندان بالای ۶۵ سال بسیار شایع است. هر سال، ۳ میلیون سالمند به دلیل آسیب‌های ناشی از زمین خوردن در بخش‌های اورژانس تحت درمان قرار می‌گیرند. با بیش از ۸۰۰,۰۰۰ مورد بستری شدن در بیمارستان به دلیل شکستگی لگن یا آسیب‌های سر، زمین خوردن می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
با وجود اینکه زمین خوردن در سالمندان شایع است، شما و خانواده‌تان می‌توانید اقداماتی را برای جلوگیری از زمین خوردن‌های غیرضروری انجام دهید.
علل زمین خوردن در سالمندان
زمین خوردن شایع‌ترین علت آسیب‌دیدگی در سالمندان است. حدود 35٪ از سالمندان هر سال یک سقوط جدی را تجربه می‌کنند و این رقم در افراد بالای 70 سال به 45٪ افزایش می‌یابد.
عوامل خطر
چه عواملی باعث زمین خوردن سالمندان می‌شود؟ اگر فرد دارای یک یا چند عامل خطر باشد، احتمال زمین خوردن‌های مکرر بیشتر است. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- سابقه زمین خوردن قبلی
- استفاده از وسایل کمکی مانند واکر یا عصا
- محیط‌های با نور ضعیف
- فضاهای شلوغ و نامرتب
- بیماری‌هایی که موجب ضعف عضلانی می‌شوند
- سابقه سرگیجه
- مشکلات تعادل یا راه رفتن
- مشکلات بینایی یا شنوایی
- کاهش توانایی شناختی
- دیابت
- پوکی استخوان
- مصرف دارو
علاوه بر عوامل محیطی و بیماری‌های زمینه‌ای، برخی مطالعات نشان داده‌اند که برخی داروها خطر زمین خوردن در سالمندان را افزایش می‌دهند. برای مثال، داروهای روان‌گردان مانند خواب‌آورها و آرام‌بخش‌ها می‌توانند تعادل و هماهنگی را مختل کنند. خواب‌آلودگی ناشی از آرام‌بخش‌ها احتمال زمین خوردن را افزایش می‌دهد. داروهای ضدروان‌پریشی و ضدافسردگی نیز اثرات مشابهی دارند.
تأثیر داروها بر خطر زمین خوردن
مصرف آنتی‌هیستامین‌ها نیز می‌تواند خطر زمین خوردن را افزایش دهد. بسیاری از سالمندان به دلیل مصرف داروهای قلبی‌عروقی دچار تاری دید یا اختلال شناختی می‌شوند که خطر افتادن را بیشتر می‌کند. برخی داروهای قلبی مانند بتابلاکرها و دیورتیک‌ها می‌توانند باعث افت فشار خون، سرگیجه و سبکی سر شوند که همگی از عوامل مؤثر در زمین خوردن هستند.
درمان زمین خوردن
زمین خوردن می‌تواند طیف وسیعی از آسیب‌های جسمی و تأثیرات روانی داشته باشد. اگرچه همه زمین خوردن‌ها جدی نیستند، اما از هر پنج سالمند که زمین می‌خورند، یک نفر دچار آسیب‌های شدید می‌شود. آسیب‌های رایج ناشی از زمین خوردن عبارت‌اند از:
- شکستگی استخوان‌های مچ، بازو یا مچ پا
- شکستگی شدید لگن
- آسیب‌های سر
اگر سالمند هستید و زمین خوردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید، به‌ویژه اگر سرتان به جایی برخورد کرده است. زمین خوردن یکی از علل شایع آسیب‌های مغزی تروماتیک است و باید به‌طور جدی درمان شود. بسیاری از آسیب‌های ناشی از سقوط نیاز به بستری شدن در بیمارستان و فیزیوتراپی دارند. این آسیب‌ها می‌توانند اثرات مخربی داشته باشند و توانایی فرد را برای حرکت مستقل یا زندگی بدون کمک کاهش دهند.
چگونه می‌توان از زمین خوردن سالمندان جلوگیری کرد؟
برخی از عوامل خطر زمین خوردن اجتناب‌ناپذیر هستند، اما بسیاری از آن‌ها را می‌توان با تغییرات مناسب کاهش داد. روش‌های پیشگیری شامل موارد زیر هستند:
۱. ایجاد یک محیط ایمن
ازآنجاکه بیشتر زمین خوردن‌ها در خانه اتفاق می‌افتد، ایمن‌سازی فضای خانه یکی از مؤثرترین راه‌های پیشگیری است. مواردی که باید مورد توجه قرار گیرند عبارت‌اند از:
- حذف موانع و عوامل ایجادکننده خطر زمین خوردن
- تعمیر پله‌ها یا مسیرهای آسیب‌دیده
- روشن کردن قسمت‌های کم‌نور خانه
- فرش کردن کف‌های لغزنده
- محکم کردن قالیچه‌های روی سطوح سخت
- قرار دادن سطوح ضدلغزش در وان حمام، دوش و سرویس بهداشتی
تحقیقات نشان می‌دهند که تغییرات محیطی در خانه، به‌ویژه تحت نظارت یک کاردرمانگر، می‌تواند خطر سقوط را کاهش دهد. برخی از اصلاحات رایج شامل نصب نرده‌های دستگیره در راهروها، حمام، پله‌ها و کنار هرگونه تغییر سطح در خانه است.
۲. حفظ فعالیت بدنی
ورزش می‌تواند خطر زمین خوردن را کاهش دهد. تمریناتی که به بهبود راه رفتن، تقویت عضلات و تعادل کمک می‌کنند، می‌توانند احتمال سقوط و آسیب‌های ناشی از آن را کاهش دهند. برنامه‌هایی مانند تای‌چی یا گروه‌های پیاده‌روی می‌توانند به سالمندان در حفظ فعالیت کمک کنند.
اگر یک‌بار زمین بخورید، ممکن است از ترس سقوط مجدد، فعالیت بدنی خود را محدود کنید. این امر نه‌تنها رایج است، بلکه خطر سقوط بعدی را نیز افزایش می‌دهد. درعوض، تمرکز بر حفظ تحرک و اعتمادبه‌نفس در حرکت ایمن در خانه بسیار مهم است.
۳. استفاده از کفش مناسب
درد پا و کفش نامناسب از دلایل شایع زمین خوردن هستند. راه رفتن بدون کفش، با جوراب یا دمپایی می‌تواند برای سالمندان خطرناک باشد. به‌جای آن، پوشیدن کفش‌هایی با پاشنه کوتاه و کف ضدلغزش می‌تواند از زمین خوردن جلوگیری کند.
۴. اصلاح مشکلات بینایی
اختلالات بینایی باعث می‌شوند سالمندان نتوانند فاصله‌ها را به‌درستی تخمین بزنند، موانع را ببینند یا سطوح لغزنده را تشخیص دهند. به همین دلیل، اصلاح بینایی از طریق جراحی‌هایی مانند عمل آب مروارید می‌تواند به کاهش خطر زمین خوردن کمک کند. همچنین، به‌روزرسانی منظم نمره عینک یا لنزهای تماسی نیز یک اقدام پیشگیرانه مهم است.
