یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که زنان مبتلا به آلزایمر سطح کمتری از لیپیدهای غیر اشباع و سطح بالاتری از لیپیدهای اشباع در خون خود دارند. این الگو در مردان مبتلا به بیماری مشاهده نشد و همین امر نشان‌دهنده تفاوت‌های زیستی میان دو جنس است.
آلزایمر و نقش لیپیدها
تقریباً دو سوم آمریکایی‌های مبتلا به آلزایمر، زن هستند. این شکاف سال‌هاست که پژوهشگران را شگفت‌زده کرده است. تیمی به سرپرستی دکتر کریستینا لگیدو-کوئیگلی از کالج کینگ لندن، خون افراد سالم، افراد با اختلال شناختی خفیف و بیماران آلزایمر را بررسی کرد.
آن‌ها با استفاده از روش لیپیدومیکس (یک اسکن دقیق شیمیایی از مولکول‌های چربی)، ۲۶۸ نوع لیپید مختلف را شناسایی و بین زنان و مردان مقایسه کردند تا ببینند کدام دسته از لیپیدها با کاهش حافظه در ارتباط هستند.
یافته‌های کلیدی پژوهش
- زنان مبتلا به آلزایمر، سطح پایین‌تری از لیپیدهای غنی از اسیدهای چرب امگا داشتند.
- سطح لیپیدهای اشباع در این زنان بالاتر از حد طبیعی بود.
- این تغییرات در مردان مشاهده نشد و نشان‌دهنده نقش جنسیت در الگوهای بیماری است.
چرا لیپیدها اهمیت دارند؟
لیپیدهای غیر اشباع به انعطاف‌پذیری غشای سلول‌های مغزی کمک می‌کنند و نقش مهمی در ارتباطات عصبی دارند. کاهش این لیپیدها می‌تواند انتقال پیام‌های عصبی و عملکرد شناختی را تضعیف کند.
مطالعه همچنین نشان داد که کاهش لیپیدهای غیر اشباع با نمرات پایین‌تر شناختی و شاخص‌های التهاب و آسیب مغزی در زنان همبستگی دارد.
«نشانه‌هایی وجود دارد که کمبود این ترکیبات می‌تواند علت آلزایمر باشد، اما برای اثبات آن نیاز به آزمایش‌های بالینی داریم.» – دکتر لگیدو-کوئیگلی
لیپیدها، رژیم غذایی و آلزایمر
پژوهشگران تأکید می‌کنند که اسیدهای چرب امگا، که در ماهی‌های چرب و مکمل‌ها یافت می‌شوند، نقشی کلیدی دارند. دکتر لگیدو-کوئیگلی توصیه می‌کند زنان برای سلامت مغز خود دریافت کافی این اسیدهای چرب را تضمین کنند. با این حال، اثبات اثر قطعی رژیم غذایی نیازمند کارآزمایی‌های بالینی بیشتر است.
انواع لیپیدها در بدن
- فسفولیپیدها: بخش اصلی دیواره سلول‌ها را تشکیل می‌دهند و ورود و خروج مواد را کنترل می‌کنند.
- تری‌گلیسیریدها: به‌عنوان ذخیره‌کننده انرژی عمل کرده و اسیدهای چرب را از طریق خون جابه‌جا می‌کنند.
آمار و داده‌های کلیدی
تحلیل صدها لیپید نشان داد که زنان مبتلا به آلزایمر سطح پایین‌تری از لیپیدهای بسیار غیر اشباع و سطح بالاتری از فسفولیپیدهای اشباع دارند. این ارتباط حتی پس از در نظر گرفتن عوامل ژنتیکی و شاخص‌های رایج خون مانند کلسترول نیز پابرجا بود.
اهمیت مطالعات آینده
این یافته‌ها نشان می‌دهد که باید در پژوهش‌های مغز و حافظه، تفاوت‌های جنسیتی در نظر گرفته شوند. بررسی دقیق‌تر می‌تواند به توسعه درمان‌ها و توصیه‌های شخصی‌سازی‌شده برای زنان منجر شود.
پژوهش‌های آینده بررسی خواهند کرد که آیا افزودن غذاهای غنی از امگا یا مکمل‌ها، می‌تواند پیش از شروع علائم، الگوی لیپیدی زنان را تغییر دهد و روند افت شناختی را کندتر کند.
نتیجه‌گیری: لیپیدها، زنان و آینده سلامت مغز
این تحقیق نشان می‌دهد که زنان مبتلا به آلزایمر سطح پایین‌تری از چربی‌های غیر اشباع دارند. اکنون پرسش اصلی این است که آیا اصلاح این کمبود می‌تواند روند بیماری را تغییر دهد یا خیر. پاسخ نهایی را تنها کارآزمایی‌های بالینی مشخص خواهند کرد.
اگر این موضوع برایتان جالب بود، دیدگاه خود را در بخش نظرات ثبت کنید و مقاله را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
