سلامت روان و اختلال پرخوری

علائم اختلال پرخوری
بسیاری از افراد گهگاه پرخوری می‌کنند و برخی دیگر به کرات بیش از اندازۀ مورد نیاز می‌خورند. خوردن میزان زیادی غذا به این معنی نیست که شخص مبتلا به اختلال پرخوری است. بیشتر افرادی که مشکلات پرخوری جدی دارند علائم زیر در آنها دیده می‌شود:

• اپیزودهای مکرر خوردن؛ چیزی که دیگران آن را خوردن غیرطبیعی حجم زیادی از غذا می‌دانند.
• حس مکرر عدم کنترل در مورد چیزی که می‌خورید و روشی که آن را می‌خورید
• خوردن با سرعت بیش از حد معمول
• خوردن تا زمان ایجاد احساس ناراحت‌کنندۀ سیری
• خوردن میزان زیادی غذا حتی زمانی که از نظر جسمی گرسنه نیستید.
• تنها خوردن بدون احساس خجالت از حجم غذایی که می‌خورید
• احساس ناراحتی، افسردگی یا گناه بعد از پرخوری
• نوسانات وزن
• احساس اعتمادبه‌نفس پایین
• از دست دادن میل جنسی
• رژیم گرفتن مکرر

دلایل اختلال پرخوری
دلیل اصلی اختلال پرخوری هنوز مشخص نیست و محققان به تازگی به پیامدهای این اختلال و عواملی که بر ایجاد آن تأثیر می‌گذارد را پی برده‌اند. به نظر می‌رسد پرخوری نیز مانند دیگر اختلالات خوردن نتیجۀ ترکیبی از عوامل روانی، بیولوژیک و محیطی است.
اختلال پرخوری به اختلالات دیگر سلامت روان مربوط است. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به پرخوری سابقۀ افسردگی دارند. با این حال، منشأ این رابطه هنوز مشخص نیست. بسیاری از افراد گزارش می‌دهند که خشم، ناراحتی، کسالت، اضطراب یا دیگر احساسات منفی می‌تواند اپیزودهای خوردن را تحریک و تشدید کند. رفتار تکانشی و دیگر مشکلات روانی خاص نیز در میان افرادی که مبتلا به اختلال پرخوری هستند بیشتر رواج دارد.

اختلالات خوردن، شامل اختلال پرخوری، در خانواده‌ها دست به دست می‌گردد. به همین سبب، ممکن است موروثی باشد. محققان به روش تأثیر شیمی مغز و متابولیسم (روش سوزاندن کالری) بر ایجاد اختلال پرخوری نیز نگاهی انداخته‌اند.
افرادی که مبتلا به اختلال پرخوری هستند اغلب در خانواده‌هایی هستند که پرخور هستند یا تأکید زیادی بر غذا دارند؛ مثلاً آن را به عنوان پاداش در نظر می‌گیرند یا راهی برای آرام و راحت شدن.

اختلال پرخوری چقدر رایج است؟
با اینکه اختلال پرخوری به تازگی به عنوان یک عارضۀ متمایز و مجزا شناخته شده است، احتمالاً رایج‌ترین اختلال خوردن است. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال پرخوری چاق هستند (وزن آنها ۲۰ درصد بیشتر از وزن سالم است)، اما افرادی که وزن طبیعی دارند نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
اختلال پرخوری احتمالا بر ۲ درصد از همۀ بزرگسالان یا حدود یک تا ۲ میلیون امریکایی تأثیر می‌گذارد. در میان افرادی که چاقی خفیفی دارند و در برنامه‌های کاهش وزن تبلیغاتی یا کمک به خود هستند، ۱۰ تا ۱۵ درصد دچار اختلال پرخوری هستند. این اختلال در میان آنهایی که چاقی شدید دارند بیشتر رواج دارد.

اختلال پرخوری در زنان بیشتر از مردان رایج است. این اختلال بر سیاهپوستان امریکایی و قفقازی‌ها به یک میزان دیده می‌شود. تکرار آن در دیگر قومیت‌ها و نژادها معلوم نیست. افراد چاق که مبتلا به اختلال پرخوری هستند اغلب در سنین جوانی، بیشتر از افرادی که این اختلال را ندارند، دچار افزایش وزن می‌شوند. ممکن است این عده افراد دفعات بیشتری اقدام به کاهش وزن کرده باشند و دوباره به همان وزن برگشته باشند.

روش درمان اختلال پرخوری
درمان اختلال پرخوری با چالش همراه است زیرا بیشتر افراد از اختلال خود احساس خجالت می‌کنند و سعی می‌کنند مشکل خود را مخفی کنند. اغلب آنها آنقدر موفق هستند که حتی نزدیک‌ترین اعضای خانواده و دوستان نیز نمی‌دانند که آنها به اختلال پرخوری مبتلا هستند.
اختلالات خوردن یک درمان جامع است که مطابق با نیازهای بیمار در نظر گرفته می‌شود. هدف درمان اختلال پرخوری این است که به فرد کمک شود کنترل رفتار خوردن خود را در دست گیرد. درمان در بیشتر موارد شامل راهبردهایی است که در ادامه ذکر می‌شود:

• روان‌درمانی: روان‌درمانی نوعی مشاورۀ شخصی است که بر تغییر تفکر (شناخت‌درمانی) و رفتار (رفتاردرمانی) شخص مبتلا به اختلال خوردن تمرکز دارد. درمان شامل فنون کاربردی برای ایجاد گرایشات سالم نسبت به وزن و غذا، همراه با رویکردهایی برای تغییر رش پاسخگویی شخص به استرس و موقعیت‌های سخت است.
• دارو: داروهای ضدافسردگی خاص به نام مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) ممکن است برای کنترل اضطراب و افسردگی ناشی از اختلال خوردن به کار رود. انواع دیگر دارو، که احتمال کمک به کاهش رفتار پرخوری را دارد، به تازگی توجه محققان را به خوب جلب کرده است؛ این داروها عبارت‌اند از: داروی ضدتشنج توپاماکش (توپیرامیت) یا زونِگران (زونیسامید).
• مشاورۀ تغذیه: این راهبرد برای کمک به بازیابی الگوهای معمول خوردن طراحی شده است و اهمیت تغذیه و رژیم متعادل آموزش داده می‌شود.
• خانواده و/یا گروه‌درمانی: حمایت خانواده برای موفقیت درمان بسیار اهمیت دارد. مهم است که اعضای خانواده اختلال خوردن را بفهمند و علائم و نشانه‌های آن را تشخیص دهند. افراد متلا به اختلال خوردن ممکن است از گروه‌درمانی بهره‌مند شوند؛ یعنی همان جایی که آنها حمایت می‌شوند و بی‌پرده در مورد احساسات و نگرانی‌های خود با دیگران صحبت می‌کنند و تجربیات و مشکلات مشترک خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند.

عواقب اختلال پرخوری
عادات ضعیف غذا خوردن که در افراد مبتلا به اختلال خوردن رواج دارد می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت شود. عوارض اصلی اختلال خوردن عوارضی است که اغلب تاشی از چاقی است. اینها شامل موارد زیر است:

• دیابت
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• بیماری کیسۀ صفرا
• بیماری قلبی
• تنگس نفس
• انواع خاص سرطان
• مشکلات قاعدگی
• کاهش تحرک (عدم توانایی در حرکت) و خستگی
• مشکلات خواب

دورنمای افراد مبتلا به اختلال پرخوری
اختلال پرخوری هم مانند دیگر اختلالات خوردن یک مشکل جدی است که می‌تواند با درمان مناسب حل شود. با درمان و اراده، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند بر رفتار پرخوری خود غلبه کنند و الگوهای تغذیۀ سالم را یاد بگیرند.

روش پیشگیری از پرخوری
ممکن است همۀ موارد اختلال پرخوری ممکن نباشد اما به محض مشاهدهۀ علائم، بهتر است درمان هر چه سریع‌تر آغاز شود. علاوه بر این، آموزش و تشویق عادات سالم تغذیه و نگرش واقع‌گرایانه و تصور از بدن می‌تواند در پیشگیری از ابتلا یا بدتر شدن اختلالات خوردن مفید باشد.
 
 
سعیده اکبری